İsmet Polat
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Müfettişi
ymmismetpolat@gmail.com

Koronavirüs Salgını Nedeniyle Başlatılan Yardım Kampanyasına Yapılan Bağış ve Yardımların Vergisel Boyutu

Bütün dünyayı etkileyen ve hayatı durdurma noktasına getiren koronavirüs salgını Türkiye’de de aynı derecede etkili olmaktadır. Konuya ilişkin olarak Cumhurbaşkanlığı tarafından bir bağış ve yardım kampanyası başlatılmıştır.

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri gereğince Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyasına katılan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yapacakları bağış ve yardımlar gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilecektir. Bu konuya dair açıklamalar ve dikkate edilmesi gereken hususlar aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

1.KONUYA DAİR YASAL DÜZENLEME

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun Diğer İndirimler başlıklı 89. maddesi;“Gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıdaki indirimler yapılabilir:        ……………………………..

10.Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı.” hükmünü

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. Maddesi de; “Kurumlar vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından sırasıyla aşağıdaki indirimler yapılır:     ………………………………….

e) Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı.” hükmünü, içermektedir.

Yukarıda yazılı düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan ayni ve nakdî bağışlar gelir vergisi veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilir.

İNDİRİMİN ZAMANI, KONUSU VE KAPSAMI

İndirimin Zamanı

Yukarıda izah edildiği üzere Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyasına yapılan bağış ve yardımlar gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. Yani, yasal düzenlemenin muhatabı gelir ve kurumlar vergisi mükellefleridir. GVK’nun 89  ve KVK’nun 10. Maddeleri gereğince bahsi geçen bağış ve yardımlar gelir vergisi beyannamesi veya kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden indirim konusu yapılabilmektedir. GVK’na göre gelir vergisi beyannamesi müteakip yılın Mart ayı içerisinde, KVK’na göre kurumlar vergisi beyannamesi de hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayda verilmektedir. Bu durumda,  2020 yılı içerisinde yapılan bağış ve yardımları gelir vergisi mükellefleri 2021 yılı Mart ayında, hesap dönemleri takvim yılı olan kurumlar vergisi mükellefleri de 2021 yılı Nisan ayında verecekleri beyanname üzerinden indirim konusu yapabileceklerdir. Özel hesap dönemi tanınan mükellefler ise özel hesap dönemine dair kurumlar vergisi beyannamesi verecekleri dönemde indirim konusu yapacaklardır.

Geçici Vergi Açısından

5520 Sayılı KVK’nun 32. Maddesinde, kurumlarınca cari vergilendirme döneminin kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre geçici vergi ödeneceği,  193 Sayılı GVK’nun  Mük. 120. maddesi de tüm indirim ve istisnaların geçici vergi dönemlerinde de dikkate alınabileceği hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla yapılacak bağış ve yardımlar geçici vergi matrahlarının tespitinde de indirim konusu yapılabilecektir.

Süreksiz Mükellefiyet Kapsamında GV Beyannamesi Verenlerin Durumu

Sözkonusu bağış ve yardımları, kurumlar vergisi mükellefleri ile basit usulde vergilendirilenler dahil ticari, zirai veya mesleki kazançları dolayısıyla beyanname veren gelir vergisi mükellefleri indirim konusu yapabilirler. GVK’nun 89. Maddesinde bir sınırlama olmadığından, sadece gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı, ücret veya diğer kazanç ve iratları gibi süreksiz mükellefiyet dolayısıyla gelir vergisi beyannamesi verecek gerçek kişi mükellefler de yaptıkları bağış ve yardımları gelir vergisi matrahlarının tespitinde indirim konusu yapabilirler.

BAĞIŞ VE YARDIMLARIN BELGELENDİRİLMESİ

Bağış ve yardımların makbuz karşılığı olarak yapılması gerekir. Nakdi bağışların banka dekontu veya yetkililerden alınan belgeler ile belgelendirilmesi ve bu belgelerde kampanyaya dair açıklamanın yazılması yeterlidir. Dışarıdan alınarak yapılacak ayni bağış ve yardımlar için de bunların teslimi esnasında teslim alan yetkililerden makbuz alınması ve makbuzda bağışlanan emtia miktarı ve değerine ilişkin ayrıntılı bilgilere yer verilmesi gerekir. Bu şekilde dışardan alınarak yapılacak ayni bağış ve yardımlar KDV dahil tutarları beyanname üzerinde indirim konusu yapılabilecektir. Bu tutarlar beyanname üzerinde indirim konusu yapılacağından makbuz dışında bir belge gerekmediği gibi yasal defter kaydı da gerekmemektedir.

İşletme Stoklarından Yapılan Bağış ve Yardımların Durumu

Bağış veya yardımın işletme stoklarından yapılması halinde yetkililerinden makbuz alınması ve buna ilişkin fatura da düzenlenmelidir. Düzenlenecek faturada bağışlanan emtianın cinsi, miktarı ve değerine yer verilmeli, faturanın arka yüzünde emtianın kampanya kapsamında bağış ve yardım olarak alındığına dair şerh ve kurum yetkililerin imzası bulunmalıdır. Bu şekilde yapılan bağış ve yardımlar KDV hariç maliyet bedelleriyle dikkate alınır. Maliyet bedeli üzerinden işletme stoklarından çıkarılan emtia tutarı yasal defterlere gider olarak kaydedilmekle birlikte bu giderin kanunen kabul edilmeyen gider olduğu unutulmamalıdır.

İşletme Stoklarından Yapılan Bağış ve Yardımlarda KDV

İşletme stoklarından yapılacak bağış ve yardımlar 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/2-b maddesi gereğince katma değer vergisinden istisnadır. Yine aynı Kanunu’nun 30. Maddesinin parantez içi hükmü gereğince bu mallar için yüklenilen katma değer vergisi için herhangi bir düzeltme işlemi yapılmayacaktır.

Diğer Hususlar 

-Ayni bağışların maliyet bedeli veya kayıtlı değeri biliniyorsa bu değerleri, böyle bir değer mevcut değilse 213 Sayılı VUK hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek değerleri esas alınır.

-Bağış ve yardım belgelerinin zamanaşımı süresince muhafaza edilmesi gerekir.

İNDİRİM KONUSU YAPILABİLECEK BAĞIŞ VE YARDIMIN SINIRI

-Faaliyetleri Zararla Sonuçlanacak Mükelleflerin Durumu

Yukarıda izah edilen yasal düzenlemeler gereğince, bağış ve yardımın gelir/kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilmesi için beyan edilecek gelirin veya kurum kazancının bulunması gerekir. Gelir bildirimi veya kurum kazancının olmaması durumunda bağış ve yardımın indirim konusu yapılması mümkün değildir. Dolayısıyla 2020 yılı faaliyetleri zararla sonuçlanan mükelleflerin bu bağış ve yardımları indirim konusu yapmaları mümkün olmadığı gibi zarar olarak ertesi yıla devretmeleri de mümkün değildir.

-GV veya KV’den İstisna Kazançlar ve Geçmiş Zararları Nedeniyle Beyan Edilecek Gelir/Kurum Kazancının Bulunmaması Durumu

Gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde istisna kazançlar ile geçmiş yıl zararlarının mahsubu bağış ve yardımlardan önce dikkate alınmaktadır. Dolayısıyla gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinde gelir bildirimi veya kurum kazancı beyan edilmekle birlikte istisna kazançlar ile geçmiş yıl zararlarının mahsubu nedeniyle beyana konu bir gelir bulunmaması durumunda bağış ve yardımların indirim konusu yapılması mümkün olmadığı gibi ertesi yıla devri de mümkün değildir.

-Beyan Edilecek Gelir veya Kurum Kazancından Daha Yüksek Tutarda Bağış ve Yardım Yapanların Durumu

Bağış ve yardımının tamamının indirimi mümkündür. Ancak bu tutar beyan edilecek gelir veya kurum kazancı ile sınırlıdır. Ertesi yıla devredilemez. Örneğin kampanyaya 70.000-TL bağışlayan şirketin mahsuplardan sonra kalan kurum kazancı 40.000-TL olarak gerçekleşmişse kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınabilecek kısmı 40.000-TL’dir. Kalan 30.000-TL’nin zarar olarak dikkate alınması mümkün olmadığı gibi ertesi yıla devri de mümkün değildir.

KAYNAKÇA:

-193 Sayılı GVK ve Tebliğleri

-5520 Sayılı KVK ve Tebliğleri

-3065 Sayılı KDVK ve Tebliğleri

14.04.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.