İsmail Dülger
Yeminli Mali Müşavir
ismaildulger59@gmail.com

KDV İadelerinde 84 Seri Numaralı Genel Tebliğ Uygulamaları

Ülkemize döviz girişinin en önemli kaynağını oluşturan mal ve hizmet ihracında bulunan firmaların yüklendikleri katma değer vergisine yönelik iade taleplerine 3065 sayılı Katma değer vergisi kanunu, genel tebliğleri, sirküler, uygulama iç genelgeleri ve özelgeler yön vermektedir.  Bu yazımızda KDV iade taleplerinin yerine getirilmesinde önemli yer tutan 84 seri numaralı KDV genel tebliğinin 2.1.1. ve 2.1.3.  bölümüne ilişkin uygulama sorunlarına yer verilmiştir.

Konunun daha anlaşılır olması için örnek olay üzerinden açıklamalar yapılacaktır.

Örnek:  50 ortaklı ( X)  A.Ş. İhracatçı firması hakkında SMİYB düzenleme konusunda vergi inceleme raporu düzenlenmiştir. Ayrıca firmanın kanuni temsilcileri adına Vergi Suçu Raporu düzenlenmiştir. Raporun ve özel esaslar formunun vergi dairesi kayıtlarına intikal etmesi üzerine; ilgili firmanın 2 kanuni temsilcisinin ve 48 ortağının ad ve soyadları ile ortağı oldukları diğer firmaların özel esaslara tabi tutulmasına ilişkin olarak GİB–KADVİRA sistemine giriş kaydı yapılmıştır. ( X) A.Ş. nin %1 oranında Ortağı olan (A) şahsının aynı zamanda (Z ) Ltd. Şti. de  %15 ortaklık payı olması veya kendi adına tek kişilik  (Y ) Ltd. Şti olması halinde (Z) ve (Y)  Ltd. şti.’ nin  KDV iadesi talebi  nasıl  yerine getirilecektir.

84 seri numaralı KDV genel tebliğinin 2.1.1.  bölümünde açıklandığı üzere, haklarında SMİYB düzeleme raporu bulunanların iade taleplerinde özetle;

Raporun vergi dairesine intikal ettiği tarihten sonraki ve bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış nakden veya mahsuben iade talepleri 4 kat teminat karşılığında, teminat gösterilmemesi halinde münhasıran vergi inceleme sonucuna göre yerine getirilir. Raporun intikal ettiği tarihten önceki dönemler için alınan teminatlar da vergi inceleme raporu ile çözülür.

……………………………………………………………………

Ancak mükelleflerin SMİYB düzenleme raporları üzerine yapılan tarhiyatları (kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizi dahil ödemeleri ya da tamamına teminat göstermeleri halinde raporun vergi dairesine intikalinden sonraki nakden ve mahsuben iade talepleri, indirimli teminat uygulamasından yararlananlarda % 100, diğerlerinde % 200 teminat karşılığında yerine getirilir.

2.1.2. Genel Esaslara Dönüş

2.1.2.1. SMİYB düzenleme raporları üzerine yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile terkin edilmesi halinde bu raporlar hiç düzenlenmemiş sayılır.

2.1.2.2. SMİYB düzenleme raporları ile yapılan tarhiyatların yukarıda anlatıldığı şekilde ödenmesi veya tamamına teminat gösterilmesi ve yükseltilmiş (indirimli teminattan yararlananlar için % 100, diğerleri için % 200) teminat uygulamasına geçilmesinden sonra, vergi dairesine vergi incelemesine yetkili elemanlarca düzenlenmiş bir olumlu raporun intikal etmesi halinde, olumlu raporun ilişkin olduğu vergilendirme döneminden itibaren bu mükelleflerin nakden veya mahsuben iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Raporun ait olduğu dönem ile vergi dairesine intikal ettiği tarih arasındaki dönemler için alınan teminatların bu Tebliğin (I/2.1.2.1. ve 2.1.2.2.) bölümlerinde belirtilen miktarı aşan kısımları iade edilir.

SMİYB düzenlediği konusunda rapor bulunan dış ticaret sermaye şirketleri ile sektörel dış ticaret şirketlerinin, bu belgelere dayanarak iade aldıkları verginin aynı dönemde iade edilen toplam verginin % 4'ünü aşmaması ve tarhı öngörülen vergi ile kesilmesi istenen ceza ve hesaplanacak gecikme faizini ödemeleri veya tamamı için teminat göstermeleri halinde iade talepleri olumlu rapor beklenmeden genel esaslara göre yerine getirilir.

Ödeme veya teminat gösterme şartını yerine getirmeyen mükelleflerde, yazılan olumlu raporlar genel esaslara dönüşü sağlamaz.

2.1.2.3. Haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği konusunda rapor bulunanların katma değer vergisi iadelerinin genel esaslara göre yerine getirilmeye başlanması halinde; bunların bu nedenle yükseltilmiş teminat istenen kanuni temsilcilerinin, ortaklarının, ortağı olduğu mükelleflerin ve bunlardan mal veya hizmet alanların iade talepleri de genel esaslara göre yerine getirilir.

84 ser numaralı KDV genel tebliğinin 2.1.3.  bölümünde ise; Haklarında. SMİYB Düzenleme Raporu Bulunan Mükelleflerin Ortakları veya bu Mükelleflerin Kurdukları veya Ortak Oldukları Şirketlerin İade Taleplerinde ise  özetle;

Haklarında SMİYB düzenlediği konusunda rapor bulunan mükelleflerle ilgili olarak bu Tebliğ ile yapılan düzenlemeler, bu mükelleflerin raporun ait olduğu vergilendirme dönemindeki ortakları ve kanuni temsilcileri ile bunların kurdukları veya ortak oldukları şirketler bakımından da geçerlidir.

Kooperatifler ve sermaye şirketlerinde bu hüküm bunların kanuni temsilcileri ile sadece SMİYB düzenlenmesine neden olan ortakları ve bunların kurdukları veya ortak oldukları şirketleri hakkında uygulanır.

“213 sayılı VUK’nun  Tüzel Kişilerin sorumluluğuna ilişkin 333.’üncü maddesinin 4369 sayılı kanunla değişen fıkrasında, bu kanunun 359 uncu maddesinde yazılı fiillerin işlenmesi halinde , bu fiiller için 359 ve 360’ıncı maddelerde öngörülen cezalar bu fiilleri işleyenler hakkında hükmolunacağı” belirtilmiştir.

Bu durumda vergi inceleme elamanlarınca düzenlenen Vergi Suçu Raporunda fiili işleyenlerin ad ve soyadları belirtileceğinden, söz konusu raporda adı geçmeyen diğer ortaklar hakkında özel esasların uygulanmaması gerekmektedir.

(05.07.2002 tarihli ve 24806 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 86 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile eklenen fıkra)Ancak kanuni temsilcilerin sahibi ya da ortağı olduğu firmalar, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlemesine neden olan alt firma ya da ortaklarla doğrudan veya dolaylı ortaklık ya da haksız katma değer vergisi iadesi almaya yönelik ticari ilişkide bulunup bulunmadıklarının tespiti amacıyla derhal incelemeye sevk edilir ve bu incelemeler öncelikle sonuçlandırılır.

(05.07.2002 tarihli ve 24806 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 86 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile eklenen fıkra)Yapılan inceleme sonucunda kanuni temsilcinin sahibi ya da ortağı olduğu firmaların, SMİYB düzenlenmesine neden olan alt firma ya da ortaklarla doğrudan veya dolaylı ortaklık ya da haksız katma değer vergisi iadesi almaya yönelik ticari ilişkide bulunduğunun tespit edilememesi halinde, bunların sahibi ya da ortağı olduğu firmaların iade ve mahsup talepleri, kendileri hakkında özel esaslar uygulanmasını gerektiren başka bir husus olmadıkça genel esaslara göre yerine getirilir.

(05.07.2002 tarihli ve 24806 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 86 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile eklenen fıkra)SMİYB düzenlediği konusunda rapor bulunan mükelleflerin kanuni temsilcileri ile ortaklarının ortak oldukları şirketlerden ayrılmış olmaları halinde, ortaklığından ayrıldıkları mükelleflerin iade ve mahsup talepleri özel esaslar uygulanmasını gerektiren başka bir husus olmadıkça ayrılma tarihinden itibaren genel esaslara göre yerine getirilir.

Yukarıda yer alan tebliğ hükümleri dikkate aldığımızda, Vergi idaresinin ( X) A.Ş. nin ortağı olan ancak kanuni temsilcilik görevi bulunmayan ve  (X)  A.Ş. hakkında düzenlenen vergi inceleme raporunda ve vergi suçu raporunda SMİYB düzenleme fiiline ilişkin olarak ta adı geçmeyen ( A) şahsının ,kendi tek kişilik  (Y) Ltd. şirketinin veya ortağı olduğu (Z) Ltd. Şti. nin KDV iade talebinin genel esaslara göre yerine getirilmesi gerekmektedir. Ancak; uygulamada vergi idaresi  genel tebliğin 2.1.3. bölümünün ikinci bendinde yer alan hususu dikkate almadan  (X)  A.Ş. nin %1 ortağı olan A şahsının özel esaslara tabi tutması nedeniyle ortağı olduğu ( Z) Ltd. şirketinin ve kendi  firmasının (tek kişilik Ltd. ) KDV iade talepleri özel esaslara tabi tutmaktadır.

                                                                                                                                                                                     Uygulama sorununun çözümü için GİB-KADVİRA sistemine kayıt işlemi yapılırken; şirket ortaklarının SMİYB düzenleyen firmanın kanuni temsilcisi olup olmadığı, vergi inceleme ve vergi suçu raporunda SMİYB düzenleme fiilini işleyen ortak olarak adının geçip geçmediğinin kontrol edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde genel tebliğ hükümleri uyarınca genel esaslara geçmemiş olan SMİYB düzenlemiş olan ( X) A.Ş. firmasının sadece %01 oranında ortağı olsa bile bu kişi yıllar sonra (5 -15 yıl  ortağı olduğu başka  bir sermaye şirketinin ihracatı nedeniyle KDV iadesi talep etmesi durumunda özel esaslara tabi  tutulacağından KDV iadesinde sorunla karşılaşacaktır. Bu kişinin kendisini ve dolayısıyla ortağı olduğu firmayı 84 seri numaralı genel tebliğin 2.1.3.  bölümü 2. bendi uyarınca özel esaslara tabi olmaktan çıkartabilmesi için tarh dosyasından söz konusu vergi inceleme raporunun ve vergi suçu raporunun bulunması gerekecektir. Bu olasılığın uzun yılar sonra düşük olduğu dikkate alındığında ise mükellef büyük ihtimalle sorununu çözemeyecektir.

Elektronik sitemden yararlanarak vergisel işlemleri daha hızlı takip ve sonuçlandırmak önemli olmakla birlikte mükellef mağduriyetine neden olmamak için kanun ve tebliğ hükümlerine uygun veri girilmesinde çalışanların eğitimi, mesleki tecrübesi, özeni ve  yetişmiş insan gücünün en önemli unsur olduğunun unutulmaması gerekmektedir.

20.03.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.