Hüseyin Ergut
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Lisanslı SPK Uzmanı
smmm.hergut@gmail.com

Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının (KVHS) Vergi Takibindeki Sorumlulukları İle Vergi Kaçağının Önlenmesindeki Rolü ve Etkileri Nelerdir?

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları nelerdir?

Kripto varlık hizmet sağlayıcı, platformları, kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşları ve kanuna dayanılarak yapılan düzenlemelerde kripto varlıkların ilk satış ya da dağıtımı dahil olmak üzere kripto varlıklarla ilgili hizmet sağlamak üzere belirlenmiş diğer kuruluşları ifade eder.

Kuruluş ve Faaliyet Şartları

-Anonim şirket statüsünde olmalı,

-Nama yazılı paylara sahip olmalı,

-Asgari sermaye şartı:

-Platformlar: 150 milyon TL

-Saklama Kuruluşları: 500 milyon TL

-İç denetim, iç kontrol ve risk yönetim sistemleri kurulmalı

-Kuruluş izni sonrası 6 ay içinde faaliyet izni başvurusu yapılmalı

Uyum Yükümlülükleri

-Müşteri İlişkileri: Çerçeve sözleşme imzalama zorunluluğu Risk bildirim formlarının iletilmesi ve onay alınması Müşteri kimlik tespiti ve numaralandırma sistemi

-Şeffaflık ve Bilgilendirme: İnternet sitelerinde açık şirket bilgileri KAP duyuruları Reklam ve tanıtım faaliyetlerinin objektifliği

-Sigorta ve Güvenlik: Kripto varlıklar için sigorta seçenekleri Bilgi güvenliği önlemleri ve yıllık poliçe güncellemeleri

-Kayıt ve Saklama: Kayıtların 10 yıl boyunca güvenli şekilde saklanması Müşteri emirlerinin sadece resmi kanallardan alınması

-Teknik Gereklilikler: Saklama cüzdanlarının maksimum %5’i sıcak cüzdan olabilir Anahtar yönetimi, TÜBİTAK kriterlerine uygun olmalı MKK entegrasyonu sağlanmalı Rezerv kanıtı ve bilgi sistemleri denetimleri belirlenen tarihlere kadar tamamlanmalı

Ülkemizdeki Durum

Türkiye'de, Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları, 2020 yılında yürürlüğe giren AML/KYC düzenlemeleri çerçevesinde denetlenmeye başlamıştır. Ayrıca, kripto varlıklarla ilgili faaliyetler için Finansal Suçları Önleme Vadisi (MASAK) tarafından belirlenen standartlara uymaları gerekmektedir.

Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının (KVHS) Vergi Takibindeki Sorumlulukları, Ülkeden Ülkeye Değişiklik Göstermekle Birlikte Genel Olarak Şu Şekilde Özetlenebilir

I-Müşteri Kimlik Doğrulama (KYC)

(KVHS)'ler, müşteri kimlik doğrulama süreçlerini uygulayarak, kullanıcıların kimlik bilgilerini toplamak ve doğrulamak zorundadır. Bu süreç, vergi otoritelerinin kullanıcıların vergi yükümlülüklerini belirlemesine yardımcı olabilir.

II-İşlem Takibi ve Kayıt Tutma

(KVHS)'ler, gerçekleştirdikleri tüm işlemleri detaylı bir şekilde kaydetmeli ve gerektiğinde bu bilgileri ilgili vergi otoriteleriyle paylaşmalıdır. İşlem tarihleri, miktarları ve tarafları hakkında bilgi sunmak, vergi hesaplamaları için önemlidir.

III-Raporlama Yükümlülükleri

Bazı yargı alanlarında, (KVHS)'lerin belirli bir eşiği aşan işlemler için vergi otoritelerine rapor vermesi gerekebilir. Bu, genellikle belirli bir miktarın üzerindeki işlemleri içerir.

IV-Eğitim ve Bilgilendirme

(KVHS)'ler, kullanıcılarını kripto varlıklarından elde ettikleri gelirlerin vergilendirilmesi konusunda bilgilendirmeli ve eğitim sağlamalıdır. Bu, kullanıcıların vergi beyannamelerini doğru bir şekilde doldurmasına yardımcı olabilir.

V-Yasal Uyum

(KVHS)'lerin bulundukları ülkedeki düzenlemelere ve yasalarına uyması gerekmektedir. Bu, vergi yasalarının yanı sıra anti-mülk edinme ve kara para aklamayı önleme yasalarını da kapsar.

VI-Veri Güvenliği

(KVHS)'ler, topladıkları veri güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Kullanıcı verilerinin korunması hem yasal bir zorunluluk hem de kullanıcı güvenliği açısından kritik öneme sahiptir.

Vergi Kaçakçılığını Önlemede Çeşitli Teknolojiler Etkili Bir Şekilde Kullanılabilir. Bu Alanda Önemli Rol Oynayan Bazı Teknolojiler

I-Blockchain Teknolojisi

Şeffaflık ve İzlenebilirlik: Blockchain, işlemlerin kaydedildiği ve değiştirilemeyen bir defter sunar. Bu, vergi otoritelerinin işlemleri gerçek zamanlı olarak izlemesine ve şeffaflık sağlamasına olanak tanır. Akıllı Sözleşmeler: Vergi otomasyonu ve uyum süreçlerini optimize etmek için kullanılabilecek programlanabilir sözleşmelerdir.

II-Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi

Veri Analizi: Daha büyük veri setlerini analiz ederek olağan dışı işlem kalıplarını tespit edebilir. Bu, potansiyel vergi kaçakçılığı durumlarını belirlemeye yardımcı olur.

Tahmin Modelleri: Vergi denetimlerini daha etkili hale getirmek için, vergi kaçakçılığının olasılığını tahmin eden modeller geliştirebilir.

III-Büyük Veri Analitiği

Veri Entegrasyonu: Farklı kaynaklardan gelen verilerin bir araya getirilmesiyle, vergi otoriteleri daha kapsamlı bir analiz yapabilir. Bu, gelir düzeyini ve potansiyel vergi kaçakçılığını daha iyi anlamalarına yardımcı olur.

Risk Değerlendirmesi: Her bir mükellefin vergi uyum riskini değerlendirerek denetim önceliklerini belirleme imkanı sunmaktadır.

IV- Dijital Kimlik Sistemleri

KYC (Know Your Customer) Uygulamaları: Müşteri kimliği ve işlemleri doğrulamak için biyometrik ve diğer dijital kimlik yöntemleri kullanarak dolandırıcılığı önlemeye yardımcı olabilir.

V-Otomatik Raporlama Sistemleri

Gerçek Zamanlı Raporlama: Mükelleflerin işlemlerini otomatik olarak raporlaması, vergi otoritelerinin güncel veri almasını ve müdahalede bulunmasını sağlar.

Veri Paylaşım Ağları: Mükellefler, finansal bilgilerini aynı zamanda birden fazla otoriteyle paylaşarak, hileli uygulamaları tespit etmek için işbirliği yapabilirler.

VI-Lot (Nesnelerin İnterneti)

Veri Toplama: Fiziksel mağaza ve işletmelerdeki satışların gerçek zamanlı olarak izlenmesi, gizli gelirlerin tespit edilmesine olanak tanır.

Kripto Varlık Raporlama Çerçevesi (CARF), Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının ve Kullanıcılarının Vergi Uyumunu Artırmayı Amaçlayan Bir Düzenleme Çerçevesidir. (CARF)’ın Kripto Vergi Kaçırmayı Önlemedeki Etkinliği, Şu Önemli Hususlar Etrafında Şekillenmektedir:

I-Bilgi Raporlama Gereklilikleri

(CARF), kripto varlık hizmet sağlayıcılarının, kullanıcılarının işlem verilerini ve hesap bilgilerini düzenli olarak vergi otoritelerine raporlamasını zorunlu kılar. Bu, vergi idarelerinin bireylerin ve kurumların kripto varlıkları üzerindeki faaliyetlerini izlemesine olanak tanır.

II-Şeffaflık ve İzlenebilirlik

Düzenlemeler, kripto işlemlerinin daha şeffaf hale gelmesini sağlarken, kara para aklama ve vergi kaçırma gibi yasadışı faaliyetlerde de azalmalara yol açabilir. Daha fazla izlenebilirlik, kullanıcıların vergi yükümlülüklerini yerine getirmelerini teşvik edebilir.

III-Ceza ve Yükümlülükler

(CARF), vergi uyumunu ihlal edenler için çeşitli cezai yaptırımlar öngörmektedir. Bu, bireyleri ve işletmeleri yasa dışı faaliyetlerden kaçınmaya teşvik edebilir.

IV-Eğitim ve Bilgilendirme

(CARF), kripto varlık kullanıcılarını vergi yükümlülükleri konusunda bilgilendirmekte önemli bir rol oynar. Kullanıcılar, kripto varlıklar üzerinden elde ettikleri kazançların vergilendirilmesi gerektiğini daha iyi anlamaya başlarlar.

V-Uluslararası Standartlar

(CARF), uluslararası vergi uyum standartları ile uyumlu olarak geliştirilmiştir. Bu, ülkeler arasında vergi bilgisi paylaşımını kolaylaştırarak global düzeyde vergi kaçırma ile mücadeleyi destekler.

Sonuç ve Değerlendirme

(KVHS)'lerin vergi takibindeki sorumlulukları, vergi kaçakçılığını önlemek ve yasal düzenlemelere uymak açısından oldukça önem taşımaktadır. Hem kullanıcıların sorumluluklarını yerine getirmesini sağlarken hem de devletin vergi gelirlerini artırma hedeflerine katkıda bulunmuş olurlar. (CARF), kripto varlık vergi uyumunu artırma amacıyla önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. Ancak etkinliği, uygulamanın ne kadar kapsamlı olduğuna, ülkeler arası iş birliğine ve kullanıcıların bilinçlenmesine bağlı olacaktır.

Kaynakça

-5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun.

-MASAK 13 Sıra No.lu Genel Tebliği.

-2020 yılında yürürlüğe giren AML/KYC Düzenlemeleri.

-30.04.2021’tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği.

16.04.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.