Dr.Hayrullah Doğan
Yeminli Mali Müşavir
E. Hesap Uzmanı
DT Denetim Turkey
hdogan@denetimturkey.com

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Görüşülmekte Olan Af Yasasının Başarı Şansı Yok

1-Bugüne Kadar Kaç Af Yasası Çıkarıldı

“Cumhuriyetin ilanından bugüne kadar çıkarılan mali nitelikteki af ve benzeri düzenleme sayısı 47 adettir.

2-Eşitlik Sağlayan Bir Af Yasası Yapmak Mümkün mü?
Af yasaları, çıkarıldıkları tarihte iktidarda olan siyasi partinin sorumluluğunu üslendiği yasal düzenlemelerdir. Son yıllarda çıkarılan af yasalarına tamamen iştirak etmeseler de muhalefet partileri de katılmışlar hatta yasa tasarısını TBMM’de görüşmeleri sırasında genişletici önergelerle desteklemişlerdir.

Af yasaları ile eşitlik beklemek ütopyadır. Çünkü af yasasının temelinde eşitsizlik vardır. Ancak çıkarılan af yasalarının siyasi ve kişisel kaygılardan uzak ve ekonominin ihtiyaç duyduğu zamanlarda yapılması vergisini ödeyen mükelleflerin de yararınadır.

3-Af Yasaları Hangi Amaçla Çıkarılır
Af yasaları, ekonomiyi hareketlendirecek, krizlerin aşılmasını kolaylaştıracak ise bundan tüm mükellefler kazançlı çıkacaktır. Ekonominin durağanlaşacağı, dünyada ticaretin azalacağı bir döneme girileceği belirtileri varsa af yasası gibi bir aracı devreye sokmamaktan kim kazançlı çıkabilir.

Ayrıca kemikleşmiş alacakların binlerce uzman personeli bu işe tahsis ederek yıllarca takibini yapmak ve sonuçta yapılacak tahsilatı terazinin bir kefesine; af yasaları ile gönüllü olarak ve personel mesaisi harcamaksızın yapılacak tahsilat ile vatandaşın yıllarca sürecek maliye ile olan ihtilafın sona ermesi sonucu işine daha verimli odaklanacağı hususunu diğer kefeye koyduğumuzda çıkan sonuç af yasası ise ülke çıkarı ve toplumun refahı için eşitsizlik kaygısı taşımadan bunu kabul etmek gerekir.

4-TBMM’de Görüşülen Af Yasasının Son Durumu
TBMM’de görüşülmekte olan af yasası bu sefer hükümetin hazırladığı kanun tasarısı olarakdeğil, önemli sayıda imza koyan AK-PARTİ Milletvekilleri tarafından kanun teklifi olarak verilmiş olup, teklifte matrah artırımı düzenlemeleri bulunmamaktadır.

 Kanun tasarısının TBMM Komisyonlarında görüşülmesi sırasında, bazı iktidar milletvekilleri,  Muhalefet ve Maliye Bakanı’nın da çabalarıyla eşitlik sağlanacağı düşüncesiyle “Vergi Aslına Bağlı Cezalar” da tekliften çıkarılmış bulunmaktadır.

Maliye Bakanı, kasa alacakları ile ilgili düzenlemelerin de tekliften çıkarılması taraftarı olduğunu kamuoyuna açıkladı.

Af Yasası Kanun Teklifinin bu şekilde kanunlaşması halinde,  başarı şansı şimdiden yok edilmiştir.

5-Bugüne Kadar Çıkarılan Af Yasalarından Sadece Matrah Artırımını İçeren Yasalar Başarılı Oldu. Meclisteki Af Yasası Teklifi Başarılı Olabilir mi?
Cumhuriyet tarihinde, 47 defa af yasası kapsamında mali nitelikte düzenlemeler yapılmıştır. Bu af yasalarından sadece iki tanesi başarılı sonuç vermiş olup, beklenenden daha fazla para tahsilatı yapılmış ve Türkiye, tüm dünyada ortaya çıkan ekonomik krizden en az olumsuz etkilenen ülkelerden birisi olmuştur.

Başarılı olmuş iki af yasasını incelediğimizde bunlar, 2003 yılında çıkarılmış olan 4811 sayılı Vergi Barışı Kanunu ile 2011 yılında çıkarılmış olan 6111 sayılı Bazı Kamu Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun olmuştur.

Başarılı olmuş iki af yasasının da ortak özelliği kapsamında “Matrah Artırımı”, “Cezalar” , “Stok Affı” ile “Kasa alacakları” affının bulunmasıdır.

6-TBMM’de Görüşülen Af Yasası Eşitlik Sağlayacak mı?
Ekonomide, mal ve hizmet üreten ve işçi istihdam ederek milyonlarca kişinin evine ekmek götürmesini sağlayan çiftçi, tüccar, esnaf, sanayici ve serbest meslek erbabını rahatlatacak ve Devlet ile arasındaki ihtilaflara on verecek “Matrah Artırımı”, “Cezalar” , “Stok Affı” ile “Kasa alacakları” affını kapsamayan bir af yasasında,

-Topluma karşı işlenen en büyük suç olan trafik cezalarının affı,

-Köprüden kaçak geçişlerin affı,

Eşitlik sağlıyorsa söylenecek fazla bir şey yok.

7- Af Yasası ile Tahsili Hedeflenen Kamu Alacağı Toplamı
2014 Nisan itibariyle 41 milyar ceza af kapsamı dışında bırakıldığında affa girecek alacak toplamı 67 milyar olacaktır. Bunun 17.6 milyar TL’si Gelir Vergisi, 5.8 milyar TL’si Kurumlar Vergisi, 7.4 milyar milyar lirası Motorlu Taşıtlar, 4.7 milyar TL’si Özel Tüketim Vergisi, 23.4 milyar TL’si de Dahilde Alınan KDV dir.  8.5 milyon kişinin borcu 0-5 bin TL arasında bulunmaktadır. Toplam vergi mükellefi sayısı ise 9 milyonu biraz aşmaktadır.

8-Dava Yoluna Gitmek veya Maliye İle Uzlaşma Yapmak Yerine Çıkacak Olan Af Yasasından Yararlanmak Mükellefin Zararına
TBMM’degörüşülmekte olan ve Plan ve Bütçe Komisyonu’nda değişikliğe uğrayan Kanun Teklifine göre, kesinleşmiş vergi alacaklarında;

a)Anapara

Kesinleşmiş vergi alacaklarının anapara tutarlarında herhangi bir indirim yapılmayacaktır.  Alacak tutarı,  enflasyon oranında (TEFE/ÜFE ve Yİ-ÜFE) güncellenmek suretiyle yeniden hesaplanacaktır.

Güncelleme oranı (TEFE/ÜFE/Yİ-ÜFE) esas alınarak hesaplanmış borçlarını ödeyen mükelleflerin, bu borçlarına ilişkin sadece gecikme faizleri ve gecikme zamları silinecektir.

Kesinleşmiş alacaklarda;

-        Alacak asıllarının tamamı,

-        Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların tamamı,

-        Gecikme faizi ve gecikme zammı yerine güncelleme oranı (TEFE/ÜFE/Yİ-ÜFE) esas alınarak belirlenecek tutar,

-        Alacak aslına bağlı olmayan vergi cezalarının (iştirak, teşvik ve yardım fiilleri nedeniyle kesilmiş olan vergi cezaları dahil) % 50’si,

Tahsil edilecektir.

Bu durumda;

-        Alacak aslına bağlı olmayan vergi cezalarının kalan % 50’sinin,

-        Gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

Bu durumda, af yasasından yararlanmayıp, dava yoluna giden, Maliye İdaresi ile uzlaşma sağlayan mükellef daha kazançlı çıkmış olacaktır. Bu durum aşağıdaki örnekte daha iyi görülebilecektir.

Bu tabloya göre,

1- Meclise sevk edilen kanun teklifine göre mükellef toplam 284.653,80 TL (vergi aslı 100.000 TL  + vergi cezası 100.000 TL + gecikme zammı 84.653,80 TL) kamu borcunu yeniden yapılandırma sonucu 115.254,20 TL olarak ödeyecekti.

2- Plan ve Bütçe Komisyonunda kanun teklifinin değiştirilmesi sonucu mükellef toplam 284.653,80 TL (vergi aslı 100.000 TL  + vergi cezası 100.000 TL + gecikme zammı 84.653,80 TL) kamu borcunu yeniden yapılandırma sonucu 230.508,40 TL olarak ödeyecektir.

Sonuç olarak af yasasından yararlanan mükellefin sağlayacağı avantaj sadece 54.154,40 TL olacaktır.

Oysa bu mükellef dava yolunu veya maliye ile uzlaşma yolunu seçmiş olsaydı büyük bir ihtimal ile cezası terkin olunacak, vergi aslından da bir miktar azalma yapılabilecekti.

Çünkü 2012 yılında vergi incelemesi sonucu kesilen vergi cezalarının; Koordinasyon Uzlaşma Komisyonu tarafından, yüzde 97’si kaldırıldıyani silindi. Vergilerin de, yüzde 65’i silindi.

Merkezi Uzlaşma Komisyonu’nda ise cezaların yüzde 87’si, vergilerin ise yüzde 65’i silindi.

Dolayısıyla vergi aslında % 20 azalma yapıldığı bir uzlaşmada mükellefin ödeyeceği toplam kamu borcu 147.723,04 TL olarak ödenecekti. Böylece af yasasından yararlanan bu mükellef 82.785,36 TL daha fazla vergi ödemiş olacaktır.

Bu verilere göre mükellefler af yasasından neden yararlansın?

09.07.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.