İlkay Üzel
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
uzel2006@hotmail.com

Dijital İhracat & Dijital Gümrük Dönemi Başlıyor...

Dijital dönüşüm kavramı yıllardır aşina olduğumuz bir kavramdır. Dünyanın geçirdiği hızlı değişim süreci, teknolojik gelişmelerin çok hızlanması ve ülkeler arası etkileşimin hızlı olması ülkemizi de bu dijital dönüşüm sürecine hızlı bir şekilde ayak uydurmaya mecbur bıraktı. Türkiye, dijital dönüşüm konusunda dünya ülkeleri içinde kabuğunu kıran ülkeler arasında yer almakta.

Dijital dönüşümü kısaca; hızlı gelişen teknolojik gelişmelerin bilgi ve iletişim alanında sunduğu imkânlardan daha iyi yararlanarak para ve zaman tasarrufu sağlayarak iş süreçlerinin elektronik ortama taşınması olarak tanımlayabiliriz.

Günümüzde dijital devlet, dijital şirketler derken dijital dönüşüm hayatımızın birçok alanına etki etmiş durumda. Ticaret, üretim, sağlık, eğitim, pazarlama, hizmet, finans, muhasebe vb. her iş alanında duyduğumuz dijital dönüşüm kavramını gümrük işlemlerinde de artık duyacağız. Ticaret Bakanlığı’nın dijital ihracatın kapısını araladığı “Kağıtsız Gümrük Projesi” kapsamında dijital devrim olarak adlandırılan; Singapur, Dubai, Güney Kore, İsveç, ABD ve Hollanda gibi ülkelerde başarıyla uygulanan gümrüklerde dijitalleşme artık Türkiye'de de uygulanmaya başlıyor. Yeni sistemin denemeleri pilot gümrüklerde uygulaması yapılmış olup Türkiye’deki tüm gürmrüklerde kağıtsız elektronik ortamda ihracata geçiş süreci devam etmektedir.

Dijital gümrük sürecinin zaman içinde mevzuat düzenlemeleri yapılmış olup son düzenleme olan “Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 24. 05. 2019 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Yönetmeliğin 3, 4 maddeleri aşağıda belirtildiği gibi olup yürürlük tarihi yayım tarihinden itibaren 2 ay sonradır;

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 112 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(4) İhracata ilişkin gümrük beyannamesinin kağıt ortamında basımına, ibrazına, yükümlüye verilmesine ve saklanmasına ilişkin olarak ek-14’te yer alan hükümler uygulanmaz. İhracata ilişkin gümrük beyannamesi beyan sahibi tarafından elektronik imza ile imzalanır. Bu beyannameye ilişkin gümrük idaresince gerçekleştirilen tüm işlemler elektronik imza ile yapılır. İhracata ilişkin gümrük beyannamesi ihracatçı ile elektronik ortamda paylaşılır ve gümrük idaresi tarafından elektronik ortamda saklanır. ”

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 114 üncü maddesinin üçüncü, beşinci ve sekizinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(3) Yeşil hattan yararlanma hakkı bulunan Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi kişiler adına tescil edilen ithalata ilişkin gümrük beyannamelerinin 44 no. lu kutusuna birinci fıkrada belirtilen belgeler kaydedilir. Muayene türü yeşil hat olarak belirlenen ithalata ilişkin gümrük beyannamelerine birinci fıkrada belirtilen belgeler eklenmez. Ancak, muayene türü sarı veya kırmızı hat olarak belirlenen beyannameler, 44 no. lu kutuya kaydedilen belgeler ile birlikte gümrük idaresine ibraz edilir. ”

“(5) İhracata ilişkin gümrük beyannamesi eklerinin veri işleme tekniği yoluyla verilmesi esastır. Uluslararası düzenlemelerden kaynaklanan yükümlülüklerden ya da Bakanlıkça belirlenecek durumlardan kaynaklı olarak kağıtortamında onaylanması gerekenler dışındaki ekli belgeler gümrük idaresine kağıt ortamında ibraz edilmez. Gümrük idaresince gerek görülmesi halinde beyanname eki belgelerin aslı istenebilir. ”

 “(8) Bu maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları uyarınca beyannameye eklenmeyen belgeler dahil ithalat ve transit işlemlerine ilişkin gümrük beyannameleri ve ekleri, beyanın bağlayıcılığı çerçevesinde her bir beyanname itibarıyla, sonradan yapılacak kontrollere imkan sağlayacak şekilde Kanunun 13 üncü maddesi çerçevesinde saklanır. ”

“(9) 112 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca ihracatçı ile elektronik ortamda paylaşılan ihracata ilişkin gümrük beyannamesi elektronik olarak, bu beyanname eki belgeler ise belge aslının bulunduğu ortama göre kağıt veya elektronik olarak beyanın bağlayıcılığı çerçevesinde, her bir beyanname itibariyle, sonradan yapılacak kontrollere imkan sağlayacak şekilde Kanunun 13 üncü maddesi çerçevesinde ihracatçı tarafından saklanır. ”

 “(10) Beşinci fıkrada belirtilen hallerde ibrazı gereken ancak elektronik ortamda mevcut olmayan belgeler hariç olmak üzere, ihracata ilişkin gümrük beyannamesi ekleri gümrük idaresi tarafından kağıt ortamında saklanmaz. ”

Ticaret Bakanlığınca yürütülmekte olan proje ile gümrük beyannamesine eklenen tüm belgeler ve beyanname işlemleri ile ilgili talepler elektronik ortama alınmıştır. Bu kapsamda gümrük beyannamesine ekli belgeler gümrük idaresince hiç bir surette kağıt ortamında saklanmayacaktır. Beyan sahibince, kağıt ortamda beyannameye eklenen tüm belgeler dijital ortamda Tek Pencere Portalı üzerinden beyanname ile ilişkilendirilir. Beyannameye ilişkin dilekçeler de aynı portal üzerinden dijital ortamda hazırlanarak BİLGE Sistemine gönderilir. Kağıtsız ihracat dönemi ile ihracatçı; ihracatçıları zaman israfından, arşivleme maliyetinden, bürokrasiden ve evrak takibi masrafından kurtaracaktır. Uygulama, hem firmalar hem de gümrük teşkilatı için kağıt evrakı ortadan kaldırıyor.

Yeni uygulamanın faydaları;

• İhracatçı, ihracat beyannamesi ve eklerini ofisinden verebilecek.
• Memur tarafından ilave belge talebi sistem mesajı yoluyla iletilecek.
• İhracatçı ilave talepleri elektronik ortamda iletecek.
• Kağıt ortamda belge ibrazı sona erecek, arşivleme yükü ortadan kalkacak, belge ve sertifika beyanı esnasında yaşanan zaman ve maliyet kaybı son bulacak.
• İhracat işlemlerindeki tüm süreçler de elektronik ortamda izlenebilecek.
• 154 belge dijital ortamda işlem görecek.

Ticaret Bakanlığı, 'Kağıtsız Gümrük Projesi' ile ihracat işlemlerinin tamamının elektronik ortamda yapmayı hedefleyerek hızlı, etkin, şeffaf, azalan bürokrasi ile üreticilere ve ticaret erbabına dünya ticaretinin kapılarını açmak istiyor. Artık geleneksel gümrük dönemi bitiyor dijital gümrük dönemi başlıyor. Dijital gümrük dönüşüm sürecinin ihracatta artış sağlaması dileğiyle. . .

KAYNAKÇA

[1] Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 24. 05. 2019/ 30783 RG.

[2] http://www. igmd. org. tr/upload/dokumanlar/ihracatta-kagitsiz-beyanname-yukumlu-klavuzu. pdf

[3] https://www. tim. org. tr/tr/basin-odasi-gundem-kagitsiz-ihracat-donemi-basladi. html

17.06.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.