Hüseyin Bodur
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
huseyin_bodur@hotmail.com

Yönetim Muhasebesi Regresyon Tekniği İle (En Küçük Kareler Tekniği) Maliyet Fonksiyonu Analizi

Üretim firmaları geçmişte gerçekleşen işlemler ile oluşan maliyet muhasebesi verilerini, işletmenin yönetimin sunmak üzere raporlar. Yönetime sunulan maliyet  raporları; maliyetleri kontrol etmek, kâr-zarar analizi yapmak ve gelecekteki stratejik kararlar için kullanılır. Raporlardan elde edilen bilgileri ışığında gelecekte üretilecek ürünleri için maliyet analizleri de yapma imkanı bulurlar. Aşağıda, önceki verilerden yola çıkılarak elde edilen maliyet analiz fonksiyonun nasıl hesaplandığı konusunda bir çalışmamız olacaktır.

İşletmenin son 6 aylık üretim miktarı ve toplam maliyet tutarları aşağıdadır. Bu tablodaki veriler ile İşletmenin maliyet fonksiyonunu Regresyon tekniği ile hesaplayacağız.

Aylar	(X)Üretim Miktarı (Ad)	(Y)Toplam Maliyet TL
Ocak	38,00	132,00
Şubat	84,00	138,00
Mart	42,00	90,00
Nisan	28,00	150,00
Mayıs	46,00	126,00
Haziran	36,00	144,00
TOPLAM	274,00	780,00

1.AŞAMA : Öncelikle Maliyet fonksiyon formülünü yazalım. Y=ax+b 

Y= Toplam Maliyet

a=Birim Maliyet

x=satış hacmi-miktarı

b=sabit maliyet

Bu tekniğin uygulanabilmesi için aşağıda tablodaki tutarları hesaplamamız gerekmektedir.

Aylar	(X)Üretim Miktarı (Ad)	(Y)Toplam Maliyet TL	xy	x2
Ocak	38	132	5.016	1.444
Şubat	42	138	5.796	1.764
Mart	28	90	2.520	784
Nisan	46	150	6.900	2.116
Mayıs	36	126	4.536	1.296
Haziran	56	144	8.064	3.136
TOPLAM	246	780	32.832	10.540

2.AŞAMA:Aşağıdaki denklemler kurularak taraf tarafa toplama yapılması gerekiyor.

1. Toplam Y= a*Toplam X + Dönem sayısı*b
2. Toplam XY=a*Toplam x2 + b*Toplam X

Tutarları denklemde yerlerine koyduğumuzda;

1. 780=a*246+6*b
2. 32.832=a*10.540+b*246

3. AŞAMA :Denklemde b tutarının birbirini götürmesi için 1 nolu denklemi 41 (246/6=41) ile (-) olarak çarpalım

-31.980=-a*10.086-b*246

4. AŞAMA :Çıkan denklem ile 2 nolu denklemi taraf tarafa çıkartalım

-31.980=-a*10.086 -b*246

 32.832= a*10.540 +b*246   

İşlemin çözümünde b*246 birbirini götürecek ve sonucu

852=a*454 Olarak sadeleşecek ve sunucunda a=852/454=1,88 Birim Çıkacaktır.

5. AŞAMA :Bu işlemden sonra aşağıdaki 1 nolu denklemden b değerini de bulabiliriz

780=a*246+6*b

780=1,88*246+6*b

780=462,48+6*b

6*b=780-462,48

6b=317,52

b=317,52/6 = 52,92(aylık sabit maliyet)

6.Aşama : Sonuç olarak Y=ax+b fonksiyon formülünde bulunan tutarları yerine koyduğumuzda istenen maliyet fonksiyonu aşağıdaki şekilde oluşacaktır.

Y=1,88*a + 52,92

1.000 Ad.ürün satılması durumunda yukarıda bulunan fonksiyona göre maliyet; y=1,88*1.000+52,92 = 1.880+52,92=1.932,92 TL olacaktır. Birim maliyeti ise; BM=(52,92/1000)+1,88 = 1,92 TL Olarak hesaplanacaktır.

Kaynakça:

1-Prof.Dr.Kamil Büyükmirza Yönetim Muhasebesi Kitabı.

2-İsmail Özsoy Yönetim Muhasebesi Kitabı.

10.12.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.