İsmail Doğancan Sağ
İhtisas Vergi Dairesi Müdür Yrd.
dogancansag@gmail.com

Yatırım Teşvikli İnşaat İşlerine İlişkin Teşvik Kapsamında Yapılabilecek Teslim - Hizmetler ve KDV İade Mekanizması (Geçici 37. Madde)

1.GİRİŞ

Bu makalede Yatırım teşvikli inşaat işlerine ilişkin liste girişleri, hangi mal ve/veya hizmetlerin istisna kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, yatırım teşvik sahibi mükellefe mal ve/veya hizmet teslim eden mükelleflerin iade süreçlerine ilişkin soru ve sorunların aydınlatılması amaçlanmıştır.

3065 S. KDV Kanununun Geçici 37. Md’de ; ‘’İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 31/12/2025 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.

Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, zamanında alınmayan vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte yatırım teşvik belgesi sahibi alıcıdan tahsil edilir. Bu vergiler ve cezalarda zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılı başından başlar.

Bu kapsamda yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler, bu Kanunun 32 nci maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilir.’’

Hükmü yer almaktadır.

Konuya ilişkin KDV Genel Uygulama Tebliğinin II.E.7/A ‘’İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Teşvik Belgesi Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri’’ başlıklı bölümünde;

‘’

…

‘’İstisna hükmünün yürürlüğe girdiği 1/5/2022 tarihinden önce veya bu tarihten itibaren başlayan inşaat işlerine ilişkin, 1/5/2022 tarihinden sonra yapılan mal ve hizmet alımları istisna kapsamında olup, inşaat işlerine ilişkin bu tarihten önce alınan mal ve hizmetlerin istisna belgesine dahil edilmesi mümkün değildir. Diğer taraftan, 1/5/2022 tarihinden sonra yapılan mal ve hizmet alımları için de 3065 sayılı Kanunun 7394 sayılı Kanun ile değişmeden önceki geçici 37 nci maddesi hükmü uygulanmaz.’’

Denilmektedir.

Yani ;

Söz konusu hükme göre 3065 sayılı KDV Kanunun Geçici 37. Md kapsamında talep edilen ‘’İnşaat işlerine ilişkin Yatırım Teşvik Belgesinin’’ tamamen yeni yatırımlara ilişkin inşaat işleriyle ( örn: yeni fabrika inşaatı) ilgili mal ve hizmet alımlarını kapsadığından, yenileme, bakım, onarım, modernizasyon, tadilat, yenileme gibi inşaat işlerinin bu madde kapsamında değerlendirilemeyeceği tabiidir.

Söz konusu inşaat işlerinin bu madde doğrultusunda vergi daireleri tarafından kontrolü mümkün olmakla olup söz konusu inşaat işlerinin mükellef kurumun aldığı/alacağı ‘’yapı ruhsatı’’ ile de tespiti mümkündür.

2.YATIRIM TEŞVİK KAPSAMINDA ALINABİLECEK TESLİM VE HİZMETLER

Ayrıca tebliğin 7/A.2. İstisnanın Uygulaması bölümünde ;

‘’İstisna, münhasıran söz konusu yatırımlar kapsamındaki inşaat taahhüt işi, nakliye, hafriyat ve benzeri inşa işlerine ilişkindir. Yatırımı yapanların söz konusu inşaat işlerinde kullanılan mal alımları da bu kapsamda değerlendirilir. Dolayısıyla söz konusu istisna inşaat işlerine ilişkin olmak koşuluyla hem hizmet hem de mal alımlarını kapsamaktadır. Söz konusu yatırımlar kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin alınan makine, araç-gereç ve tefrişatın (yatırım teşvik belgesinde yer alsa dahi) bu istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.’’

..

‘’İstisnadan yararlanmak isteyen yatırım teşvik belgesi sahibi mükellefler KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairesine istisna belgesi almak için başvuruda bulunurlar. Başvuruda bulunan mükellefler tarafından inşaat işlerine ilişkin istisna kapsamında alınacak mal ve hizmet listesi, hazırlanan projeye uygun olarak elektronik ortamda sisteme girilir. Vergi dairesince gerekli kontroller yapıldıktan sonra şartları sağlayanlara elektronik olarak sisteme girilen mal ve hizmetle sınırlı olmak üzere istisna belgesi verilir (EK:30).’’

Denilmektedir.

Bu hükümlere ilişkin ise inşaat harcamalarına ilişkin harcamaların istisna kapsamında olacağı ,inşaat harcamaları dışında kalan makine , teçhizat , sarf malzeme, araç-gereç vb. bu kapsamda değerlendirilemeyecektir.

Örneğin ;

Fabrika inşaatına ilişkin mimari proje, statik proje, betonarme projesi, mekanik tesisat projesi, elektrik tesisat projesi, yangın tesisat projesi, beton , demir , tuğla , çimento , hafriyat işleri , inşaat nakliye işleri vs. bu istisna kapsamında değerlendirilebilir olurken ;

İnşaat işiyle ilgili olmayan ; Üretim hattı için alınacak makine , ofis mobilyaları , çöp kovası , klima , giriş paspası , ofis sarf malzemeleri , araç-gereç vs. Elektronik ortamda girişi yapılsa dahi istisna kapsamında değerlendirilemeyecektir.

3.İADE SÜRECİ

KDV Genel Uygulama Tebliği , söz konusu maddeye istinaden teslim ve hizmetlere ilişkin iade sürecini 2’ye ayırmış , İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin 1/5/2022 Tarihinden Önce Yapılan Mal ve Hizmet Alımları ve İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri olarak açıklamıştır. Yani 01/05/2022 tarihi öncesi ve sonrası olarak düşünmek mümkün , ilk durumda 442 kod numaralı “İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri” satırında beyan edilirken , 1/5/2022 tarihi sonrası teslimlere ilişkin ‘’339-İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin Teslim ve Hizmetler’’ satırında yüklendikleri KDV’yi beyan ederek iadesini talep edebileceklerdir. İçinde bulunduğumuz tarih itibariyle ise 339 kod teslim ve beyan durumuna ilişkin  KDV Genel Uygulama Tebliğinin 7/A.2. İstisnanın Uygulaması bölümünde ;

…

Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin alıcı tarafından onaylanmış bir örneği satıcılara verilir. Bu belge satıcılar tarafından 213 sayılı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır. Mal teslimi ve hizmet ifası gerçekleştikçe alıcı ve satıcılar alım/satım bilgilerini sisteme girerler. Satıcı mükellefin iade talebi, bu istisna belgesi ve sisteme yapılan alış ve satış giriş bilgileri esas alınmak suretiyle, iade için gerekli diğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır. Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonrası istisna kapsamına giren alışlarda istisnadan faydalanılabilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir. İstisna belgesi, 31/12/2025 tarihini geçmemek üzere projede öngörülen süreyle sınırlı olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir.

….

Satıcılar, yaptıkları teslim ve hizmet ifalarına ilişkin faturada, Tebliğin (II/E-7/A.1.) ayrımındaki açıklamaları da göz önünde bulundurmak suretiyle KDV hesaplamazlar. İstisna tek safhada uygulanacak olup, yatırım teşvik belgesi sahibi mükellefe istisna kapsamında mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcıların alımlarında istisna uygulanması söz konusu değildir.

7/A.5 iade bölümünde ise ;

Bu istisna kapsamındaki teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:

-Standart iade talep dilekçesi

–İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi

-İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi

-İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu

-Satış faturaları listesi

-Yatırım teşvik belgesinin örneği

-Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği.

Olarak açıklanmıştır.

Ayrıca söz konusu istisna talebine ilişkin girişler yapılırken, Aynı satıcıdan yapılan birden fazla mal ve hizmet alımına ilişkin harcamaların proje maliyetinin binde 5’ine kadar olan kısmı tek satır olarak girilebilir. Bu şekilde birden fazla satır yazılabilir. Ancak, bu satır tutarlarının toplamının proje maliyetinin yüzde 10’unu aşmaması gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktarı, tutarı gibi hususlar, bu kapsamdaki alışları anlaşılır bir şekilde açıklayacak detayda yazılır. Bu alımlara ilişkin fatura tarih ve numarasının listede yer alması gerektiği tabiidir.

4.SONUÇ VE MALİ SORUMLULUK

Her Yatırım Teşvik Belgesinde olduğu gibi Geçici 37. Madde kapsamında İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki teslimlere ilişkin de sorumluluk ve aksi durumda uygulanacak müeyyedieler hem tebliğ de açıklanmış hem de istisna belgesinin kendisinde belirtilmiştir.

Mükellef kuruma verilecek istisna belgesinin (EK-30) içerisinde

‘’..

Bu belgenin verilmesine esas olan dilekçenizde belirtilen hususların aksine bir durumun tespiti veya sonradan ortaya çıkması halinde, ziyaa uğratılan vergi ve buna bağlı ceza, faiz ve zamlardan firmanız sorumlu olup, bu belgeye istinaden istisna uygulayan firmalar sorumlu tutulmayacaktır.

..’’ yazmakta olup

KDV GUT Tebliğin 7/A.6. Müteselsil Sorumluluk bölümünde; İstisnadan yararlanmak isteyen mükelleflerin istisna belgesinin imza ve kaşe tatbik edilmiş bir suretini mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcıya vermeleri gerekmektedir. Bu belge olmadan istisna uygulanması halinde, ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden satıcı ile birlikte teslim ve hizmet yapılan alıcı da müteselsilen sorumludur. Kendisine teslim veya hizmetin istisna kapsamına girdiğini gösteren belge verilen satıcı mükelleflerce, başka bir şart aramaksızın istisna kapsamında işlem yapılır. Daha sonra işlemin, istisna için ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranır. Hükmü yer almaktadır.

Kısacası söz konusu yatırım teşvik paketi yeni fabrika, yeni yatırım yapacak mükelleflere önemli bir destek imkânı sunup, ciddi bir finans desteği sağlamakta, KDV yükünü almakta ancak söz konusu yatırımlara ilişkin dikkatli ve doğru beyan ve sorumluluğu da beraberinde getirmektedir.

Kaynakça;

3065 S. KDV Kanunu

KDV Genel Uygulama Tebliği

Gib.gov.tr Özelge Havuzu

Not:  Yazar Görüşü : Makalenin yazarının kendi görüşlerine yer verdiği görüş makaleleridir. Yazarın görüşleri kurumunun görüşlerini bağlamaz

14.05.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.