SMMM Evren Özmen 1 TL için 532.000 TL Fazla Vergi Ödeme Riski (22.11.2024)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

YAZARLARIMIZ

İsmail Dülger
Yeminli Mali Müşavir
ismaildulger59@gmail.com

Teşvikli Tevsi Yatırım Yapan Şirketler Taşınmaz ve İktisadi Kıymetlerinde Yeniden Değerleme Yapmalı Mı?

UYGULAMANIN İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ HESABINA ETKİSİ VE HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞINA ÖNERİMİZ.

Bilindiği üzere ;vergi affı olarak adlandırılan Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı kanunlarda Değişiklik yapan 7326 sayılı yasa 09.06.2021 tarih ve 31506 sayılı , söz konusu yasayla ilgili genel tebliğ ise 14.06.2021 Tarih ve 31511 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.

7326 sayılı yasanın 11. maddesiyle Vergi Usul Kanununun geçici 31. Maddesine eklenen fıkra ile işletmelerin aktifine kayıtlı taşınmazların ve iktisadi kıymetlerin yeniden değerlemeye tabi tutabilmelerine olanak sağlayan önemli bir düzenleme yapıldı.

Söz konusu düzenleme ile ilgili olarak GİB tarafından genel tebliğ hazırlanmakta olup, yapılan duyuruda değerlemeye ilişkin beyannamenin uygulama tebliğinin yayımını izleyen 15.inci günden itibaren verilebileceği belirtilmiştir.

Bu yazımızda ,7326 sayılı yasanın 11. Maddesi ile ile Vergi Usul Kanununa geçici 31 inci maddeye eklenen hükümler ve 2018 yılında vergi usul kanununa 7144 sayılı kanunla eklenen geçici 31. madde hükmü ile sadece taşınmazların yeniden değerlenmesine olanak veren yasa maddesine ilişkin olarak 06.08.2018 tarih ve 30470 sayılı resmi gazetede yayınlanan 500 seri numaralı Vergi Usul Kanunu genel tebliğinde yer alan açıklamalar ,K.V. genel uygulama tebliği de dikkate alınarak teşvik belgeli tevsi yatırım yapan ve yararlanılacak indirimli kurumlar vergisine tabi matrahı oranlama yaparak hesaplayan yatırımcı firmaların karşılarına çıkacak uygulama sorunlarının tartışılması amaçlanmıştır.

Kurumlar vergisi uygulama genel tebliği ayırım 32.2.8 de açıklandığı üzere,

…….Tevsi yatırımlardan elde edilen kazancın işletme büyüklüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilememesi halinde ise tevsi yatırım nedeniyle indirimli vergi uygulanacak kazanç , yapılan tevsi yatırım tutarının , dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı toplam sabit kıymet tutarına( devam eden yatırımlara ait tutarlarda dahil) oranlanması suretiyle belirlenmesi gerekmektedir.

15/06/2012 tarihli ve 2021/3305 sayılı BKK ile daha önceki kararlara istinaden imalat sanayine yönelik (US-97 kodu:15-37 ) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında KVK geçici 9’uncu maddesi ile getirilen yatırıma katkı oranına 15 puanlık ilave edilmek suretiyle kurumlar vergisi ve gelir vergisinde %100 oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oran %100 olmak üzere teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın uygulanacağı belirtilmiş, uygulama tarihi 30.12.2019 tarihli 1950 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile 31.12.2022 tarihine kadar uzatılmıştır.

İndirimli kurumlar vergisi uygulamasında yararlanılacak yatırıma katkı tutarının itfa süresi yukarıda açıkladığımız düzenlemelerle bir nebze yatırımcı lehine iken aktife kayıtlı taşınmaz ve iktisadi kıymetlerin bu firmalarca yeniden değerlemeye tabi tutulması ve hesaplanan bu tutarların paydada yer alması halinde; aşağıdaki örneklerimizde de açıkça görüleceği üzere, yatırıma katkı tutarının itfa süresinin uzamasına, ödenecek kurumlar/gelir vergisinin artmasına, yatırımcının önceden öngöremediği vergisel avantajların azalmasına neden olacağı gibi yeni yatırım harcamalarının yapılmasında da caydırıcı etkisi olacaktır.

Yatırımını tamamlayan veya devam eden işletmeler aktiflerindeki taşımazlar ve iktisadi kıymetlerini 31.12.2021 tarihine kadar değerleyerek, yasada yer alan ve %2 gibi avantajlı bir vergi oranı ile hesaplanacak vergiyi ödeyerek aktiflerini güçlendirme, amortisman giderlerinin yeniden değerlenen tutarlar üzerinden hesaplanmasını, özvarlığın artmasını, özvarlık tutarının borçları geçmesi durumunda Finansal gider kısıtlaması uygulamsından kurtulmayı umut ederlerken, kurumlar vergisi genel uygulama tebliğinde yer alan hükümlere uygun olarak İndirimli kurumlar vergisi matrahını hesaplamaları durumunda; paydada yer alan amortisman düşülmeden ve yeniden değerlenmiş tutarlar dikkate alındığı takdirde yatırımcılar beklemedikleri vergisel kayıplarla karşılaşacaklardır

Konu ile ilgili uygulamaya, Hazine ve Maliye Bakanlığı -Gelir İdaresi başkanlığınca hazırlandığı duyurulan yeniden değerleme genel tebliğ ile açıklık getirilmelidir.

Aksi halde tevsi yatırım yapan söz konusu yatırımcı firmalar, yeniden değerleme hakların kullanmak konusunda tereddüt yaşayacak, ödeyecekleri kurumlar vergisi tutarının artacak olması ve yatırıma katkı tutarının uzaması ile mağdur duruma düşeceklerdir. Gelir ve kurumlar mükelleflerine getirilen bu yararlı düzenlemeden yatırımcıların olumsuz etkilenmemelerini sağlamak için çıkarılacak yeniden değerleme usul ve esaslarını belirleyecek genel tebliğinde; tevsi yatırım yapan ve oranlama usulünü kullanan mükellefler için aşağıda önerdiğimiz hesaplama yönteminin uygulanmasının yararlı olacağı bu konuda gerekli görülmesi halinde kurumlar vergisi uygulama genel tebliği ayırım 32.2.8 de gerekli değişikliğin yapılmasının yararlı ve uygun olacağı düşüncesindeyim.

ÖRNEK : X -A.Ş. nin (US-097 ) 2020 T.yılı Tevsi Yatırım yapmakta olup, toplam yatırım tutarı 90.000.000,00TL , g. fiili yatırım harcaması tutarı 50.000.000,00 TLYatırıma Katkı Oranı : %20 +%15 ilave= %55 , Vergi İndirim oranı: %55 (Cumhurbaşkanlığı kararı uyarınca 31.12.2022 tarihine kadar %100 indirimli uygulanacak) Hakkazanılan Yatırıma Katkı Tutarı (90.000.000,00 x35 =31.500.000,00TL )

-2021 -Sabit kıymet Tutarı Toplamı : 70.000.000,00

-Gerçekleşen Fiili Yatırım harcaması : 50.000.000,00

-2021 –Ticari Bilanço Karı : 5.000.000,00

-2021- K.V. Matrahı(Mali Kar) : 5.000.000,00

-Yeniden Değerlenmiş sabit Kıymet Tutarı Toplamı : 80.000.000,00

-Yeniden Değerleme sonrası amortisman giderinin artması nedeniyle

-Ticari Bilanço Karı …………………: 4.500.000,00TL olarak dikkate alınmıştır.

- K.V. Matrahı (Mali kar)……………….: 4.500.000,00TL “ “

Tevsi Yatırıma İsabet eden Gerçekleşen Yatırım Harcaması

Kazanç Tutarı = ------------------------------------------------ X Ticari Bilanço Karı

D.Sonu Sabit Kıymet Toplam Tutarı

A- YATIRIMCININ TAŞINMAZ VE İKTİSADİ KIY. YENİDEN DEĞERLENMEDEN ÖNCEKİ TUTARLARININ DİKKATE ALINMASI HALİNDE.

Tevsi Yatırıma İsabet eden 50.000.000,00

Kazanç Tutarı = ------------------------------------------------ X 5.000.000,00

70.000.000,00

- Tevsi Yat. İs. Eden Kazanç Tutarı = 3.571.428,50

Matrah K.V. Oranı Öd. Vergi

Ödenecek Normal Oranlı K.V. : 1.428.571,50 x %25 = 357.142,87

(5.000.000 -3.571.428,50)

Ödenecek İndirimli K.V. : 3.571.428,50 x 0 = -0-

Yararlanılan Yatırıma Katkı Tutarı : (3.571.428,50x%25) = 892.857,12

B- YATIRIMCININ TAŞINMAZ VE İKTİSADİ KIY. YENİDEN DEĞERLENMİŞ TUTARLARININ DİKKATE ALINMASI HALİNDE

Tevsi Yatırıma İsabet eden 50.000.000,00

Kazanç Tutarı = ------------------------------------------------ X 4.500.000,00

80.000.000,00

-Tevsi Yat. İs. Eden Kazanç Tutarı = 2.812.500,00 1750.000,00

Matrah K.V. Oranı Öd. Vergi

Ödenecek Normal Oranlı K.V. : 1.687.500,00 x %25 = 421.875,00

(4.500.000 -2.812.500)

Ödenecek İndirimli K.V. : 2.812.500,00 x 0 = - 0-

Yararlanılan Yatırıma Katkı Tutarı : (2.812.500,00 x %25) = 703.125,00

Yukarıdaki örnekleri karşılaştırdığımızda , yatırımcı firma tevsi yatırıma isabet eden kazanç tutarının hesaplanırken yeniden değerlenmiş sabit kıymet tutarı toplamını, paydaya yazması halinde ,

Tevsi Yat. isabet Eden Kaz.T.:(2.812.500,00 - 3.571.428,50 )= -758.928,50TL azalmakta

Ödenecek Kurumlar vergisi T. : (421.875 ,00 - 357.142,87 ) = +64.732.13TL artmakta.

Yararlanılan Yatırıma Katkı T. : (703.125,00 - 892.857,12 ) = -189.732,12TL azalmaktadır.

Bu durumda yeniden değerlenmiş tutarların sabit kıymet tutarına dahil edilerek Tevsi yatırıma isabet eden kazanç tutarının hesaplanması durumunda , örneğimizdeki yatırımcı mükellef , %18,12 oranında daha fazla kurumlar vergisi ödemiş olacak ve yararlanacağı yatırıma katkı tutarı da %21,26 oranında azalarak yatırımın itfa süresi uzayacaktır.

TEVSİ YATIRIM YAPAN VE ORANLAMA USULÜNÜ KULLANARAK TEVSİ YAT. İSABET EDEN İND.KURUMLAR VERGİSİ KAZANCINI HESAPLAYAN VE TAŞINMAZ VE SABİT KIYMETLERİNİ YENİDEN DEĞERLEMEYE TABİ TUTAN MÜKELLEFLER İÇİN ÖNERİMİZ :

US-097 kodu kapsamında Teşvikli tevsi yatırım harcaması yapan işletmelerin aktiflerinde yer alan Taşınmaz ve iktisadi kıymetlerini 7326 sayılı yasa nın geçici 31. İnci maddesinden yararlanarak yeniden değerlemeye tabi tutmaları halinde, TEVSİ YATIRIMA İSABET EDEN KAZANCIN hesabında ,payda ya amortismana tabi taşınmaz , iktisadi kıymetlerinin amortisman düşülmeden önceki ve yeniden değerleme yapılmadan önce kayıtlarında yer alan maliyet bedelini yazmalarının (boş arazi amortismana tabi olmadığı için paydaya yazılmamaktadır) ve paya ise yapılan fiili yatırım harcamaları tutarlarını yazmak suretiyle veTicari bilanço karı içerisindeki , TEVSİ YATIRIMA İSABET EDEN KAZANÇ (İndirimli kurumlar vergisine tabi tutulacak matrah) TUTARININ hesaplaması gerektiğine yönelik olarak hazırlanmakta olan Genel tebliğde düzenleme yapılması gerekmektedir.

Önerilen bu hesaplama yönteminin Bakanlıkça uygun görülmesi halinde; yatırımcı mükellefler hem taşınmaz ve iktisadi kıymetleri için değerleme hakkını kullanmak suretiyle vergisel avantaj sağlamış olacak, ödeyeceği kurumlar/gelir vergisi tutarı azalacak, sağlayacağı vergisel avantajı yatırım harcamalarında kullanmak suretiyle ülkemiz ekonomisine katkıda bulunmuş olacaktır.

Ayrıca, önerdiğimiz yöntemde yatırımcının yararlanacağı yatırıma katkın tutarının zaten uzun olan itfa süresinin daha da uzaması önlenerek yatırımcılar teşvik edilmiş olacaktır.

Hazırlanmakta olan Genel Tebliğde bu konuda düzenleme yapılmadığı takdirde tevsi yatırıma isabet eden kazancını oranlama suretiyle hesaplayan firmalar bir taraftan yeniden değerleme yaparak yeni vergisel avantajlar kazanmayı umarken ,öteden beri kullanmakta oldukları teşvik belgeli tevsi yatırımdan doğan vergisel avantajlarını düşen tutarlarda ve çok uzun sürelerde kullanmış olacaklardır.

Uzun yıllara yayılan indirimli kurumlar vergisi hesaplamalarını yapmakta olan meslektaşlara sağlıklı ve uzun ömürler diliyorum.

KAYNAK :

1-7326 sayılı Yasa. (09.06.2021 tarih ve 31506 sayılı R.G.)

2-Kurumlar Vergisi Genel Uygulama tebliği.

3-500 seri no’lu V.U.K. genel tebliği (. 06.08.2018 tarih ve 30470 sayılı R.G.)

29.06.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)