İsmail Tekbaş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
tekbas333@hotmail.com

Bağımlı Çalışma Yerine Zamana Dayalı Çalışma Sistemi

Sevgili meslektaşlarım, mali müşavirler olarak zor bir meslek icra etmekteyiz ve mesleğimiz gün geçtikçe daha da zorlaşmaktadır. “Türkiye ekonomisinin ve bürokrasinin çarkları biz mali müşavirler sayesinde dönmektedir” söylemi bizce abartı değil bir realitedir. Buna karşılık,  mesleğimiz toplum nezdinde hak ettiği mesleki saygınlığı kazanamadığı gibi, angaryalar, tahsilat sorunu ve haksız rekabet gibi birçok mesleki sorunların altında da ezilmektedir. Mesleki sorunlarla boğuşan meslek mensupları diğer taraftan da “Serbest ve Bağımlı meslek mensubu” kavramları neticesinde mesleki ayrışma ile mücadele etmektedirler. Mali müşavirlik zor ve meşakkatli bir meslek iken,   bu mesleği bağımlı olarak icra etmek, mesleği katbekat daha da zorlaştırmaktadır.  Bağımsız çalışan mali müşavirlerin sorunları kamuoyunda sıkça dile getirilirken ne yazık ki, bağımlı meslek mensuplarının sorunları mesleğin yöneticileri tarafından yeterince gündeme getirilmemekte ve bir şekilde mesleğimizin üvey evlatları muamelesi görmektedirler.

Bu yazımızda, bağımlı meslek mensuplarının sorunlarını ve özellikle bağımlılık kavramının serbest meslek kavramına ve meslek yasamıza olan aykırılığı üzerine değerlendirmelerde bulunacağız.

·                    Bağımlı ve Serbest Meslek Kavramı Çelişkisi

Türk Dil Kurumu'na göre bağımlı, “1. Başka bir şeyin istemine, gücüne veya yardımına bağlı olan, özgürlüğü, özerkliği olmayan, tabi. 2. Bir kimseye veya şeye maddi veya manevi yönden aşırı bağlı olan.” şeklinde tanımlanmıştır.

Türk Dil Kurumu'na göre serbest meslek ise, “kişisel çalışmaya, bilimsel ve mesleki bilgiye, uzmanlığa dayanan ve bir işverene bağlı olmadan kendi adına kazanç sağlamak için yapılan iş” şeklinde tanımlanmıştır.

Türk Dil Kurumu tanımlardan da anlaşılacağı üzere serbest meslek kavramı ile bağımlılık kavramı arasında tam bir zıtlık bulunmaktadır. Kaldı ki meslek mensubunun bağımlı olarak çalışması, meslek yasamıza, etik ilkelere,muhasebenin temel kavramlarına ve mali müşavirlik mesleğinin doğasına aykırıdır. Bir işverene bağımlı olarak çalışan bir meslek mensubunun tüm toplumun çıkarlarını gözetecek şekilde tarafsız davranabilmesini beklemek iyimser bir yaklaşımdır. Üstelik bağımlı iken işverenin vergi kanunlarına aykırı olarak yapmış olduğu tüm işlemlerden bağımlı meslek mensupları müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmaktadır.  İşin diğer acı veren tarafı ise serbest çalışan mali müşavirlerin sorunları sıklıkla dile getirilirken, bağımlı meslek mensupları seslerini bile duyurmakta zorlanmaktadırlar.   

Peki, bağımlı meslek mensuplarının bir işyerinde hizmet akdi ile çalışmasından kaynaklanan asgari ücret tarifesi, mücbir sebep, asosyallik ve sadece bağımlı çalıştığı firmanın beyannamelerini imzalaması gibi onlarca sorunların çözümü nedir? Sayın meslektaşlarım bu sorunların teker teker çözümlenmesi uzun yılları alacak hukuki bir mücadele gerektirmektedir.  Bizce net ve kesin çözüm sorunların kaynağı ve meslek yasamıza, etik ilkelere, muhasebenin temel kavramlarına ve mali müşavirlik mesleğinin doğasına aykırı olan “Bağımlı olarak çalışma sisteminin” kaldırılarak yerine “Zamana Dayalı Çalışma Sisteminin” getirilmesidir.

·                    Zamana Dayalı Çalışma Sistemi Genel Hatları

 

1-      Meslek Mensupları iki türlü şekilde çalışabilecektir: “Serbest ve Zamana Dayalı”

2-      Büyük ölçekli firmalar meslek mensuplarından sadece zamana dayalı hizmet satın alabilecektir.   

3-      Firmaların işçi sayısı, ciro vb. kıstaslarına göre aylık satın alması gereken asgari mali müşavirlik hizmet saati belirlenecektir.

4-      Firma ile meslek mensubu arasında çalışma şartları sözleşme altına alınarak ilgili kurumlara bildirilecektir.  

5-      Her yıl zamana dayalı çalışma sistemi için asgari saat ücreti belirlenecektir ve meslek mensupları asgari saat ücreti altında hizmet veremeyecektir.

6-      Zamana dayalı çalışma sistemine göre çalışan meslek mensubu aylık tavan çalışma saatine ulaşıncaya kadar birden çok firmaya hizmet verebilecektir.

7-      Meslek Mensuplarının bağımlı olarak hizmet akdi ile çalışması yasaklanarak,  zamana dayalı hizmet kapsamında meslek yasasında yer alan işlerin dışında başka işler yapması yasaklanacaktır.

Yukarıda zamana dayalı çalışma sistemi sadece genel hatlarıyla açıklanmıştır. Kapsamlı bir çalışma neticesinde sistemi daha detaylı ve anlaşılır bir hale getirebiliriz. Bizce bağımlı olarak çalışma sisteminin kaldırılarak yerine zamana dayalı çalışma sisteminin getirilmesi bağımlılıktan dolayı ortaya çıkan birçok mesleki ve sosyal sorunları ortadan kaldıracaktır. Böylelikle de bağımlı meslek mensupları ile serbest çalışan meslek mensuplarının mesleği eşit şartlarda icra etmesi sağlanacaktır.  

Sonuç itibariyle, unvanında “SERBEST” kelimesi olan bir mesleğin bağımlı olarak çalışması meslek yasamıza, etik ilkelere, muhasebenin temel kavramlarına ve mali müşavirlik mesleğinin doğasına aykırıdır. Bağımlı olarak çalışan bir meslektaş mesleğin etik ilkelerinde yer alan tarafsızlık kavramanın tam tersi çalıştığı şirketin ve sistemin modern kölesi haline gelmektedir. Bundan dolayı gerekli yasal düzenlemeler ile “Bağımlı olarak çalışma sisteminin “yerine “Zamana Dayalı Çalışma Sisteminin” getirilmesi bağımlı çalışan meslek mensuplarının mesleki sorunlarını ve mağduriyetini ortadan kaldıracağı düşüncesindeyiz…

Makalenin sözü: “Duvarı yıkmaya gücüm yetmiyorsa kendimi parçalayacak değilim elbette. Ama önümde duvar diye boğun eğmeyi de kabullenemem.” Fyodor Dostoyevski

24.05.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.