Hatice Kotan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
kotandanismanlik@gmail.com

SGK İdari Para Cezalarında İndirimin Tüm Yönleri

Giriş

SGK tarafından uygulanan İdari Para Cezaları (IPC) gerek özel sektör işverenlerinin gerekse de kamu kurumlarının adeta korkulu rüyasıdır. Hemen her işveren ya da kurum bu cezalarla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu yazımızda SGK tarafından işyerlerine ve kişilere uygulanan idari para cezalarına karşı yargı yoluna başvurmadan önceki yapılması gerekenleri anlatmaya çalışacağım. 

İdari Para Cezalarında İndirim Yapılıyor mu?

SGK idari para cezalarında iki türlü indirim uygulanmaktadır.

Birincisi, %25’lik peşin ödeme indirimidir. Bu indirim, İPC türü ve gerekçesi ne olursa olsun, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenen bütün cezalara uygulanır.

İkincisi ise, idari para cezalarında bir diğer indirim ise cezaların tamamı için değil, bazıları için uygulanan iyi niyet indirimidir.

Bunları açıklamaya çalışalım;

1-SGK idari para cezalarının SGK’ ya itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren on beş (15) gün içinde ödenecek olması halinde dörtte üçü tahsil edilir, dörtte biri silinir.

2-5510 sayılı Kanunun 102 inci maddesin birinci fıkrasının (a), (b), (g), (h) ve (j) bentlerinde öngörülen;

⎯ Sigortalı işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile işyeri bildirgelerinin,

⎯ Kamu idarelerince vazife malullüğüne sebep olan olayın,

⎯ Kamu idareleri ile döner sermayeli kuruluşlar, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşlar ve kanunla kurulan kurum ve kuruluşlarca, ihale yolu ile yaptırılan işleri üstlenenlerin ve bunların adreslerinin,

⎯ Kamu idareleri ile bankalarca sigortasız olduğu tespit edilen kişilerin,

⎯ Ticaret sicil memurluklarınca şirket kuruluşu aşamasında, çalıştıracağı sigortalı sayısını ve bunların işe başlama tarihini bildiren işverenlere ilişkin bildirimlerin,

⎯ Valilikler, belediyeler ve ruhsat vermeye yetkili diğer kamu ve özel hukuk tüzel kişilerince, yapı ruhsatı veya ruhsat niteliği taşıyan işlemlerine ilişkin bilgi ve belgeler ile varsa bunların verilmesine esas olan istihdama ilişkin bilgilerin,

Yasal suresi içinde bildirilmemesinden/verilmemesinden kaynaklanan idari para cezalarına konu belge veya bildirgenin ilgililerce kendiliğinden düzenlenmiş olması, söz konusu belge veya bildirgenin yasal verilme süresini takip eden günden itibaren başlamak üzere en geç otuz (30) gün içinde SGK’ ya verilmiş olması ve idari para cezasının tebliğ edildiği tarihi takip eden günden itibaren en geç on beş (15) gün içinde ödenmesi şartlarının birlikte gerçekleşmiş olması kaydıyla, tebliğ edilen ceza tutarının yalnızca 1/4’unun 3/4’u tahsil edilmektedir.

Ayrıca bu %25’lik kısımdan da 15 gün içerisinden ödenmesi halinde yine dörtte bir oranında peşin ödeme indirimi yapılacaktır. Ancak iyi niyet indiriminden yararlanabilmek için en önemli şart, kendiliğinden bildirimden önce SGK, diğer kamu kurumları veya mahkemeler tarafından herhangi bir tespit yapılmamış olmasıdır.

SGK’nın Uyguladığı İdari Para Cezalarında İndirim Miktarı Nasıl Hesaplanmaktadır?

5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin beşinci fıkrasında “İdari para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez.” hükmü yer almaktadır.

Bu hükme istinaden, idari para cezasının, tebliğ edildiği tarihi takip eden 15 günlük süre içerisinde peşin ödenmesi halinde dörtte üçlük kısmı tahsil edilecektir.

15 gün içinde ödeme indirimine örnek:

İşletme esasına göre defter tutmakla yükümlü olan (A) gerçek kişisi tarafından 15.11.2022 tarihinde sigortalı çalıştırmaya başlanıldığı halde işyeri bildirgesinin verilmemesi nedeniyle anılan işveren hakkında uygulanan 6.471,00 x 2 = 12.942-TL tutarındaki idari para cezasının 15 günlük sure içinde ödeneceği varsayıldığında,

12.942,00 x 3 / 4 = 9.706,50 TL’si tahsil edilecek, 3.235.50 TL si silinecektir.

5510 sayılı Kanunun 102 inci maddesinin ikinci fıkrasında; Mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin veya belgenin yasal suresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, bu maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (g), (h) ve (j) bentlerinde öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanır.” Hükmü yer almaktadır.

Belirtilen bu kanun hükmüne göre, denetim elemanlarınca yapılan tespit ve/veya yargı kararı olmadan belgenin 30 gün içinde verilmesi halin düzenlemektedir.

İyi niyet indirimine örnek:

05.11.2022 tarihinde işe girmiş olan bir sigortalıya ilişkin sigortalı işe giriş bildirgesinin 15.11.2022 tarihinde işveren tarafından kendiliğinden verilmiş olduğu varsayıldığında, söz konusu belgenin yasal suresi geçirildikten sonra ve 30 günlük sure içinde verilmiş olması nedeniyle idari para cezası 6.471,00 TL olarak tebliğe çıkartılacaktır.

Bu durumda 6.471,00 TL tutarındaki idari para cezasının SGK’ ya itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde ödenecek olması halinde;

6.471,00 TL x 1 / 4 = 1.617,75 TL

1.617,75 TL x 3 / 4 = 1.213,31 TL’si tahsil edilecek, 5.257,69 TL si silinecektir.

 

KAYNAKÇA  :

• 4857 sayılı İş Kanunu,
• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,
• www.mevzuat.gov.tr
• www.sgk.gov.tr

06.12.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.