Noterlikler, her vatandaş için hem hukuki hem ticari bağlamda her an ihtiyaç duyulabilecek müesseselerdir. Hatta vatandaşların acil ihtiyaçlarının karşılanması sebebiyle de birçok yerde haftasonu dahi nöbetçi noterler çalışmaktadır. Bu kamu hizmetinin yürütülmesinde merkezden noterler atanmakta ve atanan noterler aracılığıyla kamu hizmeti gördürülmektedir. Ancak zaman zaman çeşitli sebeplerle noterlikler boşalabilir. Vefat, istifa , görevden alınma gibi çeşitli sebeplerle noterliklerin boşalması halinde kamu hizmetinin devam ettirilebilmesi için yeni bir noter atanana kadar bir noter vekili eliyle kamu hizmetinde devamlılık sağlanır. Noter vekilleri stajyerler olabileceği gibi noter katipleri de olabilirler. Birden çok stajyerin olduğu yerlerde kıdemli olan stajyer noter vekilliği görevine atanırken , stajyerin olmadığı yerlerde ise başkatip noter vekili olarak görevlendirilir.
Bu gibi durumlarda atanan noter vekilinin serbest meslek mensubu olup olmadığı , vergi mükellefiyeti tesis ettirmesi gerekip gerekmediği gibi tartışmalar yaşanmaktadır. Vergi daireleri bu konuda yaptığı incelemelerde noter vekilliğinin bir serbest meslek faaliyeti olduğu sebebiyle noter vekilinin gelir vergisi ve damga vergisi ödemesi gerektiğini belirtmektedirler.
Ancak noter vekilleri yürütmüş oldukları görev esnasında noterliğin gelirinden herhangi bir pay almamakta Noterlik Kanunu m.33 uyarınca ücrete hak kazanmaktadır. Noterliğin gelirinden kanunen belirlenen noter vekilliği ücreti ve diğer giderler düşüldükten sonra elde edilen meblağın Türkiye Noterler Birliği'ne gönderilmektedir. Ayrıca noter vekilliğinin kişinin isteği ile değil kanunen atanılan bir görev olması , katiplerin hizmet sözleşmesi ile çalıştığı, noterliğin noter vekilinin nam ve hesabına yönetilmediği gibi gerekçeler noter vekilliğinin serbest meslek faaliyeti olmadığı dolayısıyla noter vekilleri adına serbest meslek faaliyetinden dolayı gelir ve damga vergisi tahakkuk ettirilmesi de mümkün değildir.
Esasen vergi idareleri birçok özelgesinde bunun aksini savunarak noter vekilliğinin serbest meslek faaliyeti olduğu görüşünü belirtmişlerse de vergi mahkemeleri bu konuda son sözü söylemekte ve noter vekilliğinin serbest meslek faaliyeti olmadığını dolayısıyla serbest meslek faaliyeti sebebiyle noter vekilleri adına gelir ve damga vergisi tahakkuk ettirilemeyeceğini karara bağlamaktadırlar.
Bu konuda son beş yılda ödenen gelir ve damga vergilerinin yasal faizi ile iadesi Vergi Usul Kanunu düzeltme-şikayet hükümleri gereğince mümkündür.
14.01.2020
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.