İsmet Ömer Güneş
Avukat
Bilim Uzmanı
ismetomergunes@gmail.com

E-Fatura Düzenlememekten Dolayı Kesilen Özel Usulsüzlük Cezalarına Vergi Yargısının Bakışı

E fatura, kâğıda basılmayan ve elektronik ortamda düzenlenip mal ve/veya hizmet alıcısına iletilmekle sonuç doğuran, literatürümüze yakın zamanda giren yeni nesil fatura tipidir. E fatura kullanmak zorunda olan veya kullanmak isteyen kişi veya şirketler öncelikle e fatura sistemi kaydını yaptırmalıdır.416 sıra no.lu VUK tebliğinden önce sadece tüzel kişiler e fatura sistemine dahil olabiliyorken artık gerçek kişiler de e fatura sistemine dahil olabilmektedirler.

E fatura bir 421 sıra no.lu Tebliğ ve ardından düzenlenen 545 sıra no.lu tebliğlerde belirtilen bir kısım mükellefler için zorunlu olup bu zorunluluğa aykırı hareket edilmesi halinde vergi cezası söz konusu olmaktadır. Öncelikle e fatura ve fatura düzenlenmemesi hususuna kısaca değinip makalenin asıl konusu olan e fatura düzenlenmeyip fatura düzenlenmesi durumunda karşılaşılabilecek yaptırımları açıklayıp mevcut yanlış uygulamalara ve bu uygulamalara karşı vergi yargısının tutumuna değineceğim.

E fatura ve fatura düzenlenmemesi durumunda vergi ziyaı oluşacağından vergi idaresi bir kat vergi ziyaı cezalı vergi tarhiyatı yapabilecektir. Ayrıca V.U.K. 353/1 uyarınca verilmesi icap eden fatura ve benzeri belgelerin verilmemesinden dolayı verilmesi gereken faturanın %10'u oranında özel usulsüzlük cezasının kesilmesi mümkün olabilecektir. Bu durumda vergi ziyaı cezası için tarhiyat sonrası uzlaşma yoluna gidilebilecekken özel usulsüzlük cezası için tarhiyat sonrası uzlaşma mümkün olmayacaktır.

E fatura düzenlenmeyip fatura düzenlenmesi halinde ise;

14.12.2012 tarih ve 28497 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 421 Sıra No'lu Genel Tebliğ'in ''Sorumluluklar ve Cezai Yaptırım'' başlıklı 5.3.maddesinde '' Elektronik fatura ve elektronik deftere ilişkin olarak bu Tebliğ ile getirilen zorunluluklara uymayanlar hakkında, Vergi Usul Kanununun ceza hükümleri tatbik olunur.'' 5.4.maddesinde ise ''Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.'' hükmü yer almışsa da 04.04.2015 tarih ve 29316 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 448 Sıra No'lu Genel Tebliğin 3. maddesinde ise "Tebliğin 5.4. bölümü bu Tebliğin yayım tarihi itibarıyla yürürlükten kaldırılmıştır." hükmüne yer verilmiştir. Bu düzenleme değişikliği vergi hukukuna egemen olan 'vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyyeti esastır.' ilkesidir.

Yani 04.04.2015 tarihinden önce e fatura yerine fatura düzenlenmesi durumunda bu fatura düzenlenmemiş sayılacak ve yukarıda bahsettiğimiz gibi e fatura ve fatura düzenlememekten doğan bir kat vergi ziyaı cezalı vergi tarhiyatı ve özel usulsüzlük cezası gündeme gelebilir. Ancak bu konuda tebliğde e fatura yerine düzenlenen fatura her ne kadar düzenlenmemiş sayılacak dense de vergi idareleri bu faturayı kabul etmiş ve fatura ile beyan edilen satışları vergilendirmiş olduğundan vergi ziyaı gündeme gelmemektedir.

Yine 04.04.2015 tarihinden önce e fatura yerine fatura düzenlenmesinden dolayı V.U.K. 353/1 uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezalarına açılan iptal davalarında vergi mahkemeleri 353. maddenin ilk fıkrasında sayılan belgelerin arasında e fatura olmadığı gerekçesiyle iptal kararı vermişlerdir. Bu yöndeki mahkeme kararları o tarihler için her ne kadar 421 sıra no.lu tebliğin 5.4 maddesi ile çelişse de vergi mahkemeleri tebliğ hükmüne göre normlar hiyerarşisinde daha üstte bulunan 'vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyyeti esastır.' kanun maddesine uyarak bu yönde kararlar vermişlerdir.

Fakat 04.04.2015 tarihinden sonra e fatura yerine fatura düzenlenmesi halinde bu fatura düzenlenmiş kabul edilecek ve özel usulsüzlük cezası gündeme gelmeyecektir. Ancak vergi idareleri 448 no.lu tebliğ yürürlüğe girmemiş gibi V.U.K. 353/1 uyarınca özel usulsüzlük cezası kesmeye devam etmektedir.

Vergi mahkemeleri ise bu konuda istikrarlı bir şekilde "dava konusu cezanın dayanağı 421 Sıra No'lu Genel Tebliğ'in 5.4. maddesinin 448 Sıra No'lu Genel Tebliğ ile yürürlükten kaldırıldığı görülmekte olup, bunun yanı sıra 213 sayılı Yasa'nın 353/1 maddesinde hiç bir şekilde fatura düzenlemeyenlerden bahsedildiği ancak davacı tarafından kağıt ortamında fatura düzenlendiği, davacının e-fatura düzenlememe eyleminin söz konusu maddede sayılan eylemler arasında yer almadığı anlaşıldığından" şeklindeki gerekçe ile özel usulsüzlük cezasını iptal etmektedir.

Görüldüğü üzere 04.04.2015 tarihinden önce ve sonra kesilen özel usulsüzlük cezalarını vergi mahkemeleri benzer gerekçeyle iptal etmektedir. 04.04.2015 tarihinden sonra kesilen özel usulsüzlük cezalarında vergi mahkemeleri 448 sıra no.lu tebliğin önceki bazı tebliğ hükümlerini yürürlükten kaldırmasını da karar gerekçesine eklemiştir.

26.02.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.