Hatice Kotan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
kotandanismanlik@gmail.com

Türkiye’de Stajyer Ücretleri

Stajyer Nedir?

Stajyerlik, eğitim öğretim süreci boyunca öğrenilen bilgi ve teoriyi, profesyonel bir ortamda pratik uygulamaya çevirebilecek deneysel öğrenme yoludur. Stajyerlik sürecini yürütene stajyer, stajyerlik sürecine de staj denir. İşveren, stajyer yeteneklerini yönlendirme, eğitme ve değerlendirmeden sorumlu olur. Stajyer ise uygulamalı deneyime sahip olur ve planladığı kariyer alanında profesyonel bağlantılar kurarak hayatına yön vermeye çalışır.

Stajın Faydaları Nelerdir?

Firmalar, bünyelerine dâhil edecekleri çalışanlarının tecrübe sahibi olmasını ve yapacakları iş ile ilgili bilgi sahibi olmasını istemektedir. Fakat özellikle yeni mezunlar bu konuda ne yazık ki tecrübe kazanabilecekleri bir iş fırsatı ile karşılaşamamaktadır. Staj hayatının bu açıdan bir kazancı söz konusudur. Öğrencilik süreci devam ederken ya da mezun olduktan sonra stajyerin eline geçen staj imkânları iyi değerlendirmeli ve stajyerin kendisini geliştirmek için tüm yolları denemesi gerekmektedir.

Çırak ile stajyer arasındaki temel fark, çırak temelden öğrenmeye başlarken, stajyer var olan bilgisini pratik açıdan geliştirir.

Stajyerliğin Yasal Dayanağı Nedir?

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun 3. Maddesinin (r) şıkkında staj tanımlanmıştır.

Buna göre, “Staj, Yükseköğretim Kurulunca, yükseköğretim kurumlarında verilmekte olan her düzeydeki alana özgü olarak belirlenen teorik ve uygulamalı dersler dışında, öğrencilerin öğretim programlarıyla kazandırılması öngörülen mesleki bilgi, beceri, tutum ve davranışlarını geliştirmeleri, sektörü tanımaları, iş hayatına uyumları, gerçek üretim ve hizmet ortamında yetişmeleri amacıyla işletmede yaptıkları mesleki çalışma…” şeklinde tanımlamıştır. Stajı yapan kişiye de stajyer denir.

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun 3. Maddesinin (c)şıkkında ise çırağın tanımı yapılmıştır.

Buna göre, "Çırak, çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirilen kişi…” şeklinde tanımlamaktadır.

Yine, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun 25. Maddesinde Ücrete açıklık getirilmiştir.

Buna göre, “Aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere işletmeler tarafından ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar, düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir.

Ancak, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj veya tamamlayıcı eğitim gören öğrencilere asgari ücretin net tutarının;

*yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde (%30) yüzde otuzundan,

*yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde (%15) yüzde onbeşinden,

*aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin (%30) yüzde otuzundan,

*kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12’nci sınıf öğrencilerine asgari ücretin (%50) yüzde ellisinden, aşağı ücret ödenemez… Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.” Hükmü yer almaktadır.

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun 25. Maddesinde ayrıca Sosyal Güvenliğe de açıklık getirilmiştir.

Buna göre; “….Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında işyerinin kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur.” Hükmü yer almaktadır.

İşyerinde staj süresince stajyerin kazancının %2 oranındaki iş kazası ve meslek hastalığı primi kesintisi “Kısa vadeli sigorta kolları” sigorta primi olduğundan emeklilik hesabında dikkate alınmamaktadır. Son günlerin en popüler tartışma konularının başında gelmekteydi. Ancak, en son çıkan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinde stajda geçen sürenin de emeklilik hesabında dikkate alınması talepleri yasada yer almamıştır. 

2023 Yılında Stajyer Ücretleri Ne Kadardır?

İşletmelerde stajyer, çırak, aday çırak, kalfa, mesleki eğitim gören öğrencilere asgari ücrete endeksli olarak yapılması gereken ödemelerin alt sınırı belirlenmektedir. Her takvim yılının başında değişen tutarlar tekrar güncellenmektedir.

25.12.2021 tarih ve 7346 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemeler sonucunda asgari ödenecek ücret ve devlet desteği 2023 yılında şöyledir:

-20’den az çalışanı olan iş yerlerinde stajyerlerin ücreti asgari ücretin net tutarının (8.506,80-TL) en az %15’i, (1.276,02 TL.)

-20 ve üzeri çalışanı olan iş yerlerinde stajyerlerin ücreti asgari ücretin net tutarının (8.506,80-TL) en az %30’u, (2.552,04 TL.)

-Mühendislik fakültesi öğrencisi olup staj yapan öğrencilere asgari ücretin net tutarının (8.506,80-TL) en az %35’i, (2.977,38 TL.)

-Çırak ve aday çırak statüsünde mesleki eğitim görenlere asgari ücretin net tutarının (8.506,80-TL)  en az %30’u, (2.552,04 TL.)

-Kalfalık yeterliliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12. Sınıf öğrencilerine asgari ücretin net tutarının (8.506,80-TL) en az %50’si, (4.253,40 TL.) ücret olarak ödenmelidir.

Tabloda açıklamak gerekirse (2023 Yılı için);

Stajyer Ücreti /Çalışan Sayısı 20+ İşyerleri	2.552,04 ₺
Stajyer Ücreti /Çalışan Sayısı 20’den Az İşyerleri	1.276,02 ₺
Stajyer Ücreti /Mühendislik Fakültesi Öğrencisi	2.977,38 ₺
Kalfa Ücreti/Mesleki Eğitim Merkezi 12. Sınıf Öğrencisi	4.253,40 ₺
Çırak ve Aday Çırak Ücreti	2.552,04 ₺

2023 Yılında Stajyerlere Devlet Desteği Ne kadardır?

Mesleki eğitim merkezi öğrencilerine ödenecek ücretin tamamına devlet desteği uygulanmaktadır. Diğer eğitim kurumları ile okullarda öğrenim gören ve işletmelerde staj yapacak öğrencilere işletmedeki çalışan sayısına göre devlet desteği değişkenlik göstermektedir.

Buna göre;

-20’den az işçi çalıştıran işletmelerde stajyere ödenecek asgari tutarın 3’te 2’si (Her bir stajyer için 850,68TL) devlet tarafından karşılanacaktır.

-20 ve üzerinde işçi çalıştıran işletmelerde stajyere ödenecek asgari tutarın 3’te 1’i

(Her bir stajyer için 850,68TL) devlet tarafından karşılanacaktır.

-Mesleki eğitim merkezi öğrencilerine ödenecek ücretin tamamı (Her bir öğrenci için 4.253,40 TL) devlet tarafından karşılanmaktadır.

İşverenler ile stajyerler ve çırakların açıklanan bu miktarlara uymaları gerekmektedir.  

KAYNAKÇA:

-4857 sayılı İş Kanunu.

-3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu.

-5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu.

-www.mevzuat.gov.tr

13.03.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.