İsmail Dülger
Yeminli Mali Müşavir
ismaildulger59@gmail.com

VUK 497 G. Tebliği Uyarınca KDV’li Alınan Makine ve Teçhizata Faydalı Ömür Süresinin Yarısı Dikkate Alınarak Amortisman Ayrılamaz Mı?

7103 sayılı kanununun 16 ncı maddesi ile vergi Usul kanununa eklenen geçici 30 uncu maddesi aşağıdaki gibidir.

- Geçici 30 uncu madde, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra, 17/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve 3/7/2014 tarihli ve 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında faaliyette bulunan mükelleflerce münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere, 2019 takvim yılı sonuna kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat ile aynı tarihe kadar yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, Maliye Bakanlığınca bu Kanunun 315 inci maddesine göre tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanabilir. Bu şekilde yapılacak hesaplamada faydalı ömür süresinin küsuratlı çıkması halinde, çıkan rakam bir üst tam sayıya tamamlanmak suretiyle ilgili kıymetlere uygulanacak amortisman oran ve süreleri belirlenir. Bu şekilde belirlenen oran ve süreler izleyen yıllarda değiştirilemez. İmalat sanayiinde kullanılmak üzere iktisap edilen ve madde hükmünden yararlanılabilecek makina ve teçhizatı tespite Bakanlar Kurulu, uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

hükümleri yer almaktadır.

Söz konusu maddeye ilişkin olarak uygulama usul ve esaslarını belirleyen VUK 497 seri numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde konumuzu ilgilendiren açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.

Uygulamaya konu Makina ve techizat :

MADDE-4 (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi uygulaması bakımından makina ve teçhizat, amortismana tabi iktisadi kıymet niteliği taşıyan ve mal/hizmet üretimi ile Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılan her türlü makina ve cihazlar ile bunların eklentileri ve bu amaçla kullanılan taşıma gereçlerini (konveyör, forklift vb.) ifade etmektedir.

(2) Yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen makina ve teçhizatlar bakımından, iktisap edilen kıymetin uygulamadan yararlanabilmesi için, öncelikle yatırım teşvik belgesi eki listede yer alması ve makina-teçhizat niteliğinde olması gerekmektedir.

Yatırım teşvik belgesinin düzenlenmesinden önce iktisap edilen makina ve teçhizatlar bakımından uygulamadan yararlanılması mümkün değildir.

Yatırım teşvik belgesinde yer almasına karşın Ekonomi Bakanlığı tarafından verilen izin ile devir, satış veya ihraç işlemine konu edilen makina ve teçhizatlar için daha önce bu uygulama kapsamında ayrılmış amortisman tutarları için her hangi bir düzeltme işlemi yapılmaz.

Yatırım teşvik belgesinin iptal edilmesi durumunda, iptale konu belgeye dayanılarak iktisap edilen makina ve teçhizat için bu uygulama kapsamında işlem tesis edilemez.

(3) Aşağıda sayılan iktisadi kıymetler Geçici 30 uncu madde kapsamında değerlendirilmez.

a) Sarf malzemeleri ve yedek parçalar,

b) Üretimde doğrudan ve zorunlu olarak kullanılanlar dışındaki masa, sandalye, koltuk, dolap, mefruşat gibi demirbaşlar,

c) Otomobil, panel, arazi taşıtı, otobüs, minibüs, kamyonet, kamyon, treyler ve çekici gibi taşıt araçları (yüklü ağırlığı 45 tonu geçen offroadtruck tipi kamyonlar ile karayoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar, madencilikte kullanılan damperli kamyonlar, mikserli kamyonlar (beton pompası, silobas vb. monteli olanlar dahil), frigorifik kamyonlar, semi veya frigorifik treylerler, forkliftler, iş makinaları, vinçler, tarım makinaları ve benzerleri, hastane yatırımlarına ilişkin iktisap edilen ambulanslar, yalnızca havaalanlarında yolcuları terminalden uçağa ve uçaktan terminale taşımak için kullanılan ve trafiğe çıkmayan apron otobüsleri hariç).

Uygulamanın kapsamı

MADDE 5 – (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesinden, gelir/kurumlar vergisi mükelleflerinden;

- 6948 sayılı Kanuna göre sanayi sicil belgesini haiz olanlar, münhasıran imalat faaliyetinde kullanmak üzere

- 4691 sayılı Kanun, 5746 sayılı Kanun ve 6550 sayılı Kanun kapsamında faaliyette bulunanlar, münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanmak üzere

- Yatırım teşvik belgesini haiz olanlar, haiz oldukları yatırım teşvik belgesi kapsamında

katma değer vergisinden müstesna olarak iktisap edecekleri yeni makina ve teçhizat için yararlanabilecektir.

(2) Sanayi sicil belgesini haiz olanlar, kapsamı 5/5/2018 tarihli ve 30412 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2018/11674 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen makina ve teçhizat için Geçici 30 uncu madde uygulamasından yararlanabilecek olup, makina ve teçhizatın iktisap edildiği tarih itibarıyla sanayi sicil belgesini haiz olunması gerekmektedir.

 Genel tebliğin 5.ci maddesinde yer alan ve söz konusu mükelleflerin ; “katma değer vergisinden müstesna (istisna) olarak iktisap edecekleri yeni makina ve teçhizat için faydalı ömür süresinin yarısı dikkate alınarak amortisman uygulamasından yararlanabilecekleri yönündeki açıklamalar; 7103 sayılı kanunla Vergi Usul Kanununa eklenen yukarıda tam metnine yer verdiğimiz kanun hükmüne aykırıdır.

 Çünkü, kanun maddesinde yasanın yürürlüğe girdiği 01.05.2018 tarihinden itibaren sanayi sicil belgesine sahip ,…………..dair Kanun kapsamında faaliyette bulunan mükelleflerce münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere, 2019 takvim yılı sonuna kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat ile aynı tarihe kadar yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, Maliye Bakanlığınca bu Kanunun 315 inci maddesine göre tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanabilir hükmü yer almaktadır. Kanun metninde yasa kapsamında alınacak makina ve teçhizatın mutlaka katma değer vergisi ödenmeden KDV istisnası kapsamında satıcıdan alınması şartı bulunmamaktadır.

 Kaldı ki KDV istisnasından yararlanarak veya yararlanmadan makina ve teçhizat satın almak veya istisna kapsamında makine satmak ihtiyaridir. Satıcı veya alıcının bu konuda zorlanmasına yönelik bir yasal düzenlemede bulunmadığı gibi bazen satıcıda KDV iade işlemi ile uğraşmamak için istisna kapsamında satış yapmamaktadır.

 Esas amaç yatırımın ve istihdamın arttırılması ise mükellef kendisine tanınan KDV istisnası kaynaklı finansal desteğin birini kullanmadığın da bir diğerini (avantajlı amortisman desteğini) kullanma hakkını kaybetmemelidir.

Kaldı ki Vergi Usul Kanununa eklenen geçici maddede yazılı şartlara uygun olarak satın alınan makina ve teçhizatın mutlaka katma değer vergisinden istisna olarak satın alınma şartının VUK genel tebliğinde yasa hükmüne aykırı olarak yer alması da kanımca doğru değildir.

Kanun maddesinde Maliye Bakanlığına verilen yetki uygulamaya ilişkin esas ve usulleri belirlemektir. Yasada yer almayan katma değer vergisinden istisna olarak makina ve teçhizat alma zorunluluğunun amortisman uygulamasının temel şartı olarak konulması kanunu koyucunun amacı ile örtüşmemektedir.

Bugüne kadarki vergisel istisna uygulamaları ve bunlara ilişkin genel tebliğlerde istisnaların mükelleflerce zorunlu olarak kullanılmasını öngörmediği gibi, dileyen mükellefler istisna kapsamında alım ve satım yapabilmek te , istisna belgesinin bir örneğini alıcıdan almakta KDV beyannamesinde yer alan tabloyu doldurmakta, satıcılar ise istisna kapsamında yaptıkları satışları internet vergi dairesi üzerinden bildirmektedirler.

Teşvik belgeli yatırım yapan mükelleflerde istisna belgeleri olmasına rağmen KDV’li yada KDV siz teşvik belgesinde yazılı makineleri satın alabilmekte, kurumlar vergisi mükellefleri de gayrimenkul satışı yaptıklarında Kurumlar vergisi istisnasından yararlanmadan, sadece KDV istisnasından yararlanarak ta satış yapabilmektedirler.

Genel tebliğe konulan bu şart ile KDV istisnasından yararlanmadan makina ve teçhizat alan mükelleflere faydalı ömrün yarısı kadar amortisman uygulamasından yararlanamayacakları sonucu çıkmaktadır. Bu durum yasa ile getirilen düzenlemeye aykırıdır.

Kişisel görüşüm,

1- Maliye bakanlığı -Gelir İdaresi Başkanlığı VUK 497 No’lu tebliğde yer alan bu kısıtlayıcı bendi değiştirerek KDV’li makine alan mükelleflerinde avantajlı amortisman uygulamasından yararlanmalarını sağlamalı,

2- Teşvik belgesi kapsamında yada bu tebliğde yazılı şartlara haiz olup; KDV ödeyerek 01.05.2018 tarihinden itibaren yeni makina ve teçhizat satın alan mükellefler tebliğin bu hükmünü dikkate alarak bağlı oldukları vergi dairesine başvurarak KDV’li satın aldıkları makina ve teçhizat için VUK 333,339,365,389,399,406,418,439,458,497 no’lu genel tebliğleri uyarınca iktisadi kıymetin faydalı ömrünün yarısını dikkate alarak amortisman ayırıp ayıramayacakları konusunda özelge talep etmeleri gerekecektir.

Mükelleflerin 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan faydalanılması ihtiyaridir. Bu uygulama kapsamında başlanılan amortisman oran ve süreleri, izleyen dönemlerde değiştirilemez ve bu yöntemi uyguladıklarını kanuni defter, amortisman listeleri ve beyannamelerinde belirtmeye mecburdurlar.

Ayrıca, 7103 sayılı Kanunla, 1/5/2018 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, 3065 sayılı Kanuna eklenen geçici 39 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen yeni makina ve teçhizatın, 17/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz KDV mükelleflerine münhasıran imalat sanayiinde kullanılmak üzere teslimi 31/12/2019 tarihine kadar KDV’den müstesna tutulmuştur.

Bu istisna uygulamasına ilişkin usul ve esaslar ise 18 seri no’lu KDV genel uygulama tebliğinde değişiklik yapan tebliğde ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

19.10.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.