İsmail Dülger
Yeminli Mali Müşavir
ismaildulger59@gmail.com

KDV İadesi Risk Analizi Projesi Uygulaması (KDVİRA)

KDV iadelerinde uygulanmakta olan  KOD sitemi adı  verilen  uygulamaya 2010 T.Yılı başından itibaren son verilmiş olup, Gelir  İdaresi Başkanlığına  mükelleflerce elektronik ortamda  verilen Ba-Bs formlarının çapraz kontrolü, vergi dairesince mükellefler hakkında yapılan yoklamalar sonucu tespit edilen olumsuzlukların ve Vergi İnceleme elamanlarınca  yapılan inceleme sonucu düzenlenen (Basit Rapor-Vergi Tekniği Raporu )Vergi inceleme raporlarında mükelleflerle ilgili olarak tespit edilen olumsuzlukların (İnceleme raporuna eklenen ”ÖZEL ESASLARA TABİ OLACAK MÜKELLEFLERE İLİŞKİN TABLO” daki bilgilerin) ilgili  VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIKLARI / DEFTERDARLIKLACA  KDVİRA sistemine  girilmesi uygulamasına geçilmiştir.

Bilindiği üzere, Sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme ve kullanma fiiliyle doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi bulunan mükelleflerin KDV iadesi talepleri 84 Seri No’lu KDV Genel Tebliğinin “Özel Esaslar“ bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde yürütülmektedir. Bu kapsamda KDV iade taleplerine ilişkin indirilecek KDV  ve yüklenilen KDV listeleri  53 seri No’lu KDV sirküleri uyarınca mükelleflerce elektronik ortamda gönderilmekte ,söz konusu listeler  Gelir idaresi Başkanlığı otomasyon sistemince yine elektronik ortamda risk analizine tabi tutularak  tespit edilen sonuçlar  ilgili vergi dairesine rapor edilerek bildirilmektedir. İlgili mükellef söz konusu rapordaki eksiklikleri elektronik ortamda gidermesi ve vergi dairesince yapılacak olan diğer incelemelerin tamamlanması durumunda nakden veya mahsuben KDV iadesini alabilmektedir.

84 Seri No’lu KDV Genel Tebliğine göre “ ÖZEL ESASLAR “ kapsamına aşağıdaki mükellefler girmektedir.

1- Haklarında olumsuz  vergi inceleme raporu bulunanlar.

- Haklarında SMİYB düzenleme raporu bulunanlar.

- Haklarında SMİYB düzenleme raporu bulunanların düzenleme raporunun ait olduğu dönemlerdeki ortakları,kurdukları veya ortak oldukları şirketler ve kanuni temsilcileri ile bunların kurdukları veya ortak oldukları şirketleri,

- Haklarında SMİYB kullanma raporu bulunanlar.

 
2- Haklarında olumsuz  tespit bulunan mükellefler.

- Haklarında SMİYB düzenlediğine ilişkin tespit bulunanlar,

- Haklarında SMİYB kullandığına ilişkin tespit bulunanlar,

- Bilinen adresinde bulunmadıklarına ilişkin tespit bulunanlar,

- Defter ve belgelerini ibraz etmediklerine ilişkin tespit bulunanlar,

- İş hami ve işletme kapasitesi arasında bariz nispetsizlik olduğuna ilişkin tespit bulunanlar.

3- Haklarında olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan mal ve hizmet alan mükellefler;

- Haklarında olumsuz rapor bulunanlardan mal ve hizmet alanlar,

- Haklarında olumsuz tespit bulunanlardan sadece olumsuz tespitin ilgili olduğu dönemde mal ve hizmet alanlar,
 

4- Haklarında KDV açısından İhtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz uygulanmış mükellefler.

Mükellefle kendileri haklarında olumsuz rapor veya tespit bulunmamakla birlikte doğrudan mal ve hizmet temin ettikleri safha veya önceki safhalar hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanlar, KDVİRA  sistemi tarafından iade taleplerine ilişkin olarak hazırlanan raporla ilgili şartları yerine getirmemeleri halinde haklarında  84 No’lu KDV Genel Tebliği  uyarınca “Özel Esaslar “uygulanacaktır..

Bu uygulama ile mükellef hakkında tespit edilen olumsuzlukları gidermesi  halinde , KDVİRA sitemine   kaydedilmeyecek ve  genel  esaslar uygulamasına  devam edilecektir. Aksi durumda ise iade talebi yerine getirilmeyecek veya KDVİRA  projesi sistemine giriş kaydı yapılarak  KDV iadelerinde Özel Esaslar  işlemine  tabi tutulacaktır.

Haklarında SMİYB kullanma raporu bulunanların ortaklarının, kanuni temsilcilerinin bunların ortak oldukları veya kurdukları işletmelerin iade talepleri , kendileri hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunmadıkça genel esaslara göre yerine getirilmektedir.

Haklarında SMİYB düzenleme veya kullanma raporu bulunanların ortakları, kanuni temsilcilerinin bunların  kurduğu veya ortak olduğu mükelleflerden mal ve hizmet alanların iade talepleri  kendileri hakkında 84 Seri No’lu  KDV Genel Tebliği kapsamında Özel Esasların uygulanmasını gerektirecek olumsuz bir durum olmadıkça genel esaslara göre yerine  getirilmektedir.

Haklarında KDV açısından ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz uygulanmış mükellefler , 84 Seri No’lu Genel Tebliğ kapsamında olumsuz tespit olarak değerlendirilmediğinden, bu kapsamdaki mükelleflerden mal veya hizmet alımı yapanlar özel esaslara tabi tutulmamaktadır.

Özel Esaslardan çıkış- Genel Esaslara Geçiş:

Haklarında SMİYB  düzenleme - kullanma raporu bulunanlar  ile haklarında olumsuz tespit bulunanlar, Doğrudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri  Mükellefler Hakkında Olumsuz Rapor  veya Tespit Bulunanlar , Doğrudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri Safhadan Önceki Safhalarda Yer Alanlar Hakkında  Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunanlar 84 No’lu Genel Tebliğin ( 2.1.2 )-  (2.2 ) –(2.3)-( 3 )- (4)  ayırımında yazılı hususları yerine getirmeleri halinde genel esaslara tabi tutulacaklardır.

Mükellefin özel esaslara tabi tutulmasını gerektiren raporla ilgili olarak ihtilaf yaratılmış ise  nihai yargı kararının mükellef lehine olması ve tarhiyatın tamamen terkin edilmesi  halinde  genel esaslara geçebilecektir.

Haklarındaki olumsuz rapor yada tespit nedeniyle KDVİRA sistemine girişi yapılan mükellefle KDV mahsup ve iadelerinde  özel esaslara tabi tutuldukları gibi bu mükelleflerden mal ve hizmet satın alan mükelleflerinde KDV iadeleri  aksamaktadır. KDV iadesini alacak mükellefin  ödemeye ilişkin  banka-çek havale bilgilerini  ibraz etmesi  zaman almakta, mükellef  düzeltme beyanı vererek kısmen iade talebinden vazgeçerek nakden/mahsuben KDV iade talebinin yerine getirilmesini vergi dairesinden talep etmektedir.

Konuyu örneklersek, 2007 T.yılına ilişkin olarak 2010 T.yılında SMİYB düzenlediği konusunda hakkında vergi incelemesi yapılarak VTR düzenlenen bir mükellefin  inceleme döneminde 100 ayrı mükellefe  satış yaptığının  tespit edilmiş olması halinde Vergi İnceleme elamanı düzenlediği Vergi Tekniği  Raporunda (VTR) 100  mükellefini  SMİYB kullanıcısı olarak  kabul ederek  bu mükelleflerle ilgili  “ÖZEL ESASLAR TABLOSU” düzenleyerek  KDVİRA sisteme girilmek üzere ilgili VDB/DEF. göndermektedir. 6009 sayılı yasanın 9.mad. İle VUK.un140.cı. maddesine eklenen ve 01.01.2011 tarihide yürürlüğe girecek olan değişiklikle mükellefler hakkında yapılacak sınırlı incelemelerin  6 ay, tam incelemelerin 1 yıl içerisinde (zorunlu hallerde 6 ay süre uzatımı verilebilecektir) tamamlanması  gerekmektedir.Bu durumda  SMİYB,yi  kayıtlarına hiç intikal ettirmeyen yada kayıtlarında çıkaran mükellefte KDVİRA sisteminden çıkabilmek için bu süreyi beklemek zorunda kalacaktır. Bu durumdaki mükellefler ekonomik krizin sürdüğü günümüzde  finansal sıkıntı yanında ihracatçı firmalara mal satımında bulunuyor iseler müşteri kaybı da yaşayacaklardır.

Bilindiği üzere,İnceleme elemanları SMİYB düzenleyenler hakkında yaptıkları incelemelerde;eğer mükellef defter ve belge ibraz ederse sadece incelediği mükellefin düzenlediğini tespit ettikleri satış faturalarını dikkate alarak  VİR, ibraz işlemi gerçekleşmez ise tarh dosyasından elde ettiği bilgilere dayanarak VTR raporu düzenlemektedirler.

Bazı durumlarda  geçmiş dönemlerle  ilgili olarak SMİYB düzenleyen/kullanan  mükelleften mal veya hizmet alan mükellefler , söz konusu faturalarla ilgili olarak KDV yönünden düzeltme beyannamesi vermiş olabileceği gibi ilgili dönem için Varlık Barışı yasasından yararlanmış da olabilmektedir.Ayrıca, mükellef KDV iadesini  YMM raporu ile talep ediyor yada tam tasdik kapsamında ise YMM tarafından yapılan karşıt incelemelerde  söz konusu alış faturaları KDV iadesinden çıkartılmakta, kurumlar vergisi matrahının hesaplanmasında duruma göre maliyet unsuru olarak dikkate alınmayarak KKEG olarak yasal defter kayıtlarına ve beyanlarına intikal ettirilmektedir. Bu  düzeltmelere rağmen , SMİYB  düzenleyen/kullanan  mükelleften ilgili dönemde yaptığı mal ve hizmet  alışını İndirilecek KDV- yüklenilen KDV listelerine , Ba- Bs formlarında yazmayan ve kayıtlarına intikal ettirmeyen mükelleflerde  KDVİRA  SİSTEMİNE  GİRMİŞ OLMAKTADIR.

Bu durumda  ihracat nedeniyle KDV iadesi alan yada ihracatçıya mal tesliminde bulunan mükelleflerin mağduriyetini önlemek amacıyla ,Vergi İnceleme Elamanı Vergi Tekniği Raporunda adı geçen mükellefler hakkında “ÖZEL ESASLAR TABLOSU” düzenlenmeden önce ilgili vergi dairesindeki tarh dosyası üzerinde inceleme yaparak veya yaptırarak söz konusu  SMİYB düzenleyen/kullanan firma ile ilişkisinin olup olmadığının tespiti amacıyla tarh dosyasında var ise ilgili dönem İnd. KDV-Yüklenilen KDV listelerinin taranması,Ba-Bs formlarının  incelenmesi, tarh dosyasından ve sistemde  ilgili mükellef tarafından söz konusu faturalar nedeniyle düzeltme beyannamesi verilip verilmediğinin kontrol edilmesinden sonra olumsuz tespite ilişkin  bilgilerinin KDVİRA  sitemine girişinin yapılmasının  sağlanması halinde  hem direk  ihracat yapan yada ihracatçıya mal satışı yapan mükellefler KDV iadesi işlemlerinin aksaması nedeniyle mağdur olmayacak hem de inceleme elamanları üzerindeki iş yükünün azalmasına katkı  sağlanmış olacaktır.

Gelir İdaresince KDV iadelerinde uygulanan  bu  yeni sistemde; elektronik ortamda verilen İndirilecek ve yüklenilen KDV listelerinin ,Ba-Bs formlarının yine elektronik ortamda risk analizine tabi tutularak tespit edilen  diğer hususların rapor halinde bağlı olduğu vergi dairesi aracılığıyla KDV iade/mahsup talep eden  mükellefe iletilerek olumsuzlukların düzeltilmesi için ön bilgilendirme yapılması, ilgili mükelleflerin bu  uyarıya rağmen düzeltme işlemi yapmaması halinde ise KDVİRA sistemine giriş kaydının yapılması amaçlanmaktadır.

Sayın meslektaşlar; yaklaşık 2 yıldır mali konularda bilgilendirme ve kişisel görüşlerimi içeren yazılar yazmaktayım. Siz değerli okurların olumlu-olumsuz görüş ve düşünceleri bizler için yönlendirici olacaktır.
Saygılarımla.
 

KAYNAKÇA:
1-KDV 84 seri No’lu KDV Genel Tebliği
2-53 sıra  No’lu KDV  Sirküleri-2010-KDV  Uygulama İç Genelgesi..

22.09.2010

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.