İsmet Polat
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Müfettişi
ymmismetpolat@gmail.com

7326 Sayılı Kanun’a Göre Vergi Artırımı ve Sonraki Döneme Devreden KDV Tehdidi!

1.GİRİŞ

7326 Sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” 03/06/2021 tarihinde TBMM’de kabul edilmiş, 09/06/2021 Tarih ve 31506 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış ve bu tarihte yürürlüğe girmiştir. Kanunun uygulamasına dair Genel Tebliğ ise 14/06/2021 Tarih ve 31511 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

Kanun ve Tebliğ hükümlerine göre, gelir/kurumlar vergisi yönünden matrah artırımı ve katma değer vergisi yönünden vergi artırımı bildiriminde bulunan mükellefler hakkında, matrah ve vergi artırımında bulundukları vergi türleri ve yılları itibariyle, vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamaz. Ancak Kanun ve Tebliğ hükümlerinde bu konuya dair istisnalar da yer almaktadır. Katma değer vergisi yönünden vergi artırımında bulunan mükelleflerin sonraki yıla devreden katma değer vergisi yönünden incelenip incelenmeyecekleri konusunda ortaya çıkan tereddütler bu yazımızın konusunu teşkil etmektedir.

2. KANUN VE TEBLİĞ KAPSAMINDA YER ALAN DÜZENLEME:

7326 Sayılı Kanun’un matrah/vergi artırımına ilişkin hükümleri 5. Maddesinde yer almaktadır. Kanun’un 5. Maddesinin 3. Fıkrasının “e” bendi aşağıdaki gibidir.

“e) Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden ve ………………………… inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez.”

Kanun’un uygulamasına dair Tebliğ hükmü ise aşağıdaki gibidir.

“7326 sayılı Kanuna göre vergi artırımından yararlanmak isteyen mükellefler nezdinde, artırımda bulundukları yıl veya yılların kapsadığı dönemler itibarıyla KDV yönünden vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır.

Ancak;

-Artırımda bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırımda bulunulan dönemler için “Sonraki Dönemlere Devreden KDV” yönünden vergi incelemesi yapılabilecektir. Bu incelemelerde artırımda bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemeyecek, elde edilen bulgular artırımda bulunulmayan dönemlerdeki tarhiyatlar için kullanılabilecektir.

…………………………

Buna göre, KDV artırımında bulunulan yıllarla ilgili olarak mükellefler hakkında, sonraki dönemlere devreden indirilebilir KDV ………….……………………. 7326 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin yedinci fıkrasında düzenlenen artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin 2/8/2021 tarihine kadar sonuçlandırılması şartı aranmaksızın, inceleme ve tarhiyat yapılabilecektir.

Bununla birlikte, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilmeyecek, bu kapsamda vergi dairelerine intikal eden raporlarda tarhiyat önerilmiş olması halinde bu tutarlar dikkate alınmayacaktır.

Özetle, mükelleflerin KDV artırımında bulunmuş olmaları, artırımda bulunulan dönemler için “Sonraki Dönemlere Devreden KDV”………………….. ilişkin olarak vergi incelemelerinin yapılmasına mani değildir.”

Yukarıya aynen alınmış Kanun ve Tebliğ hükümlerinden açıkça anlaşıldığı üzere, vergi idaresinin katma değer vergisi yönünden vergi artırımında bulunan mükellefler hakkında vergi incelemesi yapma hakkı saklıdır. Bu düzenleme uygulamada tereddütlere ve kafa karışıklığına yol açmaktadır. Mükellefler, katma değer vergisi artırımında bulunsalar dahi sonraki döneme devreden katma değer vergisi nedeniyle vergi incelemesiyle muhatap olabileceklerdir.

3. YASAL DÜZENLEMENİN OLASI SONUÇLARI:

3.1. Kanun’un Yayım Tarihinden Önce Başlayan Vergi İncelemeleri:

Kanun ve tebliğ hükümlerinde yer aldığı üzere, Kanun’un yayım tarihi olan 09/06/2021 tarihinden önce başlayan vergi incelemesi ve takdir işlemlerinin 02/08/2021 tarihine kadar sonuçlandırılması gerekir. Bu tarihe kadar sonuçlanmayan vergi incelemeleri olduğu aşamada bırakılır. Ancak yukarıdaki düzenlemede yer aldığı üzere sonraki yıla devreden katma değer vergisi yönünden vergi incelemesi devam edebilecektir.

ÖRNEK: Gerçek usulde gelir ve katma değer vergisi mükellefi Bay X’in 2017 yılı takvim yılı hesapları hakkında 01.05.2021 tarihinde vergi incelemesine başlanmıştır. İncelemenin gerekçesi mükellefin emtia alışlarına ilişkin olarak 2017/Kasım döneminde kayıtlarına intikal ettirdiği KDV hariç 1.000.0000-TL tutarındaki alış faturasının sahte olduğu iddiasıdır. Alış faturasında KDV Oranı %18 olup 180.000-TL katma değer vergisinin tamamı 2017/Kasım dönemi KDV beyannamesinde indirim konusu yapılmıştır. Vergi İncelemesi 02/08/2021 tarihine kadar sonuçlanmamıştır. Mükellef 31/08/2021 tarihine kadar 2017 yılı için vergi artırımında bulunmuş, ancak diğer yıllar için vergi artırımında bulunmamıştır.

1-Mükellefin 2017/Kasım dönemi beyannamesinde 50.000-TL devreden katma değer vergisi, 2017/Aralık döneminde ise ödenecek katma değer vergisi beyan edilmiştir. Bu durumda mükellefin 2018 yılına devreden katma değer vergisi bulunmamaktadır. Vergi incelemesi yapılsa bile 2017/Kasım dönemi için 130.000-TL, Aralık dönemi için 50.000-TL ödenecek katma değer vergisi çıkacaktır. Ancak ilgili yıl için vergi artırımında bulunulduğundan herhangi bir vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

2- Mükellefin 2017/Kasım dönemi devreden katma değer vergisi 250.000-TL, 2017/Aralık dönemi devreden katma değer vergisi ise 150.000-TL olarak beyan edilmiştir. Bu durumda Kasım dönemi için devreden katma değer vergi azalacak ancak ödenecek katma değer vergisi çıkmayacaktır. Aralık dönemi devreden katma değer vergisi -0- olacak ve ayrıca 30.000-TL ödenecek katma değer vergisi çıkacaktır. Vergi artırımı nedeniyle 2017/Aralık dönemi için herhangi bir tarhiyat önerilmeyecek ancak 150.000-TL olarak 2018 yılına devreden katma değer vergisi -0- olacağından 2018 yılı için vergi incelemesi yapılabilecektir. Yasal düzenlemelere göre engel bir durum bulunmamaktadır.

Dolayısıyla vergi inceleme elemanı, mükellef ilgili yıl için matrah ve vergi artırımında bulunsa bile, 31/08/2021 tarihinden sonra da vergi incelemesini devam ettirebilir. İnceleme elemanı devreden katma değer vergisi ve sonraki yıllarda matrah ve vergi artırımı yapılıp yapılmadığı hususlarını dikkate alarak karar verebilir.

3.2. 31/08/2021 Tarihinden Sonra Ortaya Çıkabilecek Tespitler:

Önceki bölümde izah ettiğimiz durum bu tarihten sonra ortaya çıkabilecek durumlar için de geçerlidir. Devreden katma değer vergisini ilgilendiren hususların ortaya çıkması halinde 7326 Sayılı Kanun kapsamında vergi artırımında bulunulsa bile vergi incelemesi yapılabilecektir. Vergi idaresi bu tarihten sonra ortaya çıkan tespitleri değerlendirirken sonraki döneme dereden katma değer vergisini dikkate alabilir.

ÖRNEK: Kurumlar vergisi ve katma değer vergisi mükellefi olan Tahta Ltd. Şti.’nin 2018/Aralık döneminde  KDV hariç 5.000.000-TL tutarında emtia alımında bulunduğu Mükellef Bay X hakkında 2022 yılında vergi incelemesi yapılmış ve Bay X’in 2018 yılında düzenlemiş olduğu belgelerin tamamının sahte olduğu yönünde vergi tekniği raporu düzenlenmiştir. Bay X’ten alınan faturada yazılı 900.000-TL Aralık dönemi beyannamesinde indirim konusu yapılmıştır. Tahta Ltd. Şti. 2018 hesap dönemi için matrah ve vergi artırımında bulunmuştur. 2018/Aralık KDV beyannamesine göre sonraki döneme devreden katma değer vergisi 500.000-TL’dir. Şirketin 2019 yılına devreden katma değer vergisi -0- olacağından, bu durum 2019 yılı için vergi incelemesi gerekçesi yapılabilecektir.

Yukarıda yazılı örneklerin rakamları değiştirilerek farklı şekillerde kullanılmaları mümkündür. Ancak bilinmesi gereken durum; mükelleflerin katma değer vergisi yönünden vergi artırımında bulunurken bu hususu göz önünde bulundurmaları gereğidir. Kanun kapsamına giren bütün yıllar için (2016, 2017, 2018, 2019, 2020)  artırımda bulunulsa bile bu tehdit 2021 yılı için varlığını koruyacaktır.

3.3. Vergi İdaresinin Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında 20 No’lu Tebliğ İle Ortaya Koyduğu Görüş:

Vergi İdaresi 7326 Sayılı Yasa’dan önce matrah ve vergi artırımı düzenlemelerini içeren 7143 Sayılı Yasa’nın başvuru süresinden sonra yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında 20 No’lu Tebliğ ile görüşünü ortaya koymuştur. İlgili Tebliğ hükmü aşağıdaki gibidir.

“Özel esaslar kapsamında olmadığı halde KDV artırımında bulunmuş olan mükellefler, artırımda bulundukları yıllarda alım yaptıkları mükelleflerle ilgili olumsuzluklar için yapılacak tespitler dolayısıyla özel esaslar kapsamına alınmazlar. Ancak, bu mükellefler hakkında, artırımda bulunulan yıllar için sahte belge kullanma olumsuz tespiti yapılması halinde, Tebliğin (IV/E-5) bölümünde yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla, sonraki döneme devreden KDV’ye ilişkin düzeltme işlemi neticesinde artırımda bulunulmayan bir yılda tarhiyat yapılması gerekiyorsa mükellef özel esaslara alınmasa dahi düzeltme işlemi yapılacaktır.”

Vergi daireleri yukarıda yazılı Tebliğ düzenlemesini esas alarak 7143 Sayılı Kanundan yararlanarak vergi artırımında bulunan mükelleflerin düzeltme yapmalarını talep etmiş, vergi artırımında bulunulmayan dönemler için vergi tarhiyatı ve cezai işlemler uygulanmıştır. 7326 Sayılı Yasa için de benzer bir düzenleme beklenmektedir.

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:

Vergi affı olarak bilinen matrah ve vergi artırımına dair önceki Kanun ve Tebliğ hükümlerinde de sonraki döneme devreden katma değer vergisi konusunda düzenlemeler olmakla birlikte konu netliğe kavuşturulmamıştır. Bu durum 7326 Sayılı Kanun ve ilgili Tebliğ hükümlerinde de yer almıştır. Ancak, Tebliğ hükümlerinde uygulamanın nasıl olacağına dair bir örnek de yer almamaktadır. 7143 Sayılı Kanun’un başvuru süresinden sonra yayımlanan yukarıda belirttiğimiz katma değer vergisi tebliğiyle bu durum uygulamada tartışmalara yol açmıştır. Zira Kanun (7143) hükmünde vergi incelemesinin yapılmayacağına dair hüküm varken Tebliğ hükmü ile düzeltme ve tarhiyat yapılması hukuken doğru değildir. Tebliğ hükmü ile Kanuni düzenleme etkisiz hale getirilmiştir. Oysa Kanunlara aykırı tebliğ düzenlemesi olamayacağı genel hukuk kuralıdır.

Sonraki döneme devreden katma değer vergisi ile ilgili düzenlemeler mükelleflerin katma değer vergisi yönünden vergi artırımında bulunmasını etkisiz hale getirmektedir. Zira yukarıda yazılı Kanun ve Tebliğ hükümleri çerçevesinden bakıldığında bu durum vergi artırımında bulunan bütün mükellefler için risk teşkil etmektedir.  Kanun kapsamına giren bütün yıllar için (2016, 2017, 2018, 2019, 2020)  artırımda bulunulsa bile bu tehdit 2021 yılı için varlığını koruyacaktır. Bu durum “vergi affı”, “vergi barışı” gibi kavramlarla ifade edilen yasanın gerekçesiyle bağdaşmamaktadır. Zira bu yasa ile amaçlanan mükellefin belli bir vergi ödemesini kabul ederek geçmiş dönemleriyle ilgili olarak ortaya çıkabilecek riskleri bertaraf etmesidir. Oysa uygulama ile bazı mükellefler için aynı risk devam etmektedir.

Belli tutarları aşan devreden katma değer vergisi olan mükellefler için birden fazla yılın artırılması zorunluluğu (en az 2 yıl, 3 yıl gibi) getirilebilir. Gelir/kurumlar vergisi açısından Yasa’da, matrah artırımında bulunulan yıllara ait geçmiş yıl zararlarının %50 oranında mahsup edilebileceği düzenlemesi yer almaktadır. Benzer düzenleme sonraki döneme devreden katma değer vergisi açısından da getirilebilir.

Sonraki döneme devreden katma değer vergisi ile ilgili olarak 7326 Sayılı Kanun ve Tebliğ’de yer alan düzenleme, bu kanun kapsamında vergi artırımında bulunan mükellefler için ciddi bir tehdit içermektedir. Bu konuya dair açıklama ve değerlendirmelerimiz yukarıda ayrıntılı olarak yer almıştır. 736 Sayılı Kanun kapsamında katma değer vergisi yönünden vergi artırımında bulunacak mükelleflerin bu hususları göz önünde bulundurmaları ve kendi durumlarına göre bir yöntem belirlemeleri gerektiği kanaatindeyiz.

10.08.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.