İsmail Arslan
Avukat
ismailarslan@kayseri.av.tr

Müteveffanın Borcunun Mirasçı Adına Borcu Ferdileştirmeden Tahsil İçin Ödeme Emri Gönderilmesi Sorunu

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 8. Maddesinde mükellef, vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu düşen gerçek ve tüzel kişi olarak tanımlanmış, 12. Maddesinde ölüm halinde mükelleflerin ödevlerinin, mirası reddetmemiş kanuni ve mansup mirasçılarına geçeceği, ancak mirasçılardan herbiri ölünün vergi borçlarından miras hisseleri nispetinde sorumlu olacakları düzenlenmiş, 377. maddesinin 1.fıkrasında ise mükellefler ve kendilerine vergi cezası kesilenler, tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi mahkemesinde dava açabilecekleri kurala bağlanmıştır.

Vefat eden muris adına düzenlenen ve eşine/çocuklarına tebliğ edilen vergi/ceza ihbarnamelerini duyuyoruz. Murisin kişiliği, öldüğü tarihte sona ermiş bulunduğu için, bu tarihten sonra haklara sahip olması, borçlu kılınması ve temsili hukuken mümkün değildir. Kişiliğin sona ermesinden önceki dönemlerle ilgili olsa dahi, muris adına tarhiyat yapılamayacağı gibi, yapılan tarhiyatlar da hukuki bir sonuç doğurmayacaktır. Bu bağlamda; ölen kişinin mirasçıları adına tarh işlemi yapılması gerekirken, muris adına yapılan tarh işleminin devamı addedilerek, yani varisler adına hisseleri nispetinde ihbarname düzenlenerek, tarh ve tahakkuk işlemi yapılmadan mirasçı adına ödeme emri düzenlenmesi hukuka uyar değildir.

Bir vergi borcunun doğması için öncelikle bir vergi beyannamesi ile veya tebliğ edilen ve dava konusu edilmeyen bir vergi/ceza ihbarnamesi ile verginin tahakkuk ettirilmiş olması ve daha sonra da usulüne uygun olarak ödeme emri ile tebliğ edilmesi gerekmekte olup, 5 yıl içerisinde tebliğ edilmeyen vergi borcu zamanaşımına uğramış sayılır.

“Devletin egemenlik hakkına dayanarak vergi koyma yetkisi olan vergilendirme yetkisi, sınırsız değildir. Devletin vergilendirme yetkisini kullanma sınırlarından biri de zamandır. Kanunda belirtilen sürenin dolmasıyla birlikte, devletin vergi alacağı ile mükellefin vergi borcu sona ermektedir. Zamanaşımı kuralının başladığı ve zamanaşımını kesecek herhangi bir işlemin yapılmadığı dava konusu vergiler her halukarda ödeme emrinin tebliğ edildiği tarih itibarı ile zamanaşımına uğramış ve cebri tahsil kabiliyetini yitirmiş bulunmaktadır.

Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı Kanun hükümleri ve Danıştay Kararları ile borç ferdileştirilmeden tebliğ edilen ödeme emrindeki vergi borçlarının terkin edilmesi hukukun gereğidir.

Somut bir olayda ödeme emri ile muttali olunan vergi borçlarının, Müteveffanın 2011-2012 tarihleri vergilerine ait olup, 213 sayılı Vergi Usul Kanun’un 114. Maddesinde tanımlanan tarh zamanaşımına uğramış olduğundan dava konusu edilerek mahkeme kararı ile idarenin hukuka uygun davranmasını sağlamıştır.

V.U.K. Madde 114

Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergiler zamanaşımına uğrar.

Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması, zamanaşımını durdurur. Duran zamanaşımı mezkûr komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam eder. Ancak işlemeyen süre her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamaz.

Müteveffanın ölümünden hemen sonra alınan takdir komisyonu kararı, hukuka aykırı olarak, müteveffanın eşine tebliğ edilerek, sanki böylece hukuki süreç tekemmül etmişçesine,, onunla ilişiği kurulmayan ve tarhiyatı yapılmayan borca dair ödeme emri gönderilmesinin hukuka uyar olmadığı açıktır.

Hem böyle bir borcun bulunmaması ve hem de var deniliyorsa da bu borcun zaman aşımına uğramış olması sebebiyle bu gibi ödeme emirleri açıkça hukuka aykırı olup, dava konusu edilip, iptal edilmeleri gerekir.

NOT: YMM NİYAZİ ÖZKÖK İLE BİRLİKTE HAZIRLANMIŞTIR.

21.02.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.