İsmail Dülger
Yeminli Mali Müşavir
ismaildulger59@gmail.com

Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Alınan Makinenin İadesinde KDV Hesaplanacak Mı ?

Ülkemizde yatırımların ve istihdamın artışına katkı sağlaması için çıkarılan çeşitli teşvik yasaları ile yürürlüğe konulan KDV istisnası, KDV iadesi, gümrük vergisi muafiyeti, SGK işveren pirimi hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi, indirimli kurumlar vergisi uygulaması gibi düzenlemelerle yurt içi ve yurt dışı yatırımcıların özendirilmesi amaçlanmaktadır. 

Bu amaçla 2019 Aralık ayında resmi gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde ilgili yasa maddelerinde yer alan uzatma süresinin tamamı kullanılmıştır. Bu durum yatırımcıların gelecek yıllarda yatırım harcamalarına ayıracakları bütçenin öngörüsünü  daha doğru yapmalarına katkı sağlayacağı gibi acaba bu hak ertesi yılda devam edecek mi beklentisini  gidermesi yönünden olumlu bir uygulama olmuştur.

 Bu kapsamda, 29.12.2019 tarihli resmi gazetede yayınlanan 1950 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi aşağıdaki gibidir.

Madde: 1 - 3065 sayılı KDV kanununun imalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yapılan inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yolu ile giderilemeyen KDV nin iade edilmesi hakkındaki geçici 37.ci maddesi, mezkur maddede düzenlendiği şekilde 2020 ve 2021 yıllarında yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeye KDV için de uygulanır.

Madde:2 -15.06.2012 tarhli ve 2012/3305 sayılı BKK ile daha önce ki kararlarla istinaden  imalat sanayine yönelik (US-97kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgesi kapsamında 01.01.2020/31.12.2022 tarihleri arasında da gerçekleştirilen yatırım harcamaları için  bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik teşvik uygulamaları kapsamında vergi indirimi desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları her bir bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına 15 puan  ilave edilmek suretiyle , kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirimi tüm bölgelerde yüzde yüz oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı yüzde yüz olmak üzere, teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapmaksızın uygulanır. Bu durumda teşvik belgeli yatırım harcamalarına isabet eden matraha kurumlar vergisi oranı %0 olarak uygulanacaktır.

Ayrıca teşvik belgesi kapsamında olmayan, Sanayi sicil belgesine haiz  KDV mükelleflerinin münhasıran imalat sanayinde kullanılmak üzere yapılan yeni makine ve teçhizat teslimlerinde uygulanan KDV istisna süresi 7201 sayılı yasanın 8.ci maddesi ile 31.12.2022 tarihine uzatılmış olup, yasada yer alan söz konusu makineler için faydalı ömrün yarısı kadar süre dikkate alınarak  amortisman  ayrılmasına yönelik uygulama uzatılmamıştır.

Bu yazımız; yatırım teşvik belgesi kapsamında satın alınan makine ve teçhizatın arızalı, bozuk v.b. nedenlerle kullanılamaması nedeniyle  iadesi  veya bozuk bazı  parçaların iade edilerek yenisi ile değiştirilmesi durumunda satıcıya iade edilmesi halinde beyan ve bildirim yönünden yapılacak işlemler konusunda bilgilendirmeyi  amaçlamaktadır.

ÖRNEK -1: 

Yatırım teşvik belgesi kapsamında makine  alan  alıcı bu makinenin bozuk veya arızalı çıkması durumunda makineyi  satıcıya iade etmesi durumunda  ; düzenlenecek  iade faturasına

“………………..tarih ve …………………sayılı  teşvik belgesi ile  KDV mad. 13/d kapsamında ……………tarih ve …………………sayılı fatura ile teslim alınan makine  arızalı çıkması nedeni ile iade edilmiş olup, KDV Gen. Uyg. Tebliği II/B-5.2 maddesi uyarınca  KDV  hesaplanmamıştır.” şerhinin  düşülmesi gerekmektedir. 

İade edilen makineye ilişkin olarak düzenlenen fatura bilgilerinin   KDV beyannamesinde Diğer işlemler  bölümünde 504 kodla beyan edilmesi gerekmektedir.

KDV genel uygulama  tebliğinin II-B-5.2 ayırımında  yapılan açıklamalara yazımızda özetle yer verilmiş olup,  son bendinde  görüleceği üzere, “Yatırım teşvik belgesi kapsamında vergiden istisna olarak alınan makine ve teçhizatın satıcıya iadesinde asıl işleme bağlı olarak vergi hesaplanmaz.”  hükmüne yer verilmiştir.

ÖRNEK-2 : Yatırım teşvik belgesi kapsamında satın alınan makine ve teçhizatın  bazı parçalarının bozuk çıkması ve bu parçaların satıcıya iade edilerek değiştirilmesi durumunda ise

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 10.01.2018 tarih ve 39044742-KDV.1.28879 sayılı özelgesinde;

“ yatırım teşvik belgesine sahip şirket ile yapılan sözleşme gereği makine ve teçhizatların tedarikçi veya imalatçı firmalardan temin edilerek teslimlerinin gerçekleştirildiği, sözleşme süresi tamamlandıktan sonra tespit edilen kırık, bozuk, eksik ve ek parçaların tekrar temin edilerek alıcı firmaya teslim edildiği, ikinci defa teslim edilen parçalar için sözleşme gereği fatura düzenlenemediği ve yatırım teşvik belgesinden yararlanılmadığı belirtilerek katlanılan bu ek külfete ilişkin KDV iadesi hususunda görüş talep edilmiştir.

Satılan makine ve teçhizatın alıcısı tarafından iade edilmesi halinde, 7 gün içinde iade faturası düzenlenmesi, iade faturasında iadeye ilişkin şerhlerin düşülmesi ve bu faturada KDV hesaplanmaması, İadesi gerçekleştirilen mala ilişkin olarak satıcının defter ve KDV beyannamesi üzerinde gerekli düzeltme işlemlerinin yapılması gerekmektedir.

Önceki teslim nedeniyle yüklenilen katma değer vergisi tutarının vergi dairesinden iade alınmış olması halinde vergi dairesine yazılı olarak müracaat edip, daha önce alınan iade tutarının gecikme faizi ve vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın vergi dairesine geri ödenmesi gerekeceği, aksi halde istisna kapsamındaki işlem nedeniyle iade edilen KDV, matrahta değişikliğin vuku bulduğu dönemden düzeltmenin yapıldığı döneme kadar gecikme faizi uygulanarak vergi ziyaı cezası ile birlikte mükelleften aranılacaktır.

Bu nedenle, kırık, bozuk, eksik ve ek parçaların tekrar temin edilerek alıcı firmaya KDV Kanununun 13/d maddesi kapsamında fatura düzenlenerek teslimi mümkün bulunmakta olup, bu teslimlere ilişkin olarak indirim yoluyla giderilemeyen KDV'nin iadesi talep edilebileceği “açıklanmıştır.

KDV genel uygulama tebliğinin II-B-5.2 ayırımında  yapılan açıklamalara aşağıda özetle yer  verilmiştir.

“ B-5.2 :  İstisna kapsamında mal satın almak isteyen alıcılar, bağlı oldukları vergi dairesine başvurarak, KDV mükellefiyetlerinin bulunduğuna ve makine-teçhizatı indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacaklarına dair istisna belgesi (EK: 9A) alarak, bu belgenin örneğini gümrük idarelerine veya yurt içindeki satıcılara ibraz ederler.

İstisnadan yararlanmak isteyen yatırımcılar tarafından, teşvik belgesi ve eki listenin aslı satıcıya veya gümrük idaresine ibraz edilerek istisna uygulanması talep edilir.

Sabit kıymetin belgede istisna kapsamına giren mallar arasında yer aldığı belirlendikten sonra KDV uygulamaksızın işlem yapılır. Ayrıca satıcılar veya ilgili gümrük idaresi tarafından listenin uygun bir yerine, satılan veya ithal edilen mal miktarını belirten, "Listenin ..... sırasındaki ...... adet makine ve teçhizat ....... tarih ve ...... sayılı fatura /gümrük beyannamesi ile satılmıştır/ithali yapılmıştır." şerh konularak imza ve kaşe (gümrük idarelerinde mühür) tatbiki suretiyle onaylanır. Listede şerh verilecek yer kalmaması durumunda satıcılar veya gümrük idarelerince listeye alonj ilave edilerek, alonj üzerine şerh verilir.

Bu şekilde şerh düşülen liste ile yatırım teşvik belgesinin birer fotokopisi belge sahipleri tarafından imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle onaylanarak gümrük idarelerine veya satıcılara verilir.

Yatırımcılar, yatırım teşvik belgesi eki listelerde her bir makine ve teçhizat için belirtilen miktardan fazla istisna kapsamında mal alamaz. Satıcılar, ibraz edilen listelerdeki şerhlere bakarak, bu miktarın aşılmamasına dikkat etmelidir.

Gümrük idareleri ve yurtiçindeki satıcılar, yukarıda belirtilen şartlar yerine gelmeden ve bu belge ibraz edilmeden istisna kapsamında işlem yapamaz. Satıcılar tarafından, kendilerine ibraz edilen bu belge 213 sayılı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre saklanır.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında vergiden istisna olarak alınan makine ve teçhizatın satıcıya iadesinde asıl işleme bağlı olarak vergi hesaplanmaz.”

KAYNAKLAR:

1-KDV Genel Uygulama Tebliği.

2-İst. Vergi Dairesi Başkanlığı özelgesi.( 10.01.2018 tarih ve 39044742-KDV.1.28879 sayılı)

20.02.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.