İlker Çolakvermiş
Gümrük ve Dış Ticaret Direktörü
Ticaret E. Müfettişi
ilker@tglgumruk.com.tr

İnceleme Analiz veya Test Amaçlı İthalat İşlemleri

Gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna hükümleri 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 167. Maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddenin 8/e maddesinde inceleme, analiz veya test amaçlı olarak ithal edilen eşyanın gümrük vergilerinden muaf olarak ithal edilebileceği yer almaktadır. Gümrük Kanunun 167. Maddesi kapsamında yapılacak olan ithalat işlemlerinde gümrük vergileri ödenmez. Yine Gümrük Kanunu’na göre gümrük vergileri ‘‘ithalatta ya da ihracatta uygulanacak vergilerin tümünü’’ ifade eder.

2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın 91. Maddesine göre de; bilgi edinme veya endüstriyel, ya da ticari araştırma amaçlarına uygun olarak nitelikleri veya diğer teknik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla analiz veya test edilmek üzerine getirilen eşya, yurtdışından ülkemize tıbbi tetkik amacıyla gönderilen biyolojik materyallerin ithalatında muafiyet tanınacağı ifade edilmiştir.

Konu ile ilgili Ticaret Bakanlığınca son zamanlarda 2022/13 ve 2022/14 sayılı iki Genelge ve iki tasarruflu yazı yayımlanarak konu açıklanmıştır. Yazımızın konusu yeni yapılan düzenlemeler çerçevesinde gümrük vergilerinden muaf olarak inceleme, analiz veya test amaçlı ithalatın uygulama usul ve esaslarının açıklanması üzerinedir.

Ön Başvuru İşlemi

İnceleme, analiz veya test amacıyla getirilen ve gümrük vergilerinden muaf olarak ithalat işlemleri yapılması istenilen ve bu kapsamda gelen eşyalar için gümrük müdürlüğüne ön başvuru yapılması gerekir. Ön başvuru süreci ise tek pencere sistemi (TPS) üzerinden elektronik olarak gerçekleştirilir.

TPS üzerinden eşyanın yükümlüsü ya da dolaylı temsilcisi (gümrük müşaviri) tarafından 1092 kodlu TPS-İnceleme, Analiz veya Test Amaçlı Eşya İthalat Ön Başvurusu gerçekleştirilir. Yapılan başvurular ise gümrük müdürlüğü tarafından incelenerek uygun bulunması halinde onaylanır. Gümrük Müdürlüğünce onaylanan başvurular için sistem tarafından 23 haneli belge ID oluşturulur. TPS tarafından oluşturulan belge ID gümrük beyannamesinin 44 no’lu hanesine beyan edilir.

Ön Başvuruya Eklenmesi Gereken Bilgi ve Belgeler

İnceleme, analiz veya test edilmek amacıyla ülkeye getirilecek eşya için Sanayi ve Ticaret Odalarınca düzenlenen firma faaliyet belgesinin temin edilmesi gerekir. Ön başvuruya, eşyanın miktarı, ticari tanımı belirtilerek eşyaya yapılacak inceleme, analiz veya testin kapsamı detaylı olarak izah edilmelidir. Eşyanın nerede test edileceği ve yapılacak olan işlemin ne kadar süreceği de ayrıntılı şekilde belirtilmelidir.

Gümrük idaresince ön başvuruda kontrol edilecek önemli noktalardan biri de eşyanın miktarıdır. İnceleme, analiz veya test edilmek üzere getirilen eşyanın serbest dolaşıma sokulma amacına uygun miktarı aşmaması, bu amaçla getirilecek eşyanın inceleme, analiz veya test işlemi sırasında tamamıyla sarf edilmesi ve aynı amaçla tekrar kullanılamayacak hale gelmesi gerekmektedir. Gümrük idaresince eşyanın miktarının getiriliş amacına uygun olup olmadığı değerlendirilirken, aynı eşyanın farklı renk, ebat ve modelleri de ayrı olarak göz önünde bulundurulur. Bu şekilde yapılacak olan ön başvuru sonrasında, gümrük idaresince yapılacak değerlendirme sonucuna ilişkin gerekli bildirim yapılır.

İnceleme Analiz veya Test İşlemi Sonucunda Kalan Ürünler

İnceleme, analiz veya test işlemi sonucunda ortaya çıkan ürünler artık ürün, eşyanın kullanılmayan kısmi ise geride kalan ürün olarak adlandırılır. Bu şekilde ortaya çıkan ürünler serbest dolaşımda olan bir ürün olarak değerlendirilemez. Artık veya geride kalan ürünlere de şu şekilde işlem yapılır. Öncelikle geride kalan veya artık ürünlerin gümrük idaresinin kontrolü altında imha edilmesine veya ticari olarak değersiz hale getirilebilir. İkinci olarak hazineye hiçbir masraf getirmeyecek şekilde gümrüğe terk edilebilir. Bunun dışında ise son olarak mücbir sebepler ve beklenmeyen haller göz önüne alınarak, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesine izin verilebilir.

Yukarıdaki işlemlerin uygulanmadığı durumlarda ise geride kalan ürüne, yani herhangi bir analiz faaliyetine tabi tutulmayan ürün için gümrük ve dış ticaret mevzuatının genel hükümleri uyarınca vergileri ödenerek ve diğer yükümlülükler yerine getirerek işlem yapılır.  Artık ürüne yukarıdaki hükümlerin uygulanmadığı durumlarda ise, eşyaya isabet eden gümrük vergileri, eşyanın inceleme, analiz veya test işlemlerinin tamamlandığı tarihteki niteliği, miktarı, kıymeti göz önüne alınarak tahsil olunur.

İşlemlerin ön başvuruda belirtilen süre içinde yapılması esastır. Ancak talep edilmesi halinde gümrük müdürlüğünce süre uzatılabilir. İnceleme, analiz veya test işlemlerinin tamamlanmasından sonra ise ithalatın yapıldığı gümrük idaresi, ithalat beyannamesinin sayı ve tarihi, işlemin nerede yapıldığı ve işlem sonuç kayıtlarının nerede tutulduğu, işlemin bitiş tarihi, geride kalan veya artık ürünlere hangi işlemin yapılacağı, bilgileri ile birlikte ilgili gümrük idaresine başvurularak işlemler sonuçlandırılır.                                                                            

Kaynakça

1-Gümrük Kanunu 167. Maddesi

2-2009/15481 sayılı BKK 91-92 Maddesi

3-Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2022/13 sayılı Genelgesi

4-Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2022/14 sayılı Genelgesi

5-Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 21.09.2022 tarihli Tasarruflu Yazısı

6-Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 31.10.2022 tarihli Tasarruflu Yazısı.

07.12.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.