Hayrettin Karacan
İş ve Meslek Danışmanı
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bilim Uzmanı
hayrettin.karacan@iskur.gov.tr

İşkur Kurslarındaki Katılımcılar Program Uygulayan İş Yerlerinde Kreş Zorunluluğu Kapsamında Çalışan Olarak Değerlendirilmeli Midir?

Türkiye İş Kurumu 1946 da kuruluşundan bu yana “çalışanlara vasıflarına uygun işler, işverenlere de işlerine uygun vasıfta çalışanlar “ bulmak amacıyla çalışmaktadır. Ekonomi politikalarının temelinde bulunan istihdam ve işsizlik ile mücadelede en etkin politikalardan olan aktif işgücü piyasası politikaları uygulanmaktadır. Bu politikalar 12 Mart 2013 tarihinde yayımlanan ve dinamik bir süreç içerisinde ortaya çıkan talepleri karşılayacak şekilde yapılan güncellemeler ile aktif işgücü hizmetleri yönetmeliği esaslarına göre katılımcıların niteliklerinin arttırılması, işgücü piyasasına uyumlarının sağlanması, deneyim sahibi olunmayan bir alanda deneyim kazanmalarının sağlanması amaçları ile yaygın ve etkili bir şekilde uygulanmaktadır.

                                                                                   2021 Ocak      Payı (%)

Aktif İşgücü Programları *                                                24.465             100 %

            İşbaşı Eğitim Programı (İEP)                                20.304             83%

            Mesleki Eğitim Kursu (MEK)                                   4.161               7%

* https://media.iskur.gov.tr/43602/01-ocak-2021-aylik-i-statistik-bu-lteni.pdf

2021 yılında aktif işgücü hizmetleri kapsamında;

● 5.176 İşbaşı Eğitim Programına 20.304 kişi,

● 178 Mesleki Eğitim Kursuna 4.161 kişi katılmıştır.

Ocak ayı aktif işgücü piyasası programları verileri incelendiğinde İşbaşı Eğitim Programları (İEP) %83 gibi çok yüksek bir oranda gerçekleşmiştir. Bu veri işbaşı eğitim programlarının piyasada ciddi bir kabul gördüğünü ve yoğun olarak değerlendirildiğini göstermektedir. İşbaşı eğitim programı detayları incelendiğinde;

İşbaşı eğitim programları; Kuruma kayıtlı işsizlerin mesleki deneyim ve tecrübe edinmeleri, teorik eğitimini aldıkları mesleklerde uygulamayı görmeleri ve çalışma ortamına uyumunun sağlanması amacıyla düzenlenen programlardır.

Programa katılacak katılımcıları işverenler kendileri belirleyebileceği gibi kurumdan talep ettiğinde kurum tarafından kayıtlı işsizler arasından karşılanabilmektedir.

İşbaşı Eğitim Programlarına katılabilmek için aranan şartlar;
1. Kuruma kayıtlı işsiz olmak,
2. 15 yaşını tamamlamış olmak,
3. İşverenin birinci veya ikinci dereceden kan hısmı veya eşi olmamak,
4. Emekli olmamak,
5. Programın başlama tarihinden önceki üç aylık dönemde programa başvuru yapan işverenin çalışanı olmamak,
6. Program başlangıcından önceki son 1 ayda uzun vadeli sigorta kollarına ait primi yatırılmamış olmak,
7. İş ve meslek danışmanlığı hizmetlerinden faydalanmış olmak,

Şeklinde sıralanabilir.

Belirtilen şartları sağlayan ve programa devam etmelerine engel durumları bulunmayan öğrenciler de programlara katılabilmektedirler.
Ayrıca tarımsal faaliyette bulunanlar ile isteğe bağlı sigortalı sayılanlar, sosyal yardım, engelli maaşı ile dul ve yetim aylığı alanlar da işbaşı eğitim programından yararlanabilmektedirler.

İşbaşı Eğitim Programlarının Süresi

İşbaşı Eğitim Programı; günde en az 5 en fazla 8 saat olmak üzere ve haftada 6 günü ve 45 saati geçmeyecek şekilde düzenlenmektedir.

İşbaşı eğitim programı bilişim ve imalat sektörlerindeki işyeri ve mesleklerde en fazla 6 ay, muhabirlik ile ilgili mesleklerde en fazla 9 ay, tehlikeli ve çok tehlikeli mesleklerde MEB Hayat Boyu Öğrenme Modüllerinin asgari süresinden az olmayacak şekilde ve diğer sektörlerde ise en fazla 3 ay uygulanmaktadır.

Siber güvenlik, bulut bilişim, oyun geliştirme uzmanı ve kodlama gibi çağımızın ve geleceğin meslekleri olarak görülen alanlarda düzenlenecek olan işbaşı eğitim programlarına katılan 18-29 yaş arası gençler için 9 aya kadar işbaşı eğitim programı düzenlenebilmektedir.

İşbaşı Eğitim Programlarında Karşılanabilecek Giderler

İşbaşı eğitim programına katılan vatandaşlara, programa fiilen katıldıkları gün üzerinden;

1. İş arayan statüsündeki vatandaşlar için günlük 108,68TL, öğrenciler için 81,51TL, işsizlik ödeneği alanlar için 54,34TL zaruri gider ödemesi,
2. İşte Anne Projesi kapsamında 0-15 yaş arasında çocuğu olan, İş Kulübü faaliyetlerinden faydalanan ve akabinde işbaşı eğitim programlarına katılan kadınlara günlük 110 TL zaruri gider ödemesi,
3. Geleceğin meslekleri olarak belirlenen mesleklerde düzenlenen programlarda katılımcılara günlük 115 TL zaruri gider ödemesi,
4. İmalat sektöründeki mesleklerde düzenlenecek işbaşı eğitim programlarına katılan kadınların bakmakla yükümlü oldukları 2-5 yaş arası çocukları için aylık 400 TL bakım desteği ödemesi,
5. Genel sağlık sigortası primi,
6. İş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi Kurumumuz tarafından işbaşı eğitim programı süresince karşılanmaktadır.

Ayrıca İşbaşı eğitim programı katılımcılarına program sonunda, katıldıkları programa ilişkin bilgileri gösteren İşbaşı Eğitim Programı Sertifikası verilmektedir.

	Erkek	Kadın	Toplam
Aktif İşgücü Piyasası Programları Toplam Katılımcı*	51,4%	48,6%	24.465
İşbaşı Eğitim Programları	52,8%	47,2%	20.304
Mesleki Eğitim Kursları	44,3%	55,7%	4.161

* https://media.iskur.gov.tr/43602/01-ocak-2021-aylik-i-statistik-bu-lteni.pdf

Programa katılanların cinsiyete göre dağılımları incelendiğinde toplam katılımcıların %48,6’sını yani 11.890 kişini Kadınlar oluşturmaktadır. Bu kadınlardan anne olanların durumları dikkate alındığında program giderleri kapsamında İşte Anne projesi kapsamında 0-15 yaş arasında çocuğu olanlara 110 TL günlük zaruri gider ve imalat sektöründe kursa katılanlara bakmakla yükümlü oldukları 2-5 yaş arası çocukları için aylık 400 TL bakım ödeneği karşılanmaktadır. Fakat yine de durumun anne ve çocuk bakımıyla ilgili daha geniş değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.

 Gebe Veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları Ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik “Oda ve yurt açma yükümlülüğü

MADDE 13 – (1) Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir emzirme odasının kurulması zorunludur.

(2) Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.

“ denilmektedir.

Anılan yönetmelik incelendiğinde “6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki kadın çalışan çalıştıran işyerlerine uygulanır.” denilmekte olup 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda ise “Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.” denilmektedir.

Aktif işgücü hizmetleri yönetmeliği Ek-21 İşbaşı Eğitim Programı Tip Sözleşme, İşverenin Görev ve Sorumlulukları Madde 6-b “Katılımcılara bu sözleşmede belirtilen meslek ile ilgili iş dışında başka bir iş yaptırmamak” olarak geçen hükümden de anlaşıldığı üzere bir programa katılan katılımcılar özellikle işbaşı eğitim programlarında fiilen işverenin nam ve hesabına iş gördüklerinden dolayı anılan yönelik ve iş mevzuatına göre çalışan olarak değerlendirilmelidir. Kamuoyunda kreş zorunluluğu olarak bilinen ve yukarıda açıklanan oda ve yurt açma yükümlülüğü kapsamında kadın çalışan sayısının hesabında işbaşı eğitim programı yada diğer aktif işgücü hizmetleri programına katılanlarında değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.

24.03.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.