İsmail Dülger
Yeminli Mali Müşavir
ismaildulger59@gmail.com

İşletme Aktifine Kayıtlı Binanın Belediye - Resmi Kuruma Kiralanmasında Damga Vergisi ve KDV Uygulaması

Gelir vergisi kanununun 70.inci maddesinde mal ve hakların kiralanması işlemleri KDV kanununun 1/3-f maddesi kapsamında KDV’nin konusuna girmektedir.

Ancak KDV kanununun 17/4-d maddesinde ise iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri ile Sağlık Bakanlığına bağlı hastane, klinik, dispanser, sanatoryum gibi kurum ve kuruluşların yapacağı GVK nun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri KDV den istisna tutulmuştur. Bu durumda gayrimenkul dışında kalan ve GVK 70 inci maddesinde sayılan diğer mal ve hakların kiralanması işlemleri iktisadi işletmeye dahil olsun olmasın KDV sine tabi tutulmaktadır.

Bu durumda, Katma değer vergisi mükellefi olmayanlara ait gayrimenkul dışındaki mal ve hakların kiralanması işlemlerinden doğan vergi, sorumluluk kapsamında kiralayan tarafından vergi tevkifatı yapılmak suretiyle beyan edilmesi gerekmektedir. Mal ve hakların kiralanması işlemleri KDV uygulamasında hizmet kapsamında vergilendirilmektedir.

Damga vergisi kanununun 1sayılı Tablonun I-akitlerle ilgili kağıtlar, bölümünde belli parayı ihtiva eden kağıtlarda,

Damga Vergisine Tabi Kağıtlar

I. Akitlerle ilgili kağıtlar

A. Belli parayı ihtiva eden kağıtlar:

1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler (Binde 9,48)

2. Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli

 üzerinden) (Binde 1,89)

3. Kefalet, teminat ve rehin senetleri (Binde 9,48)

………………………….

58 Seri No'lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği uyarınca; damga vergisine tabi kağıtlarda 01.01.2015 tarihinden itibaren hesaplanacak azami damga vergisi tutarı 1.702.138,00 TL dir.

- Kira sözleşmelerinde ( kira süresine göre kira bedeli üzerinden) binde 1,89 oranında KİRA sözleşmesinde kefalet var ise ayrıca binde 9,48 oranında damga vergisi hesaplanması gerekmektedir.

Konuyu örneklersek;

Belediye Başkanlığının hizmet binası olarak kullanmak amacıyla,Kredi
Yurtlar Kurumunun ise öğrenci yurdu olarak kullanmak amacıyla X Ltd. şirketinin aktifine kayıtlı iki ayrı binasının her birini aylık 100.000,00TL ye ( KDV hariç ) 3 yıllığına peşin ödeme yaparak kiralamaları ve tek nüsha kira sözleşmesi düzenlemeleri durumunda Damga vergisi ve KDV uygulamasının nasıl olacağı konusunda açıklamaya yer verilmiştir.

Bilindiği üzere, Kira sözleşmesi tek örnek olarak düzenlenebilir. Bu durumda fotokopisi aslı gibidir yazılıp imzalanıp kaşelenerek karşı tarafa verilebilir.

Kiraya veren şirket tarafından düzenlenen faturada; Kira Bedeli aylık: 100.000,00-TL x 36 ay = 3.600.000,00TL ve % 18 KDV 648.000,00-TL olarak hesaplanmıştır.

Kira sözleşmesi tek nüsha düzenlendiğinde Damga Vergisi KDV hariç kira bedeli olan 3.600.000,00TL üzerinden binde 1,89 oranında 6.804,00 TL olarak hesaplanacaktır, Belediye veya resmi kurum tarafından yazılacak bir yazı ve kira sözleşmesi fotokopisi ile kiraya veren tarafından 15 gün içerisinde damga vergisi ilgili vergi dairesine beyan edilecek ve ödenecektir. Kiraya verenin damga vergisi mükellefiyeti var ise ertesi ayın 24. gününe kadar vergi dairesine Damga vergisi beyannamesi ile beyan edilerek 26.günü ödenecektir.

 Resmi daire ile yapılan kira sözleşmelerinde damga vergisi mükellefi kiraya veren taraf olmaktadır.

Kira sözleşmesi iki nüsha düzenlenir ise damga vergisi yine KDV hariç kira tutarı üzerinden 6.804,00x 2= 13.608,00TL olarak beyan edilip ödenecektir.

Kira sözleşmesi,%18 KDV dahil olarak düzenlenmişse, KDV tutarı hesaplanacak damga vergisine dahil edilmez, sadece toplam kira bedeli üzerinden damga vergisi hesaplanır. KDV dahil edilerek düzenlenen kira sözleşmelerinde ise damga vergisi KDV tutarı düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden hesaplanarak beyan edilecektir.

Damga Vergisi K.; I sayılı tablonun IV .Makbuzlar ve diğer kağıtlar bölümünde,

1. Makbuzlar:

a) Resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle, kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtlar; Binde 9,48 oranında Damga Vergisine tabidir.

Damga vergisi K. 30 seri numaralı Genel tebliği uyarınca, 

(i). Damga vergisinin katma değer vergisi hariç olmak üzere sadece işin bedeli üzerinden hesaplanması,

(ii). Katma değer vergisi dahil edilerek düzenlenen kağıtlardan alınması gereken damga vergisinin ise katma değer vergisi tutarı düşüldükten sonra kalan meblağ üzerinden hesaplanması gerektiği dikkate alınarak.

 

Aynı örnek üzerinden hesaplama yapıldığında Belediye Başkanlığınca kiraya veren şirkete ödeme yapılırken,3.600.000,00TL kira bedelinin toplamı üzerinden KDV hariç fatura tutarı dikkate alınarak BİNDE 9,48 oranında 3.600.000,00TL x Binde 9,48= 34.128,00 TL DAMGA V. Hesaplanacak. KDV dahil toplam kira bedeli 4.248.000,00TL olan kira tutarından 34.128,00TL damga vergisi düşüldükten sonra kalan 4.213.872,00TL kira tutarı ise resmi kurum tarafından şirketin banka hesabına gönderilecektir.

Kredi Yurtlar kurumunca yapılacak kira ödemesinde de KDV hariç kira bedeli üzerinden Binde 9,48 oranında damga vergisi kesintisi yapılacaktır.Ayrıca Kredi Yurtlar kurumunca yapılacak kira ödemesinde aşağıda açıklandığı üzere 5/10 oranında KDV tevkifatı yapılarak kalan tutar kiraya veren şirketin banka hesabına gönderilecektir.

3065 sayılı KDV kanununun 9 inci maddesi ile vergi alacağının güvence altına alınması amacıyla vergiye taraf olanları vergi alacağının ödenmesinden sorumlu tutulması konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir. M.B. çıkarılan KDV Genel Uygulama Tebliği uyarınca;

2.1.3.1. Kısmi Tevkifatın Mahiyeti ve Tevkifat Uygulayacak Alıcılar

………………………………………………………………………….
b) Belirlenmiş alıcılar (KDV mükellefi olsun olmasın):

- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,

 

5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarına ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan ödenmesi tevkifat uygulamasına engel değildir.

2.1.3.2.13. Yukarıda Belirlenenler Dışındaki Hizmetler

KDV mükellefleri tarafından, 5018 sayılı Kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruşlara ifa edilen ve yukarıda belirtilmeyen diğer bütün hizmet ifalarında söz konusu idare, kurum ve kuruşlar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanır.

KDV genel uygulama tebliğinin 2.1.2.3. Kiralama İşlemleri bölümünde açıklandığı üzere, 3065 sayılı Kanunun (1/3-f) maddesine göre, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi işlemleri KDV’nin konusuna girmektedir.

Buna göre, söz konusu mal ve hakların kiraya verilmesi işlemi, ticari, sınaî, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa dahi KDV’ye tabi olacaktır.

Bu kiralama işlemleri ile ilgili KDV;

……………………………………………………………………………………………..

- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar

olması hallerinde de, kiralama hizmetine ait KDV söz konusu kiracılar tarafından bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle Kredi Yurtlar Kurumu 5018 sayılı kanuna ekli II sayılı cetvelin B/11 sırasına göre Özel Bütçeli idareler arasında sayılmakta olduğundan ; X Ltd. Şti.’ne ödenecek kira bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutarı üzerinden 5/10 oranında KDV tevkifatı yapılarak sorumlu sıfatıyla vergi dairesine beyan edilmesi gerekmektedir.

Belediye Başkanlığı (Büyükşehir-İl-İlçe) ise Kısmi Tevkifatın Mahiyeti ve Tevkifat Uygulayacak Alıcılar kapsamına girmediğinden X Ltd. Şti. ne ödeyeceği kira bedeli faturasında hesaplanan KDV tutarı üzerinden KDV tevkifatı yapmayacaktır.

Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde sayılan mal ve haklar arasında yer alan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, bir iktisadi işletmeye dahil olmamaları şartıyla, 3065 sayılı Kanunun (17/4-d) maddesine göre KDV’den müstesnadır.

Dolayısıyla, bir iktisadi işletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemlerinde KDV ve sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacaktır.

KDV tevkifatı uygulamasında olası yanlışlıklara neden olmamak için 26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan KDV Genel Uygulama Tebliğinin dikkatle incelenmesi gerekmektedir.

 

KAYNAK:

1- 3065 s. KDV Kanunu. ve Genel Uygulama Tebliği

2-KDV Genel Uygulama Tebliği (26.4.2015-R.Gaz. 28983)

3-Gelir Vergisi Kanunu.

21.04.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.