İbrahim Çakır
Vergi Müfettişi
ibrahim.cakir2@outlook.com

Serbest Bölge İhracat İstisnasında “Serbest Bölge İşlem Formu” Tevsik Edici Belge Olarak Kullanılabilir Mi?

Serbest Bölgeler bulundukları ülkenin siyasi sınırları içinde yer alan fakat dış ticaret, vergi ve gümrük mevzuatı açısından gümrük hattı dışında sayılan bölgelerdir. Serbest Bölgelerde sınai ve ticari faaliyetler için ülkede sağlanandan daha geniş muafiyet ve teşvikler tanınır.

Gümrük Vergisi Kanunu’nun 152. maddesine göre ise Serbest Bölgeler Türkiye Gümrük Bölgesi’nin parçası olmakla beraber;

- Serbest Dolaşımda olmayan herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmadığı; gümrük vergisi, ticaret ve kambiyo uygulamaları bakımından Türkiye gümrük bölgesi dışında kabul edildiği,

- Serbest dolaşımdaki eşyanın ise, çıkış rejimi hükümlerine tabi tutularak konulduğu yerlerdir.

Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları ile serbest bölgelerde, bakım, onarım, montaj, demontaj, elleçleme, ayrıştırma, ambalajlama, etiketleme, test etme, depolama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan ve hizmetin tamamını Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara veren hizmet işletmelerinin, söz konusu hizmetlere konu malların serbest bölgelerden Türkiye’ye herhangi bir şekilde girişi olmaksızın yabancı bir ülkeye gönderilmesi şartıyla bu hizmetlerden elde ettikleri kazançları gelir veya kurumlar vergisinden Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar müstesnadır.

Ayrıca Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun ihracat istisnasını düzenleyen 11 ve 12 nci maddeleri uyarınca, serbest bölgedeki alıcılara yapılan ve teslim konusu malın Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir serbest bölgeye vasıl olduğu teslimler de ihracat istisnası kapsamında KDV'den istisnası olmaktadır.

Aynı Kanununun (11/2) maddesinin, ihracat istisnasının uygulamasına ilişkin usul ve esasların tespiti hususunda Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak yapılan düzenlememelerle, Kanunun (12/1-a) maddesinde belirtilen şartlar dâhilinde gerçekleştirile ihracat istisnası kapsamındaki teslimlerin tevsikinde asli belge olarak "gümrük beyannamesi" aranması uygun görülmüştür.

Öte yandan, işlemin niteliği ve durumun gerekliliği gözetilerek, gümrük beyannamesi yerine geçecek başka belgeler de Gümrük Müsteşarlığının olumlu görüşleri alınmak kaydıyla ihracat istisnası bakımından tevsik edici belge olarak kabul edilerek uygulamaya yön verilmektedir.

Konuya ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı ile Gümrük Müsteşarlığı[1] arasında yapılan 25.02.2008 tarih ve 5074 sayılı yazışma neticesinde;

“…  Dolayısıyla, beyannamede yer alan bilgileri içeren ve bir örneği ilişikte gönderilen ......... tarih ve ......... sayılı taşra birimlerimize yönelik yazımızda da belirtildiği gibi, Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest bölgelere eşya tesliminde serbest bölge işlem formunun kullanılmasının uygun olduğu bildirilmiştir. Ayrıca bu konuda, Dış Ticaret Müsteşarlığı Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü ile mutabık da kalınmıştır.

Bu çerçevede, serbest dolaşımda bulunan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinden serbest bölgelere tesliminin serbest bölge işlem formu ile yapılabilmesi de mümkün bulunmakta ve aynı şekilde gümrük gözetim ve denetimine konu olmaktadır.” şeklinde görüş bildirilmiştir.

Buna göre, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu hükümleri çerçevesinde kullanılan, serbest bölgeye giren ve çıkan eşyanın cins, nevi, miktar, kıymet gibi gümrük beyannamesinde yer alan bilgileri ihtiva eden Serbest Bölge İşlem Formunun, serbest dolaşımda bulunan eşyanın serbest bölgelerdeki alıcılara tesliminde KDV ihracat istisnasından yararlanılabilmesi için tevsik edici belge olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır.

Bu açıklamalar çerçevesinde, serbest bölgeye yürürlükteki ihracat ve gümrük mevzuatlarına uygun olarak doğrudan bir üretimin girdisi olmaksızın serbest bölgelerde tüketilmek veya kullanılmak üzere yapılan yiyecek, içecek, temizlik maddeleri gibi eşyaların teslimi, serbest bölgedeki alıcılara yapıldığının ve serbest bölgeye vasıl olduğunun gümrük beyannamesi yerine serbest bölge işlem formu ile tevsik edilmesi halinde de ihracat istisnası kapsamında değerlendirilecektir.

Kaynakça

            -4458 sayılı Gümrük Vergisi Kanunu

            -3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu

            -3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu

            -Gelir İdaresi Başkanlığının 31.03.2008 tarih ve 32101 sayılı ihracat istisnası hakkında genel yazısı

---

[1] Gümrük Müsteşarlığı 08 Haziran 2011 tarihli ve 27958 sayılı kararname ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olarak bakanlık düzeyinde yapılandırılmıştır.

25.05.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.