İbrahim Hak
Yeminli Mali Müşavir
Bilirkişi
ibrahimhakymm@gmail.com

Ana Faaliyet Kodu Bu Kadar Önemli Olmamıştı

Gelir İdaresi Başkanlığı 518 tarafından 518 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine ilişkin olarak mükelleflerin mücbir sebep kapsamında olup olmadığının tespit edilmesi yönelik 2020/3 Sayılı Uygulama İç Genelgesini yayımlamıştır.

1-Mücbir Sebep Kapsamında Olan Mükellefler Kimlerdir?

Bilindiği üzere Çin Halk Cumhuriyeti’nin Vuhan kentinde ortaya çıkan ve birçok ülkeye yayılan Koronavirüs (COVID-19) salgınından ve bu kapsamda alınan tedbirlerden doğrudan etkilenen ve bu Tebliğle belirlenen mükelleflerin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mücbir sebep hükümlerinden faydalandırılması hakkındaki açıklamalar kapsamında Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından 518 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ yayınlanmış olup, tebliğ kapsamında aşağıda yer alan mükellefler 01.04.2020-30.06.2020 tarihleri arasında mücbir sebep kapsamında sayılmışlardır.

• Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan mükellefler
• Koronavirüs salgınından doğrudan etkilenen ve ana faaliyet alanı itibarıyla; alışveriş merkezleri dahil perakende, sağlık hizmetleri, mobilya imalatı, demir çelik ve metal sanayii, madencilik ve taş ocakçılığı, bina inşaat hizmetleri, endüstriyel mutfak imalatı, otomotiv imalatı ve ticareti ile otomotiv sanayii için parça ve aksesuar imalatı, araç kiralama, depolama faaliyetleri dahil lojistik ve ulaşım, sinema ve tiyatro gibi sanatsal hizmetler, matbaacılık dahil kitap, gazete, dergi ve benzeri basılı ürünlerin yayımcılık faaliyetleri, tur operatörleri ve seyahat acenteleri dahil konaklama faaliyetleri, lokanta, kıraathane dahil yiyecek ve içecek hizmetleri, tekstil ve konfeksiyon imalatı ve ticareti ile halkla ilişkiler dahil etkinlik ve organizasyon hizmetleri sektörlerinde faaliyette bulunan mükellefler,
• Ana faaliyet alanı itibarıyla İçişleri Bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine karar verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükellefler,

2- Ana Faaliyet Kodu Nedir?

Ana faaliyet kodu, mükelleflerin sicil kayıtlarında ilk sırada yer alan altı haneli NACE meslek kodudur. Mükellefin ana faaliyet alanlarının tespit edilmesinde Tebliğin yayımı tarihi itibarıyla vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu dikkate alınmaktadır.

3-Ana Faaliyet Koduna Kimler ve Neden İtiraz Etmelidir?

Mükellefler vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu itibarıyla 518 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğin 3’üncü maddesinde sayılanlar arasında bulunmamasına rağmen ana faaliyet alanı olarak bu sektörlerden herhangi birisinde fiilen iştigal ettiğini ispat ve tevsik edebiliyorsa, mücbir sebep kapsamında olup olmadıklarının tespitinde fiilen iştigal edilen ana faaliyet alanı dikkate alınacak ve sicil kayıtlarında yer alan ana faaliyet kodu yeni duruma göre düzeltilecektir.

4-Ana Faaliyet Koduyla İlgili Başvuru Yapılması

Mükellefin ana faaliyet alanlarının tespit edilmesinde Tebliğin yayımı tarihi itibarıyla vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu dikkate alınır. Ana faaliyet kodundan kasıt, mükelleflerin sicil kayıtlarında ilk sırada yer alan altı haneli NACE meslek kodudur. Mükellefin vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu itibarıyla tebliğin ilgili bölümünde sayılan sektörler arasında bulunmamasına rağmen ana faaliyet alanı olarak bu sektörlerden herhangi birisinde fiilen iştigal ettiğini ispat ve tevsik etmesi halinde, mükellefin mücbir sebep kapsamında olup olmadığının tespitinde ana faaliyet kodu yerine fiilen iştigal edilen ana faaliyet alanı dikkate alınır ve sicil kayıtlarındaki ana faaliyet kodu yeni duruma göre düzeltilir.

5-Ana Faaliyet Kodu Değişiklik Başvuru Şekli

Bu kapsamdaki başvurular, fiilen iştigal edilen ana faaliyet alanını ispat etmeye matuf tüm belgelerin ekinde yer aldığı "Ana Faaliyet Kodu Değişikliği Raporu" (Rapor) eklenmek suretiyle İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden yapılır.

Ana faaliyet kodu değişikliği için; mükellefin esas alınmasını istediği ana faaliyet alanından (ana faaliyet kodu olarak kaydedilmesi gerektiğini iddia ettiği faaliyet kodundan) elde ettiği brüt hasılatın, diğer faaliyet kodlarından elde ettiği brüt hasılattan fazla olması şarttır.

Brüt hasılatın tespitinde 2019 hesap dönemi veya 2019 IV. geçici vergi dönemi, özel hesap dönemine tabi mükelleflerde 2019 yılında sonuçlanan özel hesap dönemi, bir yıldan kısa süredir faaliyette bulunulması durumunda faaliyette bulunulan dönem sonuçları dikkate alınır.

6-Ana Faaliyet Koduyla Değişikliği İçin Gerekli Olan İspat Edici Belgeler

Sunulacak Raporda hasılat tespitine yönelik olarak;

- Mükellefin son dört geçici vergi dönemine ilişkin verdiği beyannameleri ekinde yer alan ve en yüksek hasılatı elde ettiğini bildirdiği meslek kodlarına ilişkin bilgiler,

- Ayrıntılı gelir tablosu bilgileri,

- Form Ba-Bs bildirimlerine ilişkin değerlendirmeler

ile benzeri bilgi, belge, veri ve değerlendirmelere yer verilerek mükellefin hakikatte kayıtlı olması gereken ana faaliyet kodu ortaya konulur ve ana faaliyet kodu değişikliği işleminin gerçekleştirilmesi yönünde talepte bulunulur.

7-Ana Faaliyet Kodu Değişikliğinin Değerlendirilmesi ve Mükellefe Bildirimi

Mükellefin ana faaliyet kodunun değiştirilmesi işlemleri, Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme komisyonun olumlu mütalaası ve vergi dairesi başkanının veya görevlendireceği grup müdürünün onayıyla gerçekleştirilir.

Onay işleminden sonra, alınan karar bir üst yazı ekinde ilgili vergi dairesine gönderilir. Faaliyet kodunun değiştirilmesine karar verilen mükelleflerin sicil kayıtlarındaki ana faaliyet kodu yeni duruma göre düzeltildikten sonra anılan mükelleflerin mücbir sebep kapsamına alınabilmesi için sistemde tanımlanan ekranlara bilgi girişi yapılır.

8-Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Komisyonu ve İşleyişi

• Ana faaliyet kodunun değiştirilmesine yönelik başvuruları ve mükellefin mücbir sebep kapsamında olup olmadığını değerlendirmek amacıyla vergi dairesi başkanlıklarına bağlı olarak görev yapacak "Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Komisyonu" kurulur.
• Kendisine intikal ettirilen Rapor ve ekinde yer alan bilgi, bulgu veya verilerden hareketle mükellefin fiilen iştigal ettiği ana faaliyet alanına ve dolayısıyla olması gereken ana faaliyet koduna ilişkin çalışmalarını başvurudan itibaren 15 gün içerisinde sonuçlandırır.
• Yaptığı çalışmalar neticesinde mükellefin ana faaliyet kodunun değiştirilmesi ve mücbir sebep kapsamına alınması gerektiğini değerlendirmesi durumunda olumlu, aksi halde olumsuz mütalaasını içeren yazıyı vergi dairesi başkanının veya vergi dairesi başkanı tarafından görevlendirilen grup müdürünün onayına sunar.
• Mükellef başvurusunun uygun görülmemesi halinde bu durumu içeren vergi dairesi başkanı veya görevlendirilen grup müdürü imzalı yazıyı mükellefe tebliğ eder ve bu durumu mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine de ayrıca bildirir.
• Mükellef başvurusunun onaylanması halinde ana faaliyet kodunun değiştirilmesi ve mükellefin mücbir sebep kapsamına alınması ile ilgili işlemlerin sonuçlandırılması amacıyla mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine yazılı olarak bilgi verir.

9-Örnek Uygulama

Mükellef (A) A.Ş. öteden beri faaliyetine devam eden bir şirkettir. Mükellef, vergi dairesi kayıtlarına göre 3 ayrı faaliyet kodunda faaliyette bulunmakta olup kodlara ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.

Ana faaliyet kodu- 812101- Binaların genel temizliği (daire, apartman, büro, fabrika, kurum, mağaza vb. her türlü binanın genel temizliği dâhil; pencere, baca, sanayi makinesi vb. uzmanlaşmış temizlik faaliyetleri hariç)

Faaliyet Kodu- 812903- Park ve caddelerin süpürülerek yıkanması, temizlenmesi faaliyetleri

Faaliyet Kodu- 412002- İkamet amaçlı binaların inşaatı (müstakil konutlar, birden çok ailenin oturduğu binalar, gökdelenler vb.nin inşaatı) (ahşap binaların inşaatı hariç)

 Mükellef, ana faaliyet kodu itibarıyla bu İç Genelgenin (1) numaralı bölümünde yer alan mücbir sebep kapsamında bulunmamaktadır. Bununla birlikte mükellef ana faaliyet alanının ikamet amaçlı binaların inşaatı olduğunu ve ana faaliyet kodunun mücbir sebep kapsamında bulunan "412002" kodu olması gerektiğini iddia etmektedir.

Sunulan Raporun tetkikinden mükellefin 2019 hesap döneminde elde ettiği hasılatın faaliyet kodları itibarıyla aşağıdaki gibi olduğu anlaşılmıştır.

Mükellefin 2019 hesap döneminde "412002" kodundan elde ettiği hasılatın tüm kodlardan elde ettiği hasılata oranının %44,4 olduğu ve bu oranın oransal olarak en yüksek hasılatın elde edildiği kod olduğu dikkate alındığında, mükellefin ana faaliyet kodunun "412002" olarak değiştirilmesi ve mücbir sebep kapsamına alınması gerekmektedir.

Kaynakça:

2020/03 Seri No.lu Uygulama İç Genelgesi

518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

10.04.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.