Dr.Hayrullah Doğan
Yeminli Mali Müşavir
E. Hesap Uzmanı
DT Denetim Turkey
hdogan@denetimturkey.com

Torba Yasa İle Şirketlere Sermaye Amortismanı Geliyor

Maliye, tarihinde nadir görülebilecek bir uygulamaya giderek mevzuatımızda ilk defa yeni bir uygulama başlatıyor; sermaye amortismanı.

1-KANUN TEKLİFİ İLE NE AMAÇLANDI?

Vergi Sistemimizde, Kredi Faizi Vergiden İndiriliyor, Ya Sermaye...

Vergi sistemimiz yıllar boyu işletme sermayeleri aleyhine çalıştı. Çünkü bilhassa yüksek enflasyon dönemlerinde, gerçekleşen enflasyon nedeniyle işletmeler, sermayeleri üzerinden alınan vergiler nedeniyle sermayeleri erimekteydi. . Bu durum işletmelerin öz sermaye yerine kredi ile çalışmaları veya girişimcilerin sermayelerini kayıt dışında çalıştırmaları sonucunu ve alışkanlığını doğurdu.

Daha profesyonel davrananlar ise, sermayelerini yurt dışına çıkararak bloke ettiler ve karşılığında finans kurumlarından kredi sağladılar. Böylece kredinin faizi yanında, enflasyonla yıpranan "anapara" bedelini de masraf yazarak vergiden indirdiler. Dolayısıyla efektif vergi oranını da düşük tuttular.

Bu davranışın bir diğer sonucu da sermayelerin hatta bazı durumlarda kayıt dışı gelirlerin "ortaklar cari hesabı" olarak işletmelere borç olarak konulması olmaktadır. 

Enflasyon oranının tek haneli rakamlara düşmüş olması, enflasyonun vergi oranı üzerindeki etkisini eskiye göre azaltmıştır. Ayrıca vergi sistemimizde, enflasyon oranlarının çift haneye ulaşması halinde devreye girecek enflasyon muhasebesi sistemimizde yer almıştır.

Ancak, enflasyon sıfır dahi olsa, kaynak olarak sermaye artırma yerine kredi kullanımının cazibesi devam etmektedir. Çünkü hala ülkemiz enflasyon oranının %10’a yakın olması kredi ile çalışmayı cazip kılmaktadır. 

Örnekle anlatırsak;

100 YTL kaynağınız olsa, bunu şirketinize sermaye olarak koysanız, elde edilen kar üzerindeki vergi yükü (bütün kazancın dağıtıldığı varsayımında) %34'e kadar çıkabiliyor. Oysaki girişimci bu kaynağı mevduat olarak değerlendirse, vergi yükü maksimum %15 oluyor. Beyana da tabi değil. Üstelik işletmeye konulan sermayenin karşı karşıya kaldığı risk de söz konusu değil. Hazine Bonosundaki vergi yükünün daha düşük olduğu da ayrı bir faktör. 

Sonuç olarak, kredi faizini masraf olarak kazancınızdan indirebiliyorsunuz. Oysaki konulan sermaye için matrahtan bir indirim yapılamıyor. 

Adalet ve Kalkınma Partisi Milletvekillerince 9.3.2015 tarihinde TBMM’ne sunulan bir “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” bu çarpıklığa son vermek ve işletmeleri kendi öz kaynakları ile finanse etmeyi teşvik etmeyi amaçlıyor.

Getirilen düzenlemeyle sermaye için de adeta kredi faizi gibi kazançtan indirim imkanı getirilmektedir. 

Bu düzenleme, günümüzde sermayenin serbest dolaşımı ve kolayca ülke değiştirebilmesi imkânlarının artması nedeniyle, ülkelerin dış sermayeyi daha çok çekebilmelerini sağlama, hatta yerli sermayenin dışarıya kaçışını önleme, sıcak paranın sermaye olarak işletmeye girmek suretiyle kalıcı hale gelmesi amaçlanıyor. Bir anlamda sıcak para soğutularak spekülatif para hareketlerinin ekonomideki olumsuz risklerinin azaltılması ve kontrol altına alınması hedefleniyor. 

2-KANUN TEKLİFİ İLE GETİRİLMEKTE OLAN DÜZENLEME NEDİR?

a)İndirimden Kimler Yararlanacak

-Sermaye amortismanı, sadece kurumlar vergisi mükelleflerinden sermaye şirketleri olan anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler yaralanacak, bunların dışında kalan kurumlar vergisi mükellefleri (Kooperatifler, dernek ve vakıf iktisadi işletmeleri) ile gerçek kişiler bu indirimden yararlanamayacak.

-Finans, bankacılık ve sigorta sektöründe faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri de bu düzenlemeden yararlanamayacak,

b) İndirim Tutarı Nasıl Hesaplanacak

Sermaye şirketleri, ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye için uygulanacaktır. 

Bilindiği üzere şirketler, Türk Ticaret Kanunu’na göre, taahhüt ettikleri sermaye paylarının ¼’ünü kuruluştan önce, kalan kısmı ise 24 ay içinde ödeyebilmektedir. 

Çıkarılmış sermaye ise, satışı yapılan hisse senetlerini temsil eden sermayedir. 

Kanun teklifindeki düzenleme ile sadece ilgili hesap döneminde nakit olarak ödemesi yapılmış sermaye üzerinden indirim hesaplanacaktır. 

Nakit olarak Ödenmemiş sermaye için indirim hesaplanmayacak.

c) Kanunun yayımından önce nakit sermaye artırımları için İndirim Hesaplanacak mı?

Kanun 2015 yılı içinde yürürlüğe gireceğinden Resmi Gazete’de yayımlanacağı tarihten itibaren ilk defa şirket kuruluşunda veya mevcut şirketlerde bu tarihten sonra yapılacak sermaye artışlarında nakit ödenen sermaye için uygulanacak.

Kanun Teklifinin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan nakit sermaye artışlaına uygulanmayacak.

Böylece mükellefler işlerini daha çok büyütebilir, kurumsallaşma yolu açılmış olur. Devlet de vergi potansiyelini güçlendirir, artırır. Dolayısıyla, Mükellefin de Vergi İdaresinin de menfaati buradadır.

d)İndirim, Sadece Nakit Sermayeni Artırıldığı veya Konulduğu yıl İçin mi Uygulanacak?

Kanun teklifinde, İndirimden, sermaye artırımı kararının, ilk kuruluş aşamasında ise sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir dönem için ayrı ayrı yararlanılacağı belirtilmektedir. Bu durumda indirim, nakit artırılan sermaye üzerinden 2015 yılından başlamak üzere her hesap döneminde hesaplanıp matrahtan indirim konusu yapılacağı anlamı çıkıyor. 

Ancak sonraki yıllarda sermaye azaltılması yapılması halinde, azaltılan kısım için artık indirim uygulanmayacak.

e) İndirimin Hesaplanmasında Hangi Faiz Oranı Uygulanacak

Sermayenin nakit karşılanan kısmına, TC Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılacak yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranı” tatbik edilmek suretiyle hesaplanacaktır. Bu oran esas alınarak hesaplanan tutarın %50’si, kurumlar vergisi matrahının tespitinde, beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilecektir.

f) İndirimin Hesaplanmasında Yıl Tam Olarak mı Dikkate Alınacak?

Hayır, Nakdi sermaye hangi ayda ödenmiş ise o ay kesri tam ay sayılacak, yılsonuna kadar kalan ay süresi kadar hesaplama yapılacaktır. Yani 20 Haziran 2015 tarihinde nakit sermaye artıran şirket, Haziran dâhil 7 ay için faiz oranı uygulayarak indirim tutarını hesaplayacaktır.

g)İlgili Yıl Şirket Zarar Etti veya Kazancımız Düşük Olduğundan İndirimin Tamamını Düşemedik Ne Yapacağız?

Fiilen ilgili yıl kurum kazancından indirim konusu yapılamayan indirim tutarını sonraki yıla devredeceksiniz. Sonraki yıl kurum kazancından düşebileceksiniz.  

e)Aynı sermaye artışı için İndirim Uygulanacak mı?

Hayır uygulanmayacak

f)Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Yapılan Birleşme, Devir ve Bölünmeler Nedeniyle Yapılan sermaye Artırımı İçin İndirim Uygulanacak mı?

Hayır uygulanmayacak.

g) %50 İndirim Oranı Tüm Şirketler İçin Uygulanacak mı?

Bakanlar Kurulu, %50 olan indirim oranını, şirketlerin aktif büyüklüğü, çalışan personel sayısı, yıllık net satış hasılatı, sermayenin kullanıldığı yere göre farklılaştırabilecek. Buna göre artırılan nakit sermaye ile üretim yapmak yerine, spekülatif kazanç elde eden veya faiz, kar payı, kira geliri elde etmek için kullanan işletmelere düşün indirim oranı uygulayabilecek.

13.03.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.