Hüseyin Ergut
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Lisanslı SPK Uzmanı
smmm.hergut@gmail.com

Yurt Dışından Sağlanan Krediler, (Finans Kurumu veya Finans Kurumu Olmayan Üçüncü Kişi ve Kurumlardan veya Ortaklardan) İle İlgili Vergisel Yükümlülükler KDV, KVK, DV, KKDF Açısından Değerlendirmeler Bölüm-II-

III- Kaynak Kullanım Destekleme Fonu (KKDF )’Yönünden

Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışından sağladıkları Türk Lirası kredilerinde uygulanacak KKDF’ kesintisi oranı 2017/9973 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ortalama vadesi 1yıl ve üzeri olan TL. kredilerde (%0), ortalama vadesi 1 yıla kadar olanlarda ise (%1) olarak belirlenmiştir. Kaynak Kullanım Destekleme Fonu kesintilerinin, Türk Lirası kredilerde tahakkuk ettirilen faiz tutarı üzerinden; döviz kredilerinde ise kredinin kullanıldığı tarihte kredinin anapara tutarı üzerinden hesaplanması gerekmektedir.

Belirtilen KKDF’ oranları 02.01.2023’ tarihini itibariyle güncellenmiş olup;

Bankalar ve finansman şirketleri dışında Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışından sağladıkları kredilerde yapılan KKDF’ kesintileri 01.01.2013’ tarihli RG.’de yayımlanan 2012/4116 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 02.01.2013’ tarihinden itibaren vadesine göre uygulama oranlar;

-Ortalama vadesi 1 yıla kadar olanlarda, (%3)

-Ortalama vadesi 1 yıl (1 yıl dâhil) ile 2 yıl arasında olanlarda, ( %1)

-Ortalama vadesi 2 yıl (2 yıl dâhil) ile 3 yıl arasında olanlarda, ( % 0,5)

-Ortalama vadesi 3 yıl (3 yıl dâhil) ve üzerinde olanlarda,  (% 0)

Ayrıca, 22/06/2021’tarihli ve 31519’sayılı Resmi Gazetede Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Kesintisi Hakkında Karar (Karar Sayısı: 4091) ile Türkiye’de yerleşik kişilerin;

*Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ve Uluslararası Finans Kurumundan sağladıkları kredilerde, vade ne olursa olsun  (KKDF)’ kesintisi oranı  (%0)’olarak belirlenmiştir.

IV- Damga Vergisi Yönünden

Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2)’sayılı tablonun “IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün 23’üncü fıkrası uyarınca “Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilere, bunların teminatlarına, geri ödenmelerine, devrine ve krediden doğan alacakların temlikine ilişkin kâğıtlar ile bu kâğıtlar üzerine konulacak şerhler (kredilerin kullanımları hariç)” damga vergisinden istisnadır.

Vergi İdaresi yukarıdaki istisna hükmünde bahsi geçen “yurt dışı kredi kuruluşları ile uluslararası kurumlar” ifadelerinden, kredi verenin mukimi olduğu ülkenin mevzuatına göre

kredi vermeye yetkili kuruluş olduğunun anlaşılması gerektiği görüşüyle bu durumun tevsik edilmesi halinde damga vergisi istisnasının uygulanacağını, aksi durumlarda damga vergisinin hesaplanacağını belirtmektedir.

Bu durumda, kredi alınacak kurum ülkesindeki mevzuata göre kredi vermeye yetkili kuruluş ise ve bu durum ispatlanırsa, kredi sözleşmesi için damga vergisi hesaplanmayacak; aksi takdirde damga vergisi hesaplanması gerekecektir.Ancak, Damga Vergisi Kanunu’nun 1’inci maddesi hükmü gereğince; kredi sözleşmesi  yurt dışında veya Türkiye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenirse; bu sözleşme Türkiye’de resmi makamlara ibraz edilmediği veya üzerinde devir ve ciro işlemi yürütülmediği veya herhangi bir şekilde hükümlerinden Türkiye’de yararlanılmadığı sürece damga vergisine tabi  tutulmayacaktır.

V- Örtülü Sermaye Hükümleri Açısından Değerlendirme

5520’Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 12.maddesinin 1.fıkrasına göre, kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz kaynaklarının (hesap dönemi başındaki öz kaynaklar) üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılmaktadır. Söz konusu maddenin 3/a’ bendinde ortakla ilişkili kişi kavramı tanımlanmış olup, örtülü sermaye uygulanmasında ortakla ilişkili kişi; Ortağın, doğrudan veya dolaylı olarak en az (% 10) oranında ortağı olduğu veya en az (% 10) oranında oy veya kar payı hakkına sahip olduğu bir kurumu, doğrudan veya dolaylı olarak, ortağın veya ortakla ilişkili bu kurumun sermayesinin, oy veya kar payı hakkına sahip hisselerinin en az (% 10)'unu elinde bulunduran bir gerçek kişi veya kurumu ifade etmektedir. Grup şirketinde, ortaktan alınan kredinin örtülü sermaye açısından da ayrıca değerlendirilmesi gerekmektedir.

VI-Transfer Fiyatlandırma Yönünden Değerlendirme

5520’Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 13.maddesine göre kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunurlarsa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılmaktadır.5520’Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun "Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı" başlıklı 13.maddesinde emsallere uygunluk ilkesi aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir:

İlişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder. Emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit edilen fiyat veya bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin ispat edici kâğıtlar olarak saklanması zorunludur. Dolayısı ile grup şirketlerine sağlanacak kredi üzerinden hesaplanması gereken faizin emsal faiz oranlarına uygun olarak tespit edilmesi gerekmektedir

SONUÇ

Yurt dışından finans kurumundan, mukim ortaktan yada ilişkili kişilerden temin edilen kredilerin detaylı bir şekilde değerlendirilerek vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmesi önem arz etmektedir. Yurt dışında mukim olan ilişkili kişi yada ortağın finans kuruluşu niteliğinde bir kurum olması durumunda vergisel yükümlülükler farklılık gösterecektir.

Kaynakça:

-5520’ Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu.

-3065’ Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu.

-1 Seri No.lu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Sirküleri

-2017/9973 sayılı BKK.

-488’Sayılı Damga Vergisi kanunu.

-29.01.2020’tarihli, 93767041-125[12-13-2014/17]-12204 sayılı, Kocaeli Vergi Dairesi özelge.

-334 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Tebliği.

-24 Ocak 2025’Tarihli ve 32792 Sayılı RG. “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ.

-İstanbul VD.Bşk.17/01/2017 tarih ve 62030549-125[30-2015/280]-14801sayılı özelge.

-TCMB Sermaye Hareketleri Genelgesinin; 32’nci Md.

- İstanbul VD.Bşk.02/05/2024 E-39044742-130[Özelge]- 569409 sayılı özelge.

13.02.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.