İbrahim Aksoy
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
ibrahim_aksy33@hotmail.com

Nakit Sermaye Artırımında Faiz İndirimi

Şirketler, şu sıralar da yılsonu işlemlerini tamamlayarak, kesin hesaplarını ve geçici vergi beyannamelerini oluşturmak için ciddi anlamda mesai harcıyor. Belirli aralıklar ile raporlama yapan şirketler için rutin bir işlem haline gelen bu durum, özellikle yılsonu işlemlerinde vergisel yükümlülüklerin belirlenmesinin yanında, kendilerine tanınan vergisel avantajların göz ardı edilmesine sebep olabiliyor.

Nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indiriminde dikkat edilmesi gereken hususlara yer vereceğiz.

Şirketlerin sermaye yapılarının güçlendirilmesi amacıyla 5520 sayılı Kurumlar Vergi Kanunun ‘‘Diğer İndirimler’’ başlıklı 10. Maddesinin birinci fıkrasına (ı) bendi eklenmiştir. Böylece Firmaların nakit sermaye artırımları teşvik edilmiştir.

Buna Göre;

Nakdi Faiz İndiriminden Yararlanacak olan Kurumlar:

• 01.07.2015 tarihinden itibaren ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarında nakdi sermaye artışı yapan veya bu tarihten itibaren yeni kurulan sermaye şirketleri ile
• Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere, şartları sağlayan sermaye şirketlerinin yararlanabilmeleri mümkündür.

Nakdi Faiz İndiriminden Yararlanmayacak olan Kurumlar:

• Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri bu indirimden yararlanamayacaktır.

Hesaplama nasıl yapılacak?

• Kurum kazancı bulunması halinde indirilebilecek tutar aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Kurum kazancından indirilebilecek tutar

=

Nakdi sermaye artışı

x

Ticari krediler faiz oranı

x

İndirim oranı

x

Süre

• İndirim uygulamasında, artırılan sermayenin hesap dönemi içerisinde ortaklarca nakit olarak ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle, yılın kalan süresi için kıst dönem esasına göre indirim tutarı hesaplanacaktır.
• Nakden taahhüt edilen sermayenin;

Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihi,

Tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise şirketin banka hesabına yatırılma tarihi, esas alınarak bu indirimden yararlanılabilecektir.

Ticari krediler faiz oranı, bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı olarak dikkate alınacak olan ve TCMB tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca Açılan Kredilere Uygulanan Ağırlıklı Ortalama Faiz Oranları”ndan “Ticari Krediler (TL Üzerinden Açılan) (Tüzel Kişi KMH ve Kurumsal Kredi Kartları Hariç)” faiz oranıdır.

• Şirketler, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere, izleyen her bir dönem için bu indirimden ayrı ayrı yararlanabilmektedir.
• İlgili dönem de matrahın yetersiz kalması nedeniyle indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devretmektedir. Ancak bu tutarlar, herhangi bir endekslemeye tabi tutulmaksızın izleyen hesap dönemlerine ilişkin matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.

• 2020 hesap dönemine ilişkin olarak indirim uygulamasında TCMB tarafından ilan edilen %19,62 oranı dikkate alınacaktır.

Faiz İndirimden Yararlandırılmayacak Sermaye Artırımları:

• Sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artışları,
• Sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artışları,
• Bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artışları,
• Ortaklarca veya Kurumlar Vergisi Kanununun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,
• Şirkete nakdi sermaye dışında hisse senedi, tahvil veya bono gibi kıymetlerin konulması suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,
• Bilanço içi kalemlerin birbiri içinde mahsubu şeklinde gerçekleştirilen sermaye artışları.
• Sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artışları indirim olarak dikkate alınmamakla birlikte, birleşme öncesinde nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indiriminden yararlanan şirketin, birleşme sonrası devralan şirkette indirim hakkı devam etmektedir.

Avans Durumu:

• Sermaye artırımına ilişkin karardan önce ortaklar tarafından sermaye avansı olarak şirketin banka hesabına yatırılan tutarların indirim uygulamasında dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.
• Yatırıldığı tarihten itibaren şirketin bilançosunda “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında izlenmesi.
• Banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu hesap döneminin sonuna kadar bu tutarlarla ilgili sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil ettirilmesi.
• “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında yer almayan tutarlar için indirim uygulamasından faydalanılması mümkün bulunmamaktadır.

Özellik ve Önemlilik Arz Eden Hususlar:

• Gelirlerinin %25 veya fazlası şirket faaliyeti ile orantılı sermaye, organizasyon ve personel istihdamı suretiyle yürütülen ticarî, ziraî veya serbest meslek faaliyeti dışındaki faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşan sermaye şirketleri için indirim oranı %0 olarak uygulanacaktır.

Örnek: XX A.Ş. 19/8/2020 tarihinde 3.000.000,00.-TL nakdi sermaye artırımı kararı almış ve bu karar 26/8/2020 tarihinde ticaret siciline tescil ettirilmiştir. Ancak, BABİ A.Ş.’nin 2020 hesap dönemine ait gelir tablosundan, gelirlerinin %55’inin şirketin bankalarda yer alan vadeli mevduat hesaplarına işleyen faiz gelirleri ile iştiraklerden elde edilen kar payları toplamından oluştuğu görülmektedir. Buna göre, XX A.Ş.’nin gelirlerinin %25’inden fazlası pasif nitelikli gelirlerden oluştuğu için nakdi sermaye artışı nedeniyle indirilebilecek tutarın hesaplanmasında 2020 hesap dönemi için dikkate alınacak indirim oranı %0 olarak uygulanacaktır.

• Gelirlerinin %25 veya fazlası Şirket Faaliyeti ile orantılı sermaye, organizasyon ve personel istihdamı suretiyle yürütülen ticari, zirai veya serbest meslek faaliyeti dışındaki Faiz, Kar payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşan sermaye şirketleri için indirim oranı %0 olarak dikkate alınacaktır.
•   Aktif toplamının %50 veya daha fazlası bağlı menkul kıymetler, bağlı ortaklıklar ve iştirak paylarından oluşan sermaye şirketleri,
• Artırılan nakdi sermayenin başka şirketlere sermaye olarak konulan veya kredi olarak kullandırılan kısmına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere,
• Arsa ve arazi yatırımı yapan sermaye şirketlerinde arsa ve arazi yatırımına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere,

İndirimden yararlanabilmek için yukarıda belirtilen hususları sağlayıp/sağlamadıklarını kontrol etmeleri faydalı olacaktır.

SONUÇ:

Sonuç itibariyle 01.07.2015 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme ile amaçlanan şirketlerin sermaye yapılarının güçlendirilerek şirketlere nakdi sermaye girişini teşvik etmektir. Şirketler nakit sermaye artırımındaki teşvikler ile vergisel avantaj sağlayabileceklerdir. Matrahın yetersiz olması halinde indirilemeyen tutarlar sonraki dönemlere devredilebilecektir. Bu durum şirketlerin borçlanma yerine nakit sermaye artırma yöntemini tercih edecekleri beklenmektedir.

Öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artışlarının kapsam dışında tutulduğunu belirtmiştik. Sermaye avansı adı altında gerçekleştirilecek sermaye artışlarında ise kurumlar vergisi tebliğinde yer verilen açıklamalara uyulması şartı ile

indirim tutarı hesaplanması mümkün olabilecektir.

Şirketlerin 2020 Kurumlar Vergisini hesaplarken Nakit Sermaye artışından kaynaklı indirimleri de göz önünde bulundurmaları beklenmekte olup şirketlerde indirimi teşvik etmektedir.

16.03.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.