Dr.Hayrullah Doğan
Yeminli Mali Müşavir
E. Hesap Uzmanı
DT Denetim Turkey
hdogan@denetimturkey.com

Esnafa, Kişilere Sicil Affı

SİCİL AFFI

1- SİCİL AFFI NEDEN ÇIKARILIR

Bankalara olan borçlarınızı 90 gün boyunca ödemediğinizde banka borcunu tahsil etmek için yasal yollara başvurmaktadır.

Banka görevlendirdiği avukatlar ile bu işlemi gerçekleştirmektedir. Bu sürecin başlaması kara listeye girdiğiniz anlamına gelmektedir.

Kara listeye girdiğinizde ise en az 5 yıl boyunca bankalardan herhangi bir şekilde kredi, kredi kartı veya kredili mevduat hesabı başvurusunda bulunamazsınız. Bankalardan tekrardan başvurular ile hizmet almak için 5 yıl beklemeniz gerekmektedir. 5 yıl sonrasında kredi notunuz sıfırlanmaktadır.

 Kara listeden çıkmak için kredi sicil affı da düzenlenmektedir.

Ödemesi gereken bütün borcu ödeyenler devletin çıkardığı kredi sicil affı sayesinde tamamen kara listeden çıkmakta ve bankaların kredili ürünlerinden yararlanabilmektedir. Devlet belirli aralıklarla kara liste affını çıkararak birçok kişinin tekrardan bankalardan yararlanmasını sağlamaktadır.

2- SİCİL AFFI TASARISI NE GETİRİYOR?

2016 YILI İÇİNDE KREDİ SİCİL AFFI TBMM’DEN GEÇİP KANUNLAŞTIĞINDA GEÇMİŞTE KARA LİSTEYE DÜŞTÜĞÜNDE OLUŞAN BORCUNU TAMAMEN ÖDEYENLER VEYA YENİDEN YAPILANDIRANLAR KREDİ SİCİL AFFI SAYESİNDE KARA LİSTEDEN ÇIKABİLECEK VE 2017 YILINDAN İTİBAREN BANKALARIN KREDİLİ ÜRÜNLERİNDEN TEKRARDAN YARARLANABİLECEKLERDİR.

Tekrardan kredili ürünlerden yararlandıktan sonra bankalara olan borçlarınızı düzenli ödediğinizde ise kredi notunuz yükselecek ve sürekli olarak bu imkanlardan yararlanabileceksiniz.

a) Sicil Affı Kimleri Kapsıyor?

Ödeme tarihi, 5834 sayılı Kanuna eklenen geçici 1. Maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce olup da kullandığı nakdi veya gayri nakdi kredi ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişiler bu aftan yararlanabilecektir. 

b) Ticari Faaliyette Bulunmayanlar Sicil Affından Yararlanabilecek mi?

Ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek ve tüzel kişiler ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin kayıtları için sicil affından yararlanabilecek.

c) Sicil Affından Yararlanmanın Şartları Nelerdir?

Sicil affından iki şekilde yararlanmak mümkün olabilecek.

1-Sicil affı kapsamına giren borçlarını, geçici 1. maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde tamamını ödeyenler sicil affından yaralanabilecekler.

2-  Sicil affı kapsamına giren borçlarını, geçici 1. maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yeniden yapılandıranlar sicil affından yaralanabilecekler.

d)Şartları Yerine Getiren Kara Listeden Çıkacak mı?

Tasarıda, maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde kapsama giren borçlarını tamamen ödeyen veya tamamını yapılandırmış olanların, bundan sonra yapılan finansal işlemlerinde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtların (Kara Liste) bu finans kuruluşlarınca dikkate alınmayabileceği hükmü getirilmektedir.

Görüldüğü gibi daha önceki sicil affında emredici hüküm “dikkate alınacaktır” şeklinde iken bu tasarıda dikkate alma hususu finans kuruluşuna bırakılmaktadır.

TBMM’de tasarının görüşülmesi sırasında bu hükmün daha önce olduğu gibi zorunlu uygulanması şeklinde değiştirilmesi uygun olacaktır.

e) Sicil Affı Kapsamına Giren Kredi Borçları için Hukuki ve Cezai Sorumluluk Olacak mı?

Geçici 1.maddenin ikinci fıkrasında “Kredi Kuruluşları ve finansal kuruluşların bu maddenin kapsamına giren gerçek ve tüzel kişilere kullandırdıkları kredilerden dolayı herhangi bir hukuki ve cezai sorumlulukları söz konusu olmayacaktır.” hükmü getirilmiştir.

Buna göre, sicil affından yararlananlar hakkında kapsama giren borçlardan dolayı hukuki ve cezai sorumluluk söz konusu olmayacaktır.

Örneğin banka kredi borcunu ödemeyenler hakkında aşağıda belirtilen hukuki süreç başlatılmaktadır.

Bankacılık Kanunu ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu düzenlemeleri çerçevesinde bankalar, müşterileri üzerindeki haklarını kullanarak kredi kartı borcu ödenmesinde farklı prosesler uygulayabilmektedir.

-Kredi Kartı Borcu Ödenme Süresinde Ödenmezse Faiz Yürütülmektedir.

Kredi kartı borçlarının bilindiği üzere asgari(minimum) ödenme tutarları vardır. Son ödeme tarihine kadar yatırılmayan kredi kartı borcu asgari tutarına, ilgili bankanın sözleşmesinde geçen kredi kartı günlük faiz oranı uygulanmaktadır.

Eğer ki son ödeme tarihinden itibaren ilk 15 gün içerisinde kredi kartı borcunun asgari tutarı ödenmezse müşteriye ait kredi kartı kullanıma kapatılarak geçici askıya alınmaktadır.

Kredi Kartının Kapatılması

Kredi kartı borcu, belirlenen son ödeme tarihinden itibaren ilk 90 gün süresince ödenmezse, ilgili banka tarafından yasal haklarınca müşteriye ait kredi kartı geri dönüşü olmaksızın kapatılır. Bu durumdaki müşteri, ülke genelini kapsayan kara liste kaydına alınır.

Daha sonrasında müşteriye kredi kartı borcunu ödemesi için ihtarda bulunulur. Bu gelişmeler ile birlikte idari takip süreci başlamış olur.

-İdari Takip Süreci

İdari takip sürecinde ilgili banka, müşterisinden borcun tamamını 7 iş günü içerisinde ödemesini talep edebilir. Müşteriye tanınan bu süre zarfında müşteri herhangi bir ödeme yapmazsa banka, borcun tamamını kapsayacak şekilde bir ödeme planı hazırlanır. Bu ödeme planına göre; uzun veya kısa vadeli olacak şekilde borç taksitlendirilir. Bu süreç zarfında mevcut kredi kartı borcuna temerrüt faizi uygulanır.

-Kanuni Takip Süreci

Kanuni takip süreci, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile bankalar arasında yapılan anlaşma sonucu bankaların sahip olduğu yasal bir haktır. Buna göre, İlgili bankaya ait borcunu son ödeme tarihinden itibaren 90 gün boyunca ödemeyen müşteriler için kanuni takip süreci başlatılabilir.

Bu süreç başlangıcında, idari takip sürecinde olduğu gibi bankalar tarafından borcun tümünün ödenmesi için müşteriye 7 iş günü süresi tanınabilir. Bu süre zarfında da ödeme gerçekleşmez ise banka, müşteriye ait dosyayı avukata aktararak borcun zorunlu olarak ödenmesi için yasal süreci başlatmış olur.

Ödenmemiş kredi kartı borcuna bu süreçler içinde temerrüt faizi uygulandığı gibi toplam borca avukat masrafları da eklenir.

 Ödenmesi gereken borcu tahsil etmek için icra mahkemesine başvuruda bulunarak şahıs adına dava açılır.  Bu aşamada kişinin mevcut borcuna dosya,  icra ve dava masrafları da eklenmektedir.

Tüm bu aşamalarda ilgili şahıs kendisine ait olan borçları ödemez ise mahkeme tarafından belirlenen karar ile icra veya haciz yolu ile toplam borç ve masraflar, ilgili kişiden tahsil edilmiş olunur.

Uygulanacak olan bu yöntemler, belirli sebeplerden ötürü gerçekleşmezse (icra işlemleri esnasında mal beyanında bulunulmazsa, gerçeğe aykırı beyanda bulunulursa ve taahhüt ihlali olursa) ilgili kişi mahkeme tarafından kanuni bir cezai yaptırıma maruz kalabilir. Bu cezai işlemlerin uygulama prosesi, mahkeme kararına ve sürecine göre değişiklik gösterebilmektedir.

3) KREDİLERDE KARA LİSTE NEDİR?

A) KARA LİSTE TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİ RİSK MERKEZİ TARAFINDAN HAZIRLANIYOR

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), halk arasında kara liste olarak da bilinen kayıtlarını, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nda yapılan değişiklikle hayata geçirilen Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’ne aktardı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) bağlı olarak faaliyet yürüten bankalar ve diğer finansal kuruluşlar, müşteri bilgilerini TBB’nin Risk Merkezi’ne iletmektedir.  Risk Merkezi de finansal kuruluşlar ile bu bilgileri paylaşarak kurumların müşterileriyle ilgili karar vermelerine yardımcı olacak bir altyapı sunmaktadır.  Paylaşılan bilgiler müşteri mahremiyetini bozmayan ve rekabet kuralları çerçevesinde olması esas kuraldır.

Bu uygulamada kişilerin onay vermesi şartıyla üçüncü kişilerin bu bilgilere ulaşabilmesine imkan veren risk raporu hazırlanması uygulamasıdır.

Risk Raporu ile kredi sicilinizi ve riskinizi öğrenebilirsiniz.

Risk Merkezi, bankalardan topladığı tüketicilerin kredi, kredi kartı performans ve risk durumu hakkındaki bilgileri derleyip bir rapor halinde belli bir ücret karşılığında ilgili şahıslara sunabiliyor.

B) TBB RİSK MERKEZİ KREDİ BİLGİLERİNİ NEREDEN KARŞILIYOR?

Bir meslek kuruluşu olan TBB Risk Merkezi, ihtiyaç duyduğu bilgileri Kredi Kayıt Bürosu’ndan (KBB) hizmet alarak karşılıyor. 

C) FİNANSAL SİCİL BİLGİLERİ 10 YIL GERİYE GİDİYOR

TBB Risk Merkezi, banka ve finansal kuruluşların müşterilerine ait kredi limit, kredi risk ve tasfiye olunacak alacaklar, protestolu senet, karşılıksız çek, ibrazında ödenen çek ve negatif nitelikli bireysel kredi bilgilerini topluyor. Daha sonra bu bilgileri sisteme üye banka, finans ve aracı kuruluşlarla paylaşıyor.

Gerçek ve tüzel kişiler ise başvuru yapmaları halinde, kendileriyle ilgili 10 yıl geriyi giden finansal performans ve risk bilgilerini 3 farklı türde Risk Merkezi Raporu’ndan birini tercih ederek temin edebiliyor.

Finansal müşteri,  rapor bilgilerinin değiştirilmesi için ilgili bankaya başvuruda bulunup düzeltme talep edebilir.

d) RİSK MERKEZİ 3 FARKLI TÜRDE RİSK RAPORU DÜZENLİYOR.

– Kredi Limit, Kredi Risk, Tasfiye Olunacak Alacaklar Raporu,
– Çek Raporu
– Protestolu Senet Raporu

 

1-Kredi Limit, Kredi Risk, Tasfiye Olunacak Alacaklar Raporu;

Risk Merkezi üyesi olan banka, finansal kiralama, faktoring, finansman şirketi ve varlık yönetim şirketlerinden kullanılan kredi ve tasfiye olunacak alacaklar bilgilerinin yer aldığı rapor türü olup, Detay Rapor, Özet Rapor ve Sorunlu Krediler olarak 3 ayrı rapor türü yer almaktadır.

· Detay Rapor: Güncel dönem ve bununla birlikte son 10 yıl içinde geriye dönük seçilen herhangi bir döneme ilişkin Kredi Limit-Kredi Risk-Tasfiye Olunacak Alacaklara ilişkin rapordur.

Raporda, Üye Adı, Şube Adı, Kredi Türü, Kredi Limiti, Kredi Riski (0-12 ay, 12-24 ay ve 24 ay üzeri olacak şekilde vade ayrımında) ve Faiz Tahakkuk/ Komisyon tutarı bilgileri yer alır.

 

· Özet Rapor: Güncel dönem ve bununla birlikte son 10 yıl içinde geriye dönük seçilen herhangi bir döneme ilişkin Kredi Limit-Kredi Risk-Tasfiye Olunacak Alacaklara ilişkin rapordur.

Raporda Kredi Türü, Kredi Limiti, Kredi Riski (0-12 ay, 12-24 ay ve 24 ay üzeri olacak şekilde vade ayrımında) ve Faiz Tahakkuk/ Komisyon tutarı bilgileri yer alır.

Bu raporda detay rapordaki gibi üye adı ve şube adı bilgisi yer almamaktadır. 

· Sorunlu Krediler Raporu: Son 10 yıl içerisindeki Sorunlu Kredilere ilişkin rapordur.

Raporda, Sorunlu Alacak niteliğindeki Kredi Türü, Dönem Bilgisi, Üye Adı, Şube Adı, Kredi Riski (0-12 ay, 12-24 ay ve 24 ay üzeri olacak şekilde vade ayrımında ) bilgileri yer alır.

2-Çek Raporu;

2009 yılından itibaren karşılıksız çekler, karşılıksız işlemi yapıldıktan sonra ödenen çekler ve ibrazında ödenen çeklere ilişkin rapordur. Raporda çek toplam adet, toplam tutar, çeklerin alındığı banka bilgileri ve en son işlem yapılan 50 adet çek dökümü yer alır.

3-Protestolu Senet Raporu;

Protestolu Senetlere ilişkin bilgilerin yer aldığı rapordur. Bu raporda son 5 yıla ait protesto edilmiş senetler Banka Adı, Şube Adı, Kayıt Türü (Bildiri veya Kaldırı),Senet Tutarı, Protestolu senet bildirim dönemi, Protestolu senet kaldırı dönemi, Kaldırı Nedeni bilgileri yer alır.

Protestolu Senet bilgileri tespitinde rapor sahibinin Ad Soyad/unvan ve adres bilgileri ile birebir eşleşen kayıtlar raporda yer alır.

 Risk Raporu’nu gerçek veya tüzel kişilerin, TBB Risk Merkezi’nin adresine ve banka şube adreslerine şahsen, posta yoluyla ya da e-posta yoluyla başvuru yaparak alabilmeleri mümkündür.

19.12.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.