Hasan Özmen
Avukat
av.hasanozmen@ozmenmalimusavirlik.com
www.ozmenmalimusavirlik.com

E-Devlet Üzerinden Kira Sözleşmesi Nasıl Yapılır? Kira Sözleşmesinde Dijital Dönüşüm

Yakın zamanda gündeme gelen konut ve çatılı iş yeri kira sözleşmelerinin dijital ortama aktarılması için ilk adımlar atıldı.

Milyonlarca kiracı ve mülk sahibini ilgilendiren bu adımla, vergi kaybının önlenmesi ve kayıt dışı ekonominin kontrol altına alınması hedefleniyor.

Bu yazıda, yeni uygulamadan etkilenecek kişileri ve dijital kira sözleşmelerinin getireceği olumlu ve olumsuz durumları ele alacağım.

A-) Kimler Etkilenecek?

E-devlet üzerinden yapılacak kira sözleşmeleri, yalnızca 18 yaşını doldurmuş gerçek kişiler tarafından oluşturulabilecektir.

Sistemin kullanılabilmesi için tarafların tamamının gerçek kişi olması gerekmektedir. Tüzel kişilerin yapmış olduğu kira sözleşmeleri şu an için sisteme dahil edilmemiştir; ancak bunun bir geçiş süreci olduğunu unutmamak gerekir.

Gelecek yıl içerisinde sistemin tüzel kişiler için de açılması kuvvetle muhtemeldir.

B-) E-Devlet Üzerinden Kira Sözleşmesinin Sağladığı avantajlar nelerdir?

1.Resmî evrak niteliği kazanacak.

Dijital kira sözleşmeleri, hukuki açıdan resmî yazılı şekil şartını sağlayacaktır.

Bu sayede, noterde yapılan kira sözleşmeleri gibi resmiyet kazanacak ve geçerliliği artacaktır.

Ayrıca, e-devlet üzerinden yapılacak sözleşmeler ücretsiz olduğundan, vatandaşlar noterde ödenen yüksek masraflardan kurtulacaktır.

2.Zaman ve maliyet tasarrufu sağlayacak.

Tarafların bir araya gelmesi gerekmeyecek.

Günümüzde pek çok kişi, farklı şehirlerde bulunan taşınmazlarını kiraya vermek için emlakçılara veya üçüncü kişilere vekaletname vererek sözleşme yapmaktadır.

Bu durum ek masraflara yol açmaktadır. Yeni uygulama sayesinde, e-devlete erişim sağlanabilen her yerden barkodlu sözleşme oluşturulabilecektir.

3.Kira sözleşmeleri dijital arşivlerde saklanacak.

Dijital entegrasyon ile kira sözleşmelerine ihtiyaç duyulduğunda, abonelik işlemlerinde, ikametgâh işlemlerinde veya yargı mercilerinde dijital arşivlerden kolayca erişilebilecektir.

4.Mahalle rayiç kira bedelleri daha doğru tespit edilecek.

Bölgesel kira rayiç bedellerinin tespiti daha kolay hale gelecektir.

Günümüzde kira tespit davalarında, rayiç bedeller genellikle emlak sitelerindeki ilanlar veya eski tarihli kira sözleşmelerine dayalı olarak belirlenmektedir.

Ancak bu düzenleme ile güncel kira sözleşmelerinden elde edilen veriler, yargılama süreçlerindeki tespitlerin doğruluğunu artıracaktır.

C-) Kiralanan Taşınmaz Hisseliyse Süreç Nasıl İşleyecek?

E-devlet üzerinden yapılacak kira sözleşmelerinde, taşınmazın hisseli tapuya sahip olması durumunda, hissedar sayısının 10’un altında olması gerekmektedir.

Eğer taşınmaz elbirliği mülkiyetine tabi ise kira sözleşmesi, tüm hissedarların onayıyla oluşturulabilecektir.

Paylı mülkiyette ise pay çoğunluğuna sahip hissedarların katılımıyla sözleşme yapılabilecektir.

Hisseli taşınmazlarda tüm hissedarların onayının gerektiği durumlar, uygulamada pek çok soruna yol açabiliyor. Örneğin, miras yoluyla 7 hissedara bölünmüş bir evin kiraya verilmesi genellikle tüm hissedarların bir araya gelmesini gerektiriyor.

Bu durum konutların kiraya verilememesine ve boş durmasına sebebiyet vermektedir.

E- devlet sistemiyle bu süreçler hızlanacak ve pay sahipleri bir araya gelmeden taşınmazı kiraya verebilecektir.

D-) E-devlet Kira Sözleşmesinde Hangi Bilgiler İsteniyor?

E-devlet kira sözleşmesi oluşturulurken, taşınmaza dair çok detaylı bilgiler talep edilmektedir.

Bunlar arasında adres, kira bedeli, oda sayısı, evcil hayvan bulundurulup bulundurulamayacağı, aidat, açık/kapalı otopark durumu, metrekare, sitenin olup olmadığı, güvenlik durumu ve banyo sayısı gibi bilgiler yer almaktadır.

E-) Kira Sözleşmelerini E-devlet Üzerinden Yapmak Zorunlu mu?

Hayır.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda kira sözleşmeleri şekil serbestisine tabidir.

Bu nedenle, bir kanun değişikliği yapılmadığı sürece, kira sözleşmelerini e-devlet üzerinden yapmak zorunlu tutulamaz.

F-) Vergi Kaybı En Aza İndirgenecek

Son zamanlarda kira gelirini eksik beyan eden ev sahiplerini tespit etmek için çeşitli girişimlerde bulunulmaktadır.

E-devlet üzerinden yapılan kira sözleşmeleri sayesinde, kira gelirlerinin beyan edilmesi kamu kurumları açısından daha kolay hale gelecektir.

Yine sözleşmelerde yargı ihtilafı olmadıkça ödenmeyen damga vergileri de bu sayede sözleşmenin kurulma anında talep edilebilecektir.

Ayrıca, uygulamada sıkça rastlanan kira bedelinin düşük gösterilmesi sorunu da ortadan kalkacaktır.

E-devlet kira sözleşmelerinde belirtilen bedel, mahkemelerde esas alınacağından, kiraya verenler açısından bu durum önemli bir risk oluşturabilecektir.

G-) Emlakçılar Uygulamanın Neresinde?

Şu an için emlakçılar sisteme dahil edilmemiştir.

Yalnızca mülk sahipleri e-devlet üzerinden kira sözleşmesi oluşturabilmektedir.

Bu nedenle, alt kiralama veya yetki belgesiyle kiralama bu sistem üzerinden mümkün değildir.

Ancak, ocak ayından itibaren yetki belgesi veya vekaletname ile kira sözleşmesi oluşturulmasına olanak tanıyacak bir sistemin geliştirilmesi beklenmektedir.

H-) E-Devlet Üzerinden Kira Sözleşmesi Nasıl Kurulur?

27.11.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.