İlyas Koyuncu
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
Kuzey Yıldızı YMM Denetim ve Danışmanlık Ltd. Şti.
ilyaskoyuncu@hotmail.com

Hisseyi Halka Arzdan Almak Mı, Sonra Almak Mı?

Şirketler farklı amaçlarla hisselerini halka arz etmektedirler. Başlıca amaçlar

• Halka arz yoluyla yeni hissedarları şirkete ortak ederek finansman sağlamak
• Hisse senetlerini açık ve şeffaf bir piyasada oluşan bir fiyatla dilediği zaman alım satım imkânı sağlayarak hissedarlara likidite imkânı sağlamak
• Firmanın, ürün ve hizmetlerinin yurtiçi ve yurtdışı piyasalarda tanıtımına imkân sağlamak
• Firmaların kurucu ve sahibine bağlı bir aile şirketi yapısından çıkararak kurumsallaşmasını, profesyonel yönetimini ve şeffaflığını sağlamak
• Payları halka arz edilmiş şirketlerin ihtiyaç olduğunda kolaylıkla ikincil halka arzını yapmak
• Açık ve şeffaf piyasalarda işlem gören, gerekli bildirimlerini kamuoyu ile paylaşan borsaya kote olmuş şirketlerin kredibilitelerini artırmak suretiyle daha kolay ve daha az maliyetle kredi bulma imkânı
• Küreselleşmenin getirdiği imkânlardan yararlanarak yurtdışı para ve sermaye piyasalarına ulaşım imkânı

gibidir.

Yukarıda saydığımız hususlar şirketler açısından borsaya açılmanın getirdiği artılar. Peki, halka arza katılan, bu şirketlerin hisselerini halka arz sırasında satın alan özellikle küçük yatırımcı için işler kısa vadede teknik olarak nasıl işliyor? Bu yazımızda 2016 - 2018 yıllarında hisselerini halka arz etmiş yedi şirketin fiyat seyirlerini, küçük yatırımcıların kazancı açısından örneklendirmeye çalışacağız.

Çuhadaroğlu Metal Sanayi ve Pazarlama A.Ş.

CUSAN işlem kodu ile 18.02.2016 tarihinde 2 TL fiyattan borsada işlem görmeye başladı. Halka arz ile toplanan fon miktarı 37 milyon TL. Hissenin işlem tarihinden günümüze kapanış fiyatlarının seyri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

Fiyat seyrinden de görüleceği üzere, hissenin fiyatı arz sonrası iki ay süresince % 13 civarında kayıpla 1,75 civarında seyretmiş, sonraki dönemde ise Mayıs 2018 ortalarına kadar halka arz fiyatının üzerinde seyretmiştir. Son 3 ayda ise hisse fiyatı halka arz fiyatına yakın seyretmektedir.

Mavi Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Tüketiciler tarafından Mavi Jeans markası ile tanınan kot ve denim üreticisi şirket, MAVI işlem kodu ile 15.06.2017 tarihinde 43 TL fiyattan borsada işlem görmeye başladı. Halka arz ile toplanan fon miktarı 1,3 milyar TL. Hissenin işlem tarihinden günümüze kapanış fiyatlarının seyri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

Fiyat seyrinden de görüleceği üzere, hissenin fiyatı arz sonrası iki ay süresince halka arz fiyatının biraz altında dalgalanmış, sonrasındaki 22 aylık zaman zarfında arz fiyatının üstünde seyretmiş ve kazancı bir ara % 37’lere kadar çıkmıştır. Haziran 2018 – Ağustos 2018 arasındaki son 2 aylık dönemde ise hisse fiyatı arz fiyatının altında seyretmektedir.

Trabzon Liman İşletmeciliği A.Ş.

TLMAN işlem kodu ile 24.01.2018 tarihinde 15,50 TL fiyattan borsada işlem görmeye başladı. Halka arz ile toplanan fon miktarı 97,7 milyon TL. Hissenin işlem tarihinden günümüze kapanış fiyatlarının seyri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

Fiyat seyrinden de görüleceği üzere, hissenin fiyatı sadece bir hafta kadar halka arz fiyatının üzerinde kalmış, sonrasında ise sürekli arz fiyatının altından işlem görmüştür.  Günümüzde ise halen yaklaşık % 33 kayıpla 10,40 TL civarından işlem görmektedir.

Enerjisa Enerji A.Ş.

ENJSA işlem kodu ile 08.02.2018 tarihinde 6,25 TL fiyattan borsada işlem görmeye başladı. Halka arz ile toplanan fon miktarı 1,5 milyar TL. Hissenin işlem tarihinden günümüze kapanış fiyatlarının seyri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

Fiyat seyrinden de görüleceği üzere, hisse arz sonrası yaklaşık 4 ay boyuncu arz fiyatının üstünde işlem görmüş, son iki aylık zaman zarfında da arz fiyatının altında işlem görmektedir. Bu sıralarda hisse 5,75 fiyatıyla arz fiyatının yaklaşık olarak % 8 altında seyrediyor.

Mlp Sağlık Hizmetleri A.Ş.

Medikal Park markalı hastaneler zinciri ile tanınan şirket MPARK işlem kodu ile 13.02.20168 tarihinde 19 TL fiyattan borsada işlem görmeye başladı. Halka arz ile toplanan fon miktarı 1,4 milyar TL. Hissenin işlem tarihinden günümüze kapanış fiyatlarının seyri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

Fiyat seyrinden de görüleceği üzere hisse 6 aylık sürede birkaç gün hariç arz fiyatının altından işlem görmüş.

Şok Marketler Ticaret A.Ş.

Şok Market markası ile bir çok tüketicinin bildiği indirimli perakende mağazaları işleticisi olan şirket, SOKM işlem kodu ile 18.05.2018 tarihinde 10,50 TL fiyattan borsada işlem görmeye başladı. Halka arz ile toplanan fon miktarı 2,3 milyar TL. Hissenin işlem tarihinden günümüze kapanış fiyatlarının seyri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

Fiyat seyrinden de görüleceği üzere, hisse geride kalan 3 aylık halka açıklık sürecinde arz fiyatının altından işlem görüyor. Bugünlerde 8 - 8,5 TL bandında dalgalanan hisse halka arzdan hisse alan yatırımcısına % 20 civarı kaybettirmiş durumda.

Aselsan Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Ülkemizin önde gelen savunma sanayii ürünleri üreticisi olan Aselsan Haziran 2018 başında ikincil halka arzını gerçekleştirdi. 21,35 TL fiyattan yapılan halka arz ile toplanan fon miktarı 3 milyar TL. Hissenin işlem tarihinden günümüze kapanış fiyatlarının seyri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

Fiyat seyrinden de görüleceği üzere, hisse arz sonrası takriben 3 hafta arz fiyatının altından işlem görmüş, son iki aydır ise arz fiyatının üzerinden işlem görüyor. Bu günlerde arza katılan yatırımcılarına nominal olarak % 25 civarı kazandırmış durumda.

Yukarıda halka arz edilen yedi hissenin her biri için yer verilen arz sonrası fiyat seyirlerinden görüleceği üzere

• ASELS ve CUSAN halka arz yatırımcısına zamanın çoğunda artı kazanç sağlamış,
• ENJSA ve MAVI hisselerinin kazanç ve kayıp sağladığı süreleri daha dengeli gerçekleşmiş,
• TLMAN, MPARK, SOKM hisseleri ise neredeyse halka arz süresinin sonrasında yatırımcısına kaybettirmişlerdir.

Halka Arzlarda Pazarlama Unsuru

Burada halka arzın pazarlama boyutunu da dikkate almak gerekir. Halka arz etmek, şirkete yeni bir finansman sağlamak faaliyeti olduğu kadar, sermaye artırımı yolu ile yeni hisseler tedavüle sokan şirket yönetimi ve elindeki hisselerini halka arzda yeni ortaklara satan eski ortaklar açısından aynı zamanda, bu hisseleri en uygun fiyattan satma çabalarına girmiş oldukları bir pazarlama faaliyetidir. Bu aşamada eldeki hissenin bir “ticari mal” olarak görülmesi ve bu malın en yüksek eder ile karşı tarafa devri söz konudur ki işte tam bu aşamada “pazarlama” dediğimiz kavram karşımıza çıkmaktadır. Nitekim bu pazarlama etkisini gerçekleştirilen halka arzlarda da görmemiz mümkündür.

Halka arz sırasında finansal raporlar, değerleme raporları vb. prosedürler yerine getirilerek farklı değerleme yöntemleri altında hissenin değeri veya bir değer aralığı belirleniyor. Halka arzda gelen talebe göre de hisse senedinin nihaî satış fiyatı belirleniyor. Gelen talebe göre, nihai fiyat, değerleme raporunda belirlenen aralığın en az tutarı olabileceği gibi, halka arz sürecinde açıklanmış olan en az fiyatın altından hissenin halka arz fiyatının belirlendiğini de görebiliyoruz. Nitekim bunun son örneği Şok Marketlerin Mayıs ayında gerçekleştirilen halka arzında gördük. Burada halka arz fiyat aralığı 12 – 14,40 TL olarak belirlenmişken, talep ve piyasa koşulları çerçevesinde nihaî halka arz fiyatı 10,50 TL olarak gerçekleşmiştir.

Halka arzın pazarlama unsurunu taşıdığının bir başka göstergesi de halka arz sürecindeki şirketlerin değişen piyasa koşulları karşısında son anda halka arzdan vazgeçmeleri ya da arzı belirsiz bir tarihe erteleme kararı almalarıdır. Nitekim 2018 yılının başında, halka arzlar açısından gerek arz olan şirket sayısı gerekse de halka arz tutarı açısından rekorlar yılı olacağı beklentisi hâkimdi. Nitekim yılın ilk yarısında gerçekleştirilen Aselsan, Şok Marketler, EnerjiSa ve Mlp Sağlık (Medikal Park)’ın arzlarından toplamda 8,1 milyar TL fon toplanmıştır. Bunların ardından zincir giyim mağazaları işletmecileri Defacto ve Beymen ile teknoloji perakendecisi Penta’nın arzları beklenirken, alınan seçim kararı sonrası belirsizliklerin artması ve piyasaların dalgalanması üzerine bu arzlar henüz yapılamamıştır. Dolayısıyla kısa vadede arz edilecek şirketlerin finansal durumlarında bir değişiklik olmadığını, değerleme raporlarında yer verilen hesaplamaların güncel olduğunu varsaydığımız durumda, değişen piyasa koşulları gereği satılacak olan malın (hisse senedinin) daha düşük değerden gideceği çekincesi ile bu halka arzlar gerçekleştirilmemiştir.

Gelelim başlığımızda yer alan soru ile ilgili tespit ve kanaatimize. Yazımızda incelenen yedi hisse senedinin tamamı halka arzdan sonra kısa veya uzun süreli de olsa bir dönem halka arz fiyatının altından işlem görmüştür. Bazı hisseler ise, çok kısa bir zaman aralığı hariç, bir daha halka arz fiyatını dahi yakalayamamış, hep daha düşük fiyattan işlem görmüşlerdir. Dolayısıyla bu örneklerde halka arza katılmayarak hisse almayan yatırımcı sonraki zamanda arz edilen hisse senetlerini daha ucuz fiyattan satın alma fırsatını yakalamıştır. Peki, halka arzdan önce borsada işlem görmediği için hisse senedini alamadığınız (ve ortak olamadığınız) bir şirketin hisselerini, halka arzdan sonra daha düşük fiyattan alma ihtimalinin de bulunabileceği bir durumda, halka arzdan almaya gerek var mı? Bence pek de acele etmeye gerek yok. Hisseyi, değerleme raporları ile belirlenmiş ve pazarlama unsuru da taşıyan halka arz fiyatından almak yerine, hisse fiyatının piyasada oturmasını beklemek ve sonraki süreçte daha uygun fiyatla alım fırsatı kovalamak sanki daha mantıklı. Karar yine de size kalmış.

Uyarı: Burada yer alan bilgiler genel bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Yer verilen yorum ve tavsiyeler, kişisel görüşümüze dayanmaktadır. Herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır.

15.08.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.