Kadir Can Güneş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
guneskcg@gmail.com

Yurtdışından Alınan Telif Bedellerinin Vergilendirilmesi

1.GİRİŞ

Günümüzde birçok işlem , bilgi teknolojilerinin yaygınlığı ve gelişimi sayesinde internet aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.

Bu noktada yazımızın konusu , yurtdışındaki siteler aracılığı ile yapılan yazılım, film, resim ,video, bantları, kitap ve dergi satışları ve satışlardan doğan gelirlerin vergi kanunları karşısındaki durumunu incelemektir.

İlgili konu gereği , 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu [1] , 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu[2] , 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu [3]yazımızın çerçevesini oluşturacak ayrıca konu ile ilgili Gelir Üzerinde Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları da incelenecektir.

2.GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

07.12.2019 tarihinde yürürlüğe giren 7194 sayılı Kanunla , 193 sayılı GVK’nın “Serbest Meslek Kazançlarında” başlıklı 18. Maddesine ekleme yapılmıştır.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 18’inci maddesi uyarınca; müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat gelir vergisinden müstesnadır.

Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir.

• Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.
• Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.
• Bu madde kapsamındaki kazançları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar. Bu durumda olanların, 94 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğü yoktur.”

Yapılan son düzenleme ile serbest meslek kazançlarındaki telif ve ihtira beratı kazanç istisnasından sınırsız bir şekilde yararlanılmasına son verilmiş ve yıllık olarak belirlenen kazanç tutarının aşılması durumunda (2021 yılı için 650 bin TL) istisnanın uygulanmayacağı ve elde edilen telif hakkı ve ihtira beratı kazancının tamamı için yıllık beyanname verilmesi sağlanmıştır.

Bu belirtilen işlemlerin , istisna kapsamında değerlendirilmesi için içeriğin 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre eser niteliği taşıması ve bu durumun İl Kültür Müdürlüğü’nden alınacak bir belge ile tevsik ve ispat edilmesi gerekmektedir.
 
İçeriklerin 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümleri kapsamında eser niteliği taşıması ve bu durumun tevsik ve ispat edilmesi halinde, serbest meslek kazancı istisnasından yararlanılabilecektir.

Bu noktada; istisna kapsamında bulunan çalışmaların Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasına istinaden tevkifat yapmak mecburiyetinde olanlarca satın alınması halinde, yapılacak ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Tevkifat yapmak mecburiyetinde olanlar aşağıdaki gibi olup , 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden % 17 oranında tevkifat yapılacağı belirtilmiştir.

• Kamu idare ve müesseseleri,
•  iktisadi kamu müesseseleri,
• sair kurumlar,
• ticaret şirketleri,
• iş ortaklıkları,
• dernekler,
• vakıflar,
• dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri,
• kooperatifler,
• yatırım fonu yönetenler,
• gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı,
• zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler

Ödemeyi yapan kişinin dar mükellef olması durumunda, yani yurt dışında mukim bir kişi olması durumunda ise stopaj yapılmamaktadır.

Bu durumda , içerikleri yayınlayan ülkelerin , ödeyeceği telif haklarına ilişkin vergilemenin, Türkiye Cumhuriyeti ile arasında imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının “Gayri maddi Hak Bedelleri”ne ilişkin maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Buna göre,  içerikleri yayınlayan ülkedeki mukim tarafından yapılacak telif hakkı ödemeleri, yapılan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması kapsamında Türkiye’de iç mevzuatımız hükümlerine göre vergilendirilebilecektir.

Yine Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının, kaynak devlet olarak telif ödeyen ülkenin  de vergi alma hakkı bulunmakta olup; alınacak vergi, gayri maddi hak bedelinin gayrisafi tutarının yüzde 10’unu aşmayacaktır.

Her iki ülkenin de bu gayri maddi hak bedellerinden vergi alması durumunda yol açılacak çifte vergilendirme, anlaşma gereği , gayri maddi hak bedeli için TELİF ALINAN ülkede ödenen vergi Türkiye’de ödenecek bu gelire ilişkin vergiden mahsup edilebilecektir.

3.3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

Serbest meslek faaliyeti kapsamında yapılan teslim ve hizmetler KDV'ye tabidir. Eser satışını mutad meslek olarak sürekli bir şekilde yapanlar gerçek usulde katma değer vergisine tabi olacak, arızi nitelik taşıyan teslimler ise KDV'ye tabi olmayacaktır.

117 seri no'lu KDV Genel Tebliği uyarınca, söz konusu teslimlerin sadece stopaj yapmakla yükümlü kişilere gerçekleştirilmesi ve başka bir serbest meslek faaliyetinin de bulunmaması koşuluyla, KDV yükümlülüğü sorumlu sıfatıyla ödemeyi yapan kişilerce yerine getirilecektir.

Yurt dışına mutad meslek olarak fotoğraf, video satışlarında, eserin kullanımının alıcının Türkiye'deki faaliyetleriyle ilgili olması durumunda hizmetten faydalanma Türkiye'de olacağından Türkiye'de yapılan işlem sayılarak KDV'ye tabi olacaktır. Arada bir aracının bulunduğu durumlarda da, aracının teslim yapacağı nihai satıcının Türkiye'de mukim bir haber ajansı olması ve bu durumun ilk teslim aşamasında satıcı tarafından bilinmesi durumunda da faydalanma Türkiye'dedir.

Bu durumda, teslim stopaj yükümlüsü olmayan birine yapılmış olduğundan KDV mükellefiyeti tesis ettirilmesi, defter tutulması ve teslim bedelleri üzerinden KDV hesaplanarak serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerekecektir.Teslim edilen eserin satıcının Türkiye'deki faaliyetleriyle ilgili kullanılmayacak olması durumunda, yapılan teslim KDV Kanunu'nun 11 ve 12'nci maddeleri kapsamında hizmet ihracatı olarak değerlendirilecek olup, gerekli şartların sağlanması halinde hizmet ihracatı istisnası kapsamında KDV'den istisna olacaktır.

4.ÖRNEK ÇALIŞMA

1.    Yazar Muratcan ARABACI, “TRUTH” adlı kitabını yazmış. Yurtdışındaki siteler aracılığıyla , E-KİTAP olarak nihai tüketicilere satmaya başlamıştır.(Kitap , 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümleri kapsamında eser niteliği taşımaktadır.)

• Verdiğimiz örnekte faaliyet mutad meslek olarak yapılmaktadır.
• Kitap nihai tüketicilere satılmaktadır.
• Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasına istinaden tevkifat yapmak mecburiyetinde olanlarca satın alınmamasından , stopaj yapılmamaktadır.
• Serbest Meslek Makbuzu düzenlenmelidir.
• Alıcı kişilerin , hizmetten faydalanma durumu net olmadığından , Serbest Meslek makbuzu KDV li olmalıdır.
• Yapılan telif hakkı ödemeleri, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması kapsamında Türkiye’de iç mevzuatımız hükümlerine göre vergilendirilebilecektir.
• Yine Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması gereği , kaynak devlet olarak telif ödeyen ülkenin de vergi alma hakkı bulunmaktadır.

2.   Yunus Eren GEYİK yazılımcı olarak bir şirkette çalışmaktadır. Hobi olarak kendisi tarafından üretilmiş bir video oyununu 2021 yılında 35.000 TL bedelle yurtdışındaki site aracılığıyla satmıştır.(Video oyunu , 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümleri kapsamında eser niteliği taşımaktadır.)

• Ödemeyi yapan kişinin dar mükellef, yani yurt dışında mukim bir kişi olması nedeniyle stopaj yapılmamaktadır.
• Özgün video oyunu , ticari organizasyon içerisinde faaliyet göstermeyen gerçek kişiler yapılmış , bu nedenle elde edilen kazancın serbest meslek kazancı olarak değerlendirilmektedir.
• İşlemden de anlaşılacağı üzere , arızi bir faaliyet söz konusudur.
• Devamlı olarak gerçekleştirilmeyen arızi faaliyetler ise KDV’nin konusuna girmemektedir.
• 313 Seri No.lu Genel Tebliği gereği , 2021 yılı için Arızi Kazançlara İlişkin İstisna Tutarı 43.000 TL olup ,sınırın altında kaldığından gelir vergisi beyannamesi verme zorunluluğu bulunmamaktadır. 

5. SONUÇ

Fikir ve Sanat Eserlerinin üretimi, geliştirilmesi ve korunmasının teşvik edilmesi maksadıyla telif hakkının, satılması veya kiralanması sonucu elde edilen kazançlar GVK’nın 18. maddesi kapsamında vergiden istisnadır.(2021  yılı için toplamda 650.000 TL’yi aşmayan telif kazançları gelir vergisinden istisna )

Günümüzde ,bilgi teknolojilerinin yaygınlığı ve gelişimiyle beraber , düşük maliyetlerle kişisel becerisi, mesleki bilgisi olan herkes bir girişim ortaya koyabilmekte ve ekonomiye katkıda bulunabilmektedir.

Bu noktada , müzik , film ,video oyunu , yazılım uygulaması , kitap ve bunun gibi TELİF hakkı içeren birçok içerik on-line platformlar  sayesinde satılmaktadır.

Bu tarz içeriklerin , Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasına istinaden tevkifat yapmak mecburiyetinde olanlarca satın alınması halinde stopaj , KDV uygulandığı , Türkiyedeki siteler aracılığıyla nihai tüketicilere satılması durumunda da telif sahibi kişinin vergi mükellefi olup fatura düzenlenmesiyle sistem ilerlediği görülmektedir.

---

[1]  193 sayılı GVK 06.01.1961 tarih ve 10700 sayılı Resmi Gazete

[2]  3065 sayılı KDVK 02.11 1984 tarih ve 18563 sayılı Resmi Gazete

[3]  13.12.1951 tarih 7981 sayılı Resmi Gazete

20.10.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.