Hüseyin Ergut
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Lisanslı SPK Uzmanı
smmm.hergut@gmail.com

Vergiye Uyumlu Mükellef İndirimi

193 Sayılı GVK’nun Mükerrer 121’inci Md.’sinde Düzenlenen;

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121’inci maddesinde yer alan düzenleme uyarınca, vergiye uyumlu olarak tanımlanan birtakım mükellefler, gerekli koşulları sağladığı takdirde, beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’ini ödemesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirebilmektedir.

Düzenlemenin yürürlüğe girmesinden bu yana önemli değişiklikler olmakla birlikte, vergiye uyumlu mükellef indirimine ilişkin özelgeler ve yargı kararlarının sayısı da son yıllarda artmaya başlamıştır.

İlgili Yasal Düzenlemeler

Bilindiği üzere, 08.03.2017 tarihli ve 30001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 23.02.2017 tarihli ve 6824 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 4’üncü maddesi ile 31.12.1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun yeniden düzenlenen mülga mükerrer 121’inci maddesinde yer alan vergiye uyumlu mükelleflere ilişkin hükümlere; 23.12.2017 tarih ve 30279 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 301 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile vergi indirimi uygulamasının usul ve esaslarına ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

7.12.2019 tarih ve 30971 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanunun 18’inci maddesiyle, 193 sayılı Kanunun Vergiye Uyumlu Mükelleflere İndirim başlıklı mükerrer 121’inci maddesinin 2’nci fıkrasının (1) ve (3) numaralı bentleri ile 5’inci fıkrasında değişiklikler yapılmış; söz konusu hükümler, 01.01.2020 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Akabinde, 15.03.2019 tarih ve 30715 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 307 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile vergi indirimi uygulamasına ilişkin usul ve esasların yer aldığı 301 Seri No’lu Tebliğin “4.1. İlgili dönem beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması” başlıklı bölümünün sonuna fıkralar eklenmiş; 25.05.2020 tarih ve 31137 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 312 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile vergi indirimi uygulamasına ilişkin usul ve esasların yer aldığı 301 Seri No’lu Tebliğde değişiklikler yapılmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” başlıklı mülga mükerrer 121’inci maddesinin son hali aşağıdaki gibidir:

“Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile kurumlar vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere), bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen şartları taşıyanların yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilir. Şu kadar ki hesaplanan indirim tutarı, her hâl ve takdirde 1 milyon Türk lirasından (4.400.000 TL) fazla olamaz. İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilir. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmez. Gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı indirim tutarı, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak tespit edilir.

Söz konusu indirimden faydalanabilmek için;

1. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) olması,

2. (1) numaralı bentte belirtilen süre içerisinde kesinleşmiş olması koşuluyla vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması (Kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl için geçerli olan, birinci fıkradaki indirim tutar sınırının %1’ini aşmaması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.),

3. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla, (1) numaralı bent kapsamındaki vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması (Ödemenin, ilgili mevzuatı gereği istenilen bilgi ve belgelerin tam ve eksiksiz olarak ibraz edilmiş olması koşuluyla, vergi kanunları gereği doğan iade alacaklarından mahsuben yapılmış olması ve indirimden yararlanıldıktan sonra söz konusu iade alacağı tutarının mahsuben ödemesi talep edilen vergi borcu tutarının altına düşmesi hâlinde, eksik ödenmiş duruma gelen vergilerin mahsuben ödenmek istenilen tutarın %10’unu aşmaması kaydıyla, eksik ödenmiş vergiler dolayısıyla veya vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması hâlinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla, bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.), ayrıca, vergi aslı (vergi cezaları ile fer’i alacaklar dahil)1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun olmaması şarttır.

06.08.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.