İbrahim Engin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
ibrahim@karedenetim.com

Özel Bina İnşaat İşlerinde SGK’ya Bildirilmesi Gereken Asgari İşçilik Miktarı

5510 sayılı (SGK) yasanın 85. maddesinde özel nitelikteki inşaat işlerinden dolayı, bu işleri yapan işveren tarafından yeterli işçiliğin bildirilmiş olup olmadığının Kurumca araştırılacağı öngörülmüştür.

Özel bina inşaatlarında, işveren dosyasının işlem gördüğü Sosyal Güvenlik Merkezine müracaat da bulunulur. SGK ''İnşaat İşleri'' servisi tarafından ön değerlendirme yapılarak, yapılan ön değerlendirme sonucunda, yeterli işçilik bildirildiği tespit edilirse denetim yoluna gidilmeksizin işverene borcu yoktur (İlişiksizlik) yazısı verilmektedir.

Sosyal güvenlik Merkezi tarafından yeterli işçiliğin bildirilmediği tespit edilirse, işverene tebligatlı bir yazı gönderilerek, çıkan fark prim tutarını ödeyip ödemeyeceği sorulmaktadır. İşverenin bu yazıya “çıkan fark işçilik tutarını ödemeyi kabul ediyorum, bu iş dolayısıyla müfettiş incelemesi yapılmasını istemiyorum” şeklinde yazılı cevap vermesi halinde, denetim yapılmaksızın çıkan fark prim borcunun da ödenmesi şartıyla ilişiksizlik belgesi SGK tarafından verilmektedir.

Tebliğ edilen fark prim borcunun kabul edildiğinin işveren tarafından beyan edilmemesi halinde ise, SGK ya bildirilmesi gereken asgari işçilik miktarının tespit edilmesi amacıyla dosya denetime gönderilmektedir.

Özel bina inşaatlarında SGK’ya bildirilmesi gereken asgari işçilik miktarı, birim maliyet bedeli ile binanın yüz ölçümünün çarpılması sonucu bulunan tutara asgari işçilik oranının uygulanması sonucunda bulunmaktadır. Ön değerlendirme suretiyle yapılan hesaplamalarda asgari işçilik oranının % 25 eksiği uygulanmaktadır.

Birim maliyet bedeli, her yıl Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca tespit edilerek, Mimarlık Ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak ……Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ adıyla resmi gazetede yayınlanmaktadır.

Asgari işçilik hesaplamasında birim maliyet bedelinin bulunması inşaatın yapımına başlandığı ve inşaatın bitirildiği tarihe göre farklılık göstermektedir.

Yapımına başlandığı yıl biten inşaatlarda maliyet hesabı o yılın birim maliyet bedeli üzerinden yapılmaktadır.

Yapımına başlandığı yıl tamamlanmayan, daha sonraki yıllarda tamamlanan inşaatların maliyeti hesaplanırken, bitirildiği yıldan bir önceki yılın birim maliyet bedeli üzerinden hesaplama yapılmaktadır.

Özel bina inşaatlarında SGK’ya bildirilmesi gereken asgari işçilik tutarının hesaplanması için öncelikle inşaatın yaklaşık maliyetinin hesaplanması gerekir. Bulunan toplam maliyet bedelinin, asgari işçilik oranı ile çarpılması sonucunda Kuruma bildirilmesi gereken en az işçilik miktarı bulunur.

Kurumca araştırma (ön değerlendirme) yapılırken, faturalı ödemeler dikkate alınmaz. Bunun yerine asgari işçilik oranından % 25 indirim yapılır. Yani asgari işçilik oranı % 9 olan bir inşaat için hesaplama yapılırken, % 9 oranının % 25 eksiği (% 6,75 i) üzerinden hesaplama yapılır.

İnşaatın ruhsatında belirtilen yapı sınıf grubu ile, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca tespit edilen listede kayıtlı yapı sınıf grubunun farklı olması durumunda, asgari işçilik hesabında göz önüne alınacak yapı sınıf grubu Kontrol Memurlarınca yapılan tespite istinaden Sosyal Güvenlik Merkezince belirlenir.

Kontrol Memurunun yaptığı tespite istinaden Sosyal Güvenlik Merkezince belirlenen yapı sınıf grubuna işveren tarafından itiraz edilmesi durumunda, yapının sınıf ve grubu SGK Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca karara bağlanır.

Kurum gerekli durumlarda işverenden inşaatın başlama ve bitiş tarihlerini resmi belgelerle kanıtlamasını isteyebilir.

İnşaattan kadın sigortalı bildirimi yapılması, küçük yaşta sigortalı bildirimi yapılması, bildirilen sigortalı sayısının az olması vb. gibi durumlar kurum tarafından şüphe sebebidir.

Yeterli işçilik bildiriminin yapıldığı anlaşılan özel bina inşaatları ile ilgili olarak işverenlere ilişiksizlik belgesi verilir.

Aşağıda en çok karşılaşılan yapı sınıf ve gruplarının 2013 yılları arasındaki maliyet bedelleri ile bina inşaatlarına ait asgari işçilik oranları verilmiştir.

     2013 Yılı inşaatların yapı sınıf gruplarına göre birim maliyet bedelleri:

  Yapının    Sınıfı                       Grubu          2013 YILI (BM)(TL/m2   

1.SINIF	A GRUBU B GRUBU	85 TL 145 TL
2.SINIF	A GRUBU B GRUBU C GRUBU	235 TL 320 TL 370 TL
3.SINIF	A GRUBU B GRUBU	490 TL 585 TL
4.SINIF	A GRUBU B GRUBU C GRUBU	650 TL 730 TL 840 TL
5.SINIF	A GRUBU B GRUBU C GRUBU D GRUBU	1.040 TL 1.270 TL 1.450 TL 1.750 TL

 

*Eski yıllar için, http://www.mimarlarodasiankara.org/index.php linkinden ulaşabilirsiniz.

     

          Özel Bina inşaatlarına ait işçilik oranları (%) :

BİNA – Tünel kalıp sistemi ile yapılan inşaat (komple)	7
BİNA – Tünel kalıp sistemi ile yapılan inşaat (çevre düzenleme dâhil)	7,3
BİNA – Betonarme karkas inşaat (komple)	9
BİNA – Yığma inşaat (komple)	12

 

 

İnşaatlarda asgari işçilik hesaplaması:

Örnek 1: Yapımına 2013 yılında başlanan, 31.10.2014 tarihinde bitirilen, 4. sınıf A grubunda bulunan 26.000 m2 yüzölçümündeki bir binanın birim maliyet bedeli ve toplam maliyet tutarını bulalım.

1. adım :

İnşaat ile ilgili bilgiler.

Başlama tarihi                         :05.02.2013

Bitiş tarihi                               :31.10.2014

İnşaatın Sınıfı                          :4/A

Toplam m2                                                             :26.000 m2

Kuruma Bildirilen

Toplam İşçilik Tutarı               :532.000,00 TL

 

 

2. adım :

Bu durumdaki inşaatın maliyeti                          : 26.000 m2 X 650,00 TL:16.900.000,00 TL

Uygulanacak İşçilik Oranı                                  : % 9

% 25 Eksiği(Müfettiş istenmez ise)                    : % 6,75

Bildirilecek İşçilik Matrahı                                  :16.900.000,00 TL x % 6,75

Bildirilecek İşçilik Matrahı                                  :  1.140.750,00 TL        

Kuruma bildirilen İşçilik Matrahı                         :    532.081,67 TL

(İşletmenin kendisi ve taşeronları)

 

Kurumca Hesaplanan Fark Matrah                     :  1.140.750,00 TL - 532.081,67 TL

Kurumca Hesaplanan Fark Matrah                     :   608.668,33 TL

Kurumca Hesaplanan SGK Prim Farkı(%38,5)    :   234.337,31 TL

                                              

Örnek 2: Yukarıda ki örnek ile orantılı olarak sgk müfettiş (Faturalardan) isteminde bulunursak, % 25 eksik işçilik avantajından yararlanılamaz.(%9 dan hesaplanır)

1. adım :

İnşaat ile ilgili bilgiler.

Başlama tarihi                         :05.02.2013

Bitiş tarihi                               :31.10.2014

İnşaatın Sınıfı                          :4/A

Toplam m2                                                             :26.000 m2

Malzemeli-işçilikli

Toplam Faturalar Tutarı           :8.955.576,35 TL

 

 

2. adım :

Bu durumdaki inşaatın maliyeti                          : 26.000 m2 X 650,00 TL:16.900.000,00 TL

Bildirilecek İşçilik Matrahı                                  :16.900.000,00 TL - 8.955.576,35 TL

Bildirilecek İşçilik Matrahı                                  :  7.944.423,65 TL

Uygulanacak İşçilik Oranı                                  :       % 9

Uygulanacak İşçilik Matrahı                               :    714.998,13 TL

Kuruma Bildirilen İşçilik Toplamı                                    :    190.622,58 TL

(İşletmenin kendisi)      

 

Kurumca Hesaplanan Fark Matrah                     : 714.998,13 TL -190.622,58 TL

Kurumca Hesaplanan Fark Matrah                     :   524.375,55 TL

Kurumca Hesaplanan SGK Prim Farkı(%38,5)    :   201.884,59 TL

28.11.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.