İbrahim Çelik
Vergi Müfettişi
celik.ibrhm@hotmail.com

2 Evi ve/veya Arsa, Arazisi Olan Emekli, Her Durumda Emlak Vergisi Öder Mi?

1.GİRİŞ

Vergi kanunlarında kanun koyucu bazen ekonomik, bazen sosyal bazen de teşvik amacıyla mükelleflere bazı muafiyetler veya istisnalar tanımıştır. Ancak vergi mevzuatının geniş bir alanda uygulanıyor olması, sürekli güncellenmek zorunda kalınması ve karmaşık bir yapıya sahip olunması nedenlerinden ötürü, bu konuda uzman olanların dahi bazen takip etmekte zorlandıkları görülmektedir.

Her kanunda olduğu gibi, Emlak Vergisi Kanununda da mükelleflere tanınan muafiyetler ve istisnalar bulunmaktadır. Emlak Vergisi Kanununa göre; ikinci taksitin ödeme zamanın yaklaşması ve emeklilerin sahip olduğu birden fazla bina ve/veya arsa,arazi dolayısıyla her durumda emlak vergisi ödeyip/ödemeyeceklerine yönelik uygulamada ortaya çıkan belirsizlikler ve özel haller dolayısıyla, bilgi verilmesi amacıyla bu yazımız ele alınmıştır.

2.YASAL DÜZENLEME

1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunun Ödeme Süresi başlıklı 30. Maddesine göre; Emlak vergisinin birinci taksitinin, Mart, Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci taksitinin ise Kasım ayı içinde olmak üzere iki eşit taksitte ödenebileceği hüküm altına alınmıştır. 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında: "Bakanlar Kurulu, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup on sekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere

• Hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin,
• Gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların,
• Gazilerin,
• Engellilerin,
• Şehitlerin dul ve yetimlerinin

 Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²'yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir..." hükmü yer almaktadır.   

Anılan hükmün verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan 2006/11450 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²'yi geçmeyen tek meskene sahip olmaları halinde, bu meskene ait bina vergisi oranı sıfır olarak belirlenmiştir. 38 seri no.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin “İndirimli Bina Vergisi Oranından Yararlanacak Mükellefler" alt başlıklı bölümünde, Bakanlar Kurulunca belirlenecek indirimli vergi oranından, Türkiye'de brüt yüz ölçümü 200 m²'yi geçmeyen tek meskeni olan veya tek meskenin intifa hakkına sahip bulunan; Gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları emekli, dul, yetim, ölüm ve malûliyet aylığından ibaret bulunanlar yararlanacaklardır  denilmektedir. Görüldüğü üzere gelirleri sadece kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları emekli aylığı olanlar brüt 200 m²'yi geçmemesi, tek meskene sahip olunması ve meskenin Türkiye sınırları içinde bulunması halinde bina vergi oranı sıfır olacaktır, yani emlak vergisi ödenmeyecektir. Bu durumda ortada bir belirsizlik bulunmamakta, Kanun ve Bakanlar Kurulu Kararı ile net bir şekilde ortaya konulmaktadır.

Ancak yukarıda tanımı yapılan emekliler kendilerine ait olan ve belirli zamanlarda vakit geçirdikleri yazlık, kışlık vb. yerler ile köylerinde, memleketlerinde miras yoluyla vb. yollarla kendilerine kalmış ancak kullanmadıkları/kullanılacak durumda olmayan meskenler, belediyelerce ikinci bir mesken olarak değerlendirilip emlak vergisi ödemek durumunda kalınabilmektedir. 38 seri no.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin I/3 üncü bölümünün (d) fıkrasında bu konuda bir açıklık getirilmiştir. İlgili tebliğde mükelleflerin belirli zamanlarda dinlenmek amacıyla kullandıkları meskenler için indirimli vergi oranlarına tabi olmayacakları, ancak işyerleri, arsa ve arazileri varsa ve buradan bir gelir elde etmiyorlarsa indirimli vergi oranından (%0) yararlanmaya devam edeceklerini açıklamaktadır.

Bir başka husus ise bina ve arazinin belediye ve mücavir alan sınırları dışında olup/olmaması. Eğer ikinci bir bina ve/veya arsa,araziniz varsa ancak bunlar belediye ve mücavir alan sınırları dışında ise Emlak Vergisi Kanununun 4/(u) ve 14/(g) maddeleri gereği kiraya verilmemesi şartıyla emlak vergisinden daimi muaf tutulacaktır.

2. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Yukarıda yapılan açıklamalar ve bu konudaki yasal düzenlemeler çerçevesinde özetlenecek olursa:

1. Emekli olmanız, başka bir gelirinizin bulunmaması ve sahibi olduğunuz meskeninizin brüt 200 m2 yi geçmemesi halinde, indirimli vergi oranından yararlanabilirsiniz yani emlak vergisi ödemeyeceksiniz.
2. Emekli olmanız, başka bir gelirinizin bulunmaması ve sahibi olduğunuz meskeniniz dışında gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip iseniz indirimli vergi oranından yararlanabilirsiniz yani, emlak vergisi ödemeyeceksiniz.
3. Emekli olmanız, başka bir gelirinizin bulunmaması ve sahibi olduğunuz meskeniniz dışında dinlenme/tatil vb. amaçlarla sahibi olduğunuz yazlık, kışlık vb. yerler dolayısıyla emlak vergisinin ödenmesi gerekmektedir.
4. Emekli olmanız, başka bir gelirinizin bulunmaması ve sahibi olduğunuz meskeniniz dışında, belediye ve mücavir alan sınırları dışında sahip olduğunuz ikinci bir bina ve/veya arsa, araziniz varsa ve bunları kiraya vererek bir gelir elde etmiyorsanız bu ikinci bina ve/veya arsa, araziniz için emlak vergisi ödemeyeceksiniz.
5. Gelir vergisinden muaf esnaf ile basit usulde gelir vergisine tabi mükellef iseniz belediye ve mücavir alan sınırları dışında olan bina, arsa ve arazilerinizi muayyen zamanlarda dinlenme amacıyla kullandığınız binalar, veya ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılan bina, arsa ve araziler için emlak vergisinden muaf tutulmanız gerekmektedir.

KAYNAKÇA:

1. 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu
2. 2006/11450 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
3. 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği
4. 17.02.2016 Tarih ve 96620903-175[8-15/3]-15 Sayılı Özelge
5. 04.11.2011 Tarih ve B.07.1.GİB.4.33.15.01-2011-708-1-88 Sayılı Özelge
6. 11.10.2011 Tarih ve B.07.1.GİB.4.26.15.01-EVK-66-2/4-91 Sayılı Özelge
7. 08.03.2010 Tarih ve B.07.1.GİB.4.07.16.02-EML-2010- 2-S.BZH-1 Sayılı Özelge

02.11.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.