Kadir Can Güneş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
guneskcg@gmail.com

Kurumlar Vergisi Yönünden Yatırım Fonları

Yüksek enflasyon ,istikrarsız döviz kurları ve makro ekonomik politikalardaki belirsizlik birçok kurumu dövize yöneltmiş bu da dolarizasyonu arttırmıştır. Bunun biraz olsun önüne geçebilmek , dövizleşmeyi ,dolarizasyonu durdurmak açısından birçok karar alınmış olup ; Ocak 2022 ve sonrasında yürürlüğe giren Yatırım fonlarını ilgilendiren mevzuat değişiklikleri yazımızın konusunu oluşturacaktır.

1.Yatırım Fonu Nedir?

Yatırım fonu; katılımcıların fona aktardığı tasarruflarının toplandığı havuzdaki birikimin profesyonel fon yöneticileri tarafından yönetilmesidir. Yatırım fonlarının yöneticileri, bu tasarrufları fonun kuruluş amacına göre çeşitli yatırım enstrümanları arasında belirli bir dengeye göre dağıtırlar. Yatırım fonlarındaki birikimler, fonun izahnamesinde belirtildiği şekilde hisse senedi, kira sertifikası vs. gibi çeşitli yatırım enstrümanlarına yönlendirilir.

2.Fon Nasıl Gelir Getirir?

Üç yoldan fon yatırımından para kazanılabilir.

*İlk olarak fon sahip olduğu menkul kıymetlerden kar payı ve/veya faiz geliri elde eder. Fon elde ettiği bütün gelirini fon portföy değerine yansıtır.

*Fonun sahip olduğu menkul kıymetlerin fiyatı artabilir. Eğer fon fiyatı yükselen bu menkul kıymeti satarsa sermaye kazancı elde eder. Fon elde ettiği bu sermaye kazancını veya zararını fon portföy değerine yansıtır.

*Eğer yatırım fonu fiyatı yükselen menkul kıymeti satmıyor elinde tutuyorsa katılma paylarının fiyatı artar. Yüksek fon toplam değeri yatırımın yüksek değerli olduğunu gösterir.

3.Katılma Payı Nedir?

Katılma payı, yatırımcının fon portföyüne kaç adet payla ortak olduğunu gösterir. Yatırım fonlarındaki katılma paylarını, şirketlerin ortaklık paylarına benzetebiliriz. Nasıl yatırımcılar, ortaklık payı alarak şirketlere ortak olurlar ve o şirketler üzerinde hak sahibi olurlar ise, benzer şekilde yatırım fonlarında da katılma payı ile fon portföyüne ortak olunur. Ancak, ortaklık payı sahipleri şirket yönetimine katılabilirken, katılma payı sahiplerinin fon yönetimine katılma hakları yoktur.

4.Katılma Payı Satışı / Katılım Paylarının Fona İadesi Nedir ?

Katılma paylarının satışı, fon birim pay değerinin tam olarak nakden ödenmesi veya bu değere karşılık gelen iştirak payının fona devredilmesi;

katılma paylarının fona iadesi ise yatırımcıların katılma paylarının ihraç belgesinde belirlenen esaslara göre nakde çevrilmesi suretiyle gerçekleştirilebilir.

5.Mevzuat değişiklikleri

Kurumlar vergisi kanunun 5.maddesinde , İSTİSNALAR dan bahsedilmiş olup ;

• 22.01.2022 tarih 31727 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 7351 sayılı Kanun ile

Kurumlar vergisi Kanununun 5. maddesine aşağıdaki bent eklenmiş ve Kurumların TL yatırım fonlarından elde ettikleri kar payları kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Bu değişiklik, 1/1/2022 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.

“Tam mükellefiyete tabi diğer yatırım fonu katılma paylarından elde ettikleri kâr payları (portföyünde yabancı para birimi cinsinden varlık ve altın ile diğer kıymetli madenler ve bunlara dayalı sermaye piyasası araçları bulunan yatırım fonlarından elde edilen kazançlar hariç).”

“Diğer yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kâr payları bu istisnadan yararlanamaz.”

Daha sonrasında ;

• 15.04.2022 tarih 31810 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 7394 sayılı Kanun ile ;

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) ve (4) numaralı alt bentlerinde yer alan “kâr payları” ibareleri “kâr payları ile katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirler” şeklinde değiştirilmiş ;

aynı bende aşağıdaki alt bent eklenmiş, (d) bendinin (4) numaralı alt bendine “(Esas faaliyet konusu itibarıyla gayrimenkul, gayrimenkul projeleri ve gayrimenkule dayalı haklardan oluşan portföyü işletmek amacıyla kurulanlar dışında kalanların kazançları hariç)” ibaresi eklenmiş ve

(e) bendinin birinci paragrafında yer alan “ve rüçhan haklarının” ibaresi “, rüçhan hakları ve bu fıkranın (a) bendi kapsamında istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fonlarının katılma paylarının” şeklinde değiştirilmiştir.

“5) (3) ve (4) numaralı alt bentlerde yer alan istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fonlarının katılma paylarının 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 279 uncu maddesi kapsamında değerlenmesinden kaynaklanan değer artış kazançları.”

6.SONUÇ

Dolarizasyona karşı getirilen bu kalıcı düzenlemeler , şirketlerin vergi planlaması açısından fayda sağlayacak olup özetlemek gerekirse ;

• Yatırım fonu katılma payları alan şirketlerce;                                                                               
  *Katılma paylarının fona iadesi suretiyle elde edilen kazançlar,                                                      
  *Yatırım fonlarınca dağıtılan kar payları,                                                                                       
  *Katılma paylarının dönem sonu değerlenmesinden kaynaklanan kazançlar KURUMLAR VERGİSİNE tabii olmayacaktır. ((Portföyünde döviz, altın vb gibi varlıklar olan yatırım fonları kapsam dışıdır.)
• Vergi istisnası, bilançolarında yatırım fonu katılma belgesi bulunan tüm şirketlere tanınmaktadır.
• Şirkete vergi yükü olmaması sebebiyle Liralaşmayı cazip kılabilir.
• Bono, tahvil gibi menkul kıymetlerden kazanılan gelirler şirketlerde KV’ne tabi iken aynı menkul kıymetlere yatırım fonu aracılığıyla yatırım yapılması halinde Kurumlar Vergisi ödenmeyecektir. Bu kapsamda yatırım yapıp gelir elde şirketin vergi yükü azalacaktır.
• KVK’nın “iştirak hisseleri ve taşınmaz satış kazancı istisnası” ile ilgili 5’inci maddenin 1’inci fıkrasının (e) bendinin 1’inci paragrafındaki “ve rüçhan haklarının” ibaresi, “, rüçhan hakları ve bu fıkranın (a) bendi kapsamında istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fonlarının katılma paylarının” olarak değiştirilmiş ;

böylece, yatırım fonlarının katılma payları iki yıldan fazla elde tutulması halinde, fon paylarının satışından doğan kazançların %75’i de istisna kapsamına alınmıştır.

22.05.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.