İsmail Hakkı Güneş
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi
ihgunes@superonline.com

Finansman Gider Kısıtlamasının Kayıt Ve Raporlama Yönünden İncelenmesi

1.GİRİŞ

Çalışmamızda tartışmalı bir konu olan finansman gider kısıtlamasına kayıt ve raporlama yönünden inceleyeceğiz. Finansman gider kısıtlaması; uzun zamandır gerek uygulamacılar gerek iş dünyası temsilci ve yöneticileri ve gerekse yazın dünyasında yer alan entelektüel çevre arasında tartışılmaktadır. Amacımız bu tartışmanın dışında kalarak tüm taraflara konunun bir başka boyutu hakkında hesaplama kayıt ve raporlama açısından iki farklı uygulama üzerinden bakış açısı yaratmaktır.

2.YASAL DAYANAK VE TARİHÇE   

Vergi mevzuatı açısından yeni olmayan finansman gider kısıtlaması ; 25 Mayıs 2021 tarihli ve 31491 Sayılı Resmi Gazete ’de 18 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile ekonomik yaşamda yerini alarak tartışılmaya başlandı.

Çalışmamızın oluşturan finansman gider kısıtlaması ; 15/6/2012 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanan 6322 Sayılı Kanun ile 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde, kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'unu aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan kısmının kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacağı hüküm altına alınmıştı.

Cumhurbaşkanı bu yetkisini 4/2/2021 tarihli ve 31385 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3/2/2021 tarihli ve 3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla kullanmış olup bu Kararda 1/1/2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına uygulanmak üzere söz konusu gider ve maliyet unsurlarının %10’unun kurum kazancının tespitinde indiriminin kabul edilmeyeceği düzenlenmiştir.

Düzenlemenin devamında Gelir İdaresi Başkanlığı 24/3/2021 tarihinde bu konuya ilişkin açıklamaların yer aldığı 19 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ Taslağını kamuoyu ile paylaşmıştır. Daha sonra söz konusu Tebliğ Taslağı kamuoyundan gelen görüşler doğrultusunda 22/4/2021 ve 12/5/2021 tarihlerinde güncellenerek, 18 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ Taslağı olarak tekrardan kamuoyu ile paylaşmıştır.

Nihayetinde Tebliğ taslağı son haliyle yukarıda belirttiğimiz üzere Resmi Gazete’de yayımlanarak ekonomik yaşamda yerini almıştır..

Özellikle belirtmek gerekir ki finansman gider kısıtlaması, yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan kurumlar vergisi mükellefleri hakkında uygulanacaktır.

Bu düzenleme bilanço esasına tabi mükellefler için geçerli olup, işletme hesabı esasına tabi mükellefler bu kapsamda değerlendirilmeyecektir. Ayrıca emeklilik şirketleri, Türkiye'de kurulu mevduat bankaları, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları, yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye'deki şubeleri ve finansal holding şirketleri, sigorta ve reasürans şirketleri, finansal kiralama, faktoring, finansman şirketleri ve tasarruf finansman şirketleri ile 6362 sayılı Kanun kapsamında sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunan kurumlar finansman gider kısıtlamasına tabi tutulmayacaklardır.

3.HESAPLAMA

3.1 KKEG Tutarının Tespiti

Yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşmış olan kurumlar vergisi mükelleflerinin, aşan kısımla sınırlı olmak üzere, yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'luk kısmı, kurum kazancının tespitinde KKEG olarak dikkate alınacaktır.

Aşağıda tablolaştırarak formüle ettiğimiz Örnek üzerinden konuyu hesaplama kayıtlarda gösterme raporlama yönünden incelediğimizde;

3.2 Yevmiye Kayıtları Ve Raporlama

Esasen vergi matrahının tespiti açısından her iki yöntem arasında fark oluşmamaktadır. 1’nci yöntemde 780.Finansman Giderleri Hesabında bulunan tutar yansıtma hesapları ile 660 No’lu hesaba aktarılırken tutar üzerinde bir değişiklik yapılmamakta beyanname üzerinde finansman gider kısıtlaması KKEG tutarı  olarak ayrıca belirtilerek yer almaktadır.

2’nci yöntemde 780.Finansman Giderleri ’nde bulunan tutar hesaba alacak yazılarak KKEG olarak ilgili KKEG hesabına aktarılmakta ve beyanname üzerinde de gösterilmektedir. (Örneğimizde 770 No’lu hesabın altında KKEG olarak gösterilmiş olup TDHP’nda yer alan başka hesapların altında da KKEG olarak dikkate alınabilir 689 vb gibi )

Böylece 780 No’lu hesapta yer alan kabul edilen finansman gider hesabı tutarı 660 No’lu hesaba aktarılmakta ve 660 No’lu hesapta yer alan gider kabul edilen tutar olarak raporlanmaktadır.

1’nci yönteme getirilebilecek eleştiri; gelir tablosunda yer alan finansman gideri hesabının tamamının vergi matrahından indirilebilen tutar olmadığı , tutarın KKEG tutarı kadar fazla olduğudur ki bu tutarda beyanname ilgili satırında finansman gider kısıtlamasından kaynaklanan KKEG tutarı olarak yer almaktadır.

2’nci yönteme getirilebilecek eleştiri 780.Finansman Giderleri hesabının alacak kaydı çalıştırılarak netleştirme yapılarak 660 No’lu hesaba aktarılmakta olduğudur. Gider hesaplarının yansıtma dışı alacak kaydı yapılarak netleştirme yapıldığı eleştirisi )

4.SONUÇ

Çalışmamızda belirttiğimiz üzere her iki yöntem açısından vergi matrahının tespitinde bir fark oluşmamaktadır. Önemli olanın hangi yöntem seçilirse seçilsin kayıt ve raporlamanın doğru yapılmasıdır. Uygulamacı  ve meslek mensuplarına önerimiz kayıt ve raporlama açısından çalışma dosyaları ve /veya denetim çalışmalarında ; finansman gider kısıtlamasına kayıt hesaplama -kayıt-raporlama  olarak bakmalarıdır ki bu şekilde vergi matrahının hesaplanması;  risksiz ve doğru bir çalışma olarak tamamlanacaktır.

24.08.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.