Harun Açıkgöz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
harun@mirrorsmmm.com

Finansal Okuryazarlık Nedir? Neden Önemlidir? Nasıl Geliştirilir?

Giriş:

Son dönemlerde ekonomi üzerine yapılan televizyon programlarında sıklıkla dile getirilen finansal okuryazarlık konusunu daha anlaşılır hale getirmek ve başta iş insanları olmak üzere toplumun tüm bireylerinin bu konuda yetkinlik ile tecrübelerini harmanlamalarını sağlamak amacıyla bu makaleyi yazdım.

Finansal Okuryazarlık Nedir?

Finansal okuryazarlık, bireylerin gelirlerini, birikimlerini ve yatırımlarını akıllıca ve etkin bir şekilde yönetme becerisidir. Bu yetkinlik, kişisel bütçe oluşturma, tasarruf etme, yatırım yapma ve mali riskleri analiz etme gibi temel finansal yetenekleri içerir. Günümüzde finansal okuryazarlığın önemi giderek artmakta ve bireylerin doğru finansal kararlar almasına yardımcı olmaktadır.

Finansal Okuryazarlığın Önemi

Finansal okuryazarlık, bireylerin yaşam standartlarını artırma, bütçelerini etkili bir şekilde yönetme ve ekonomik krizlere karşı dayanıklılık geliştirme gibi birçok avantaj sunmaktadır.

Bireyler, finansal okuryazarlık sayesinde:

• Daha iyi finansal kararlar verebilir ve bu sayede yaşam standartlarını yükseltebilir.
• Etkin bir bütçe yapısı oluşturarak gereksiz harcamaların önüne geçebilir.
• Para ve borç yönetimini daha sağlıklı bir şekilde gerçekleştirebilir.
• Riskleri analiz edebilir ve daha doğru finansal hedefler belirleyebilir.
• Finansal kaygı düzeyini azaltabilir.
• Kredi kartı, sigorta ya da yatırım araçlarını seçerken doğru ve etik kararlar verebilir.
• Beklenmedik olaylara karşı finansal dayanıklılığını güçlendirebilir.
• Gelecek kaygısı yaşamaya son verir.

Bu nedenlerle finansal okuryazarlık, sadece bireyler için değil, toplum yapısı ve huzuru için de önemli bir beceridir.

Finansal Okuryazarlığı Etkileyen Faktörler

Finansal okuryazarlığı etkileyen başlıca faktörler şunlardır:

1. Eğitim: Eğitim seviyesi ile finansal okuryazarlık arasında doğrudan bir ilişki vardır. Özellikle ekonomi ve finans alanındaki eğitimler, bireylerin bilgi ve beceri düzeylerini artırır.
2. Cinsiyet: Araştırmalar, erkeklerin genellikle kadınlara göre daha yüksek finansal okuryazarlık seviyesine sahip olduğunu göstermektedir. Ancak eğitim alan kadınlar, bu becerilerini daha iyi kullanabilir.
3. Bireysel Gelir Düzeyi: Gelir arttıkça, finansal bilgilerin önemi ve ihtiyaç da artar. Yüksek gelir grubundaki bireyler, daha karmaşık finansal kararlar alacakları için okuryazarlık seviyelerine daha fazla önem vermelidir.
4. Yaş: Genç bireyler ve yaşlılar genellikle daha düşük finansal okuryazarlık seviyesine sahiptir. Gençler için eğitim programları, yaşlılar için sürekli eğitim fırsatları ve ekonomi programlarının takibi büyük önem taşır.

Günümüz Dünyasında Finansal Okuryazarlık Neden Önemlidir?

• Değişen tüketim alışkanlıkları ve finans teknolojilerinin gelişmesi, bankacılık uygulamalarını ve yatırım araçlarını etkileyerek hepimizin finansal okuryazar olmasını gerektirmektedir.
• Dijital çağda neredeyse tüm harcamalarımızı çevrimiçi uygulamalar üzerinden yapıyoruz. Yeterli bilgiye sahip olmamak, borç yükümüzün artmasına neden olabilir.
• Ortalama yaşam süresinin uzaması, emekli maaşımız ve birikimlerimizle daha uzun yıllar geçinmemizi gerektirdiği gibi bireysel emeklilik gibi alternatif planlar yapmayı zorunlu kılabilir.
• Finansman seçeneklerinin artması, karar verme aşamasında yeterli bilgi ve analiz becerisine sahip olmamayı beraberinde getirecektir.
• Finansal okuryazarlık, değişen koşullara uyum sağlama ve yenilenen hizmetleri anlama becerimizi artırdığı için günümüz dünyasında her geçen gün önemi artarak devam etmektedir.

Finansal Okuryazarlıkla İlgili Temel Kavramlar

Finansal okuryazarlık eğitiminize bazı temel kavramları öğrenerek başlayabilirsiniz:

• Bütçe: Gelir, gider ve düzenli ödemelerin dengelenmesi için oluşturulan ve takip edilen verilerdir.
• Birikim: Gelirinizden tüketim ihtiyaçlarınızı karşıladıktan sonra gelecekte kullanmak üzere değerlendirdiğiniz paradır.
• Yatırım: Tasarruf edilen paranın gelir elde etmesi için bir ürün ya da finansal araca yatırılmasıdır.
• Bankacılık: Paranızı yönetmek ve korumak için bankalar aracılığıyla yaptığınız işlemlerdir.
• İhtiyaç Yönetimi: Temel ihtiyaçlarla lüks ihtiyaçların ayırt edilmesi ve planlanmasıdır.
• Sigorta: Risk faktörlerinde uğrayacağınız maddi zararı gidermek için yapılan bir sözleşmedir.
• Borç Yönetimi: Gereksiz borç oluşturabilecek durumları ayırt etme ve gerekli durumlarda borç kaynaklarını analiz etme becerisidir.
• Kredi Yönetimi: Kredi kullanma ve kredi borçlarını zamanında ödeme sorumluluğudur.

Finansal Okuryazarlığın Üç Temel Unsuru

Finansal okuryazarlık, bilgi edinmeyi değil, bu bilgiyi etkin bir şekilde uygulama becerisini gerektirir. Bu açıdan finansal okuryazar olmanın üç temel unsuru vardır.

1. Finansal Bilgi: Ekonomik verileri değerlendirme ve riskleri analiz etme yeteneğidir.
2. Finansal Tutum: Geçmiş deneyimlerin etkisiyle sergilenen finansal davranışların bütünüdür.
3. Finansal Davranış: Bir kişinin birikimlerini, harcamalarını ve bütçesini yönetme şeklidir.

Finansal Okuryazarlığı Geliştirme Yolları

Finansal okuryazarlığı artırmak, bireylerin mali durumlarını daha iyi yönetmelerine ve bilinçli kararlar almalarına yardımcı olur.

İşte bu beceriyi geliştirmek için izleyebileceğiniz bazı adımlar.

1. Kendi Bilinçlendirme

Kendi mali durumunuzu anlamak, finansal okuryazarlık yolculuğunuzun ilk adımıdır. Bunun için:

• Harcamaları Analiz Etme: Aylık harcamalarınızı kaydedin ve hangi kalemlere ne kadar harcama yaptığınızı gözlemleyin. Gereksiz harcamaları tespit etmek, bütçenizi oluşturmanın önemli bir parçasıdır.
• Bütçe Oluşturma: Gelirlerinizi ve giderlerinizi dengelemek için bir bütçe planı oluşturun. Bu bütçeyi aylık olarak güncelleyerek finansal hedeflerinize uygun bir şekilde yönetebilirsiniz.
• Hedef Belirleme: Kısa ve uzun vadeli finansal hedefler belirleyin. Tasarruf yapmak, borçları kapatmak veya yatırım yapmak gibi hedeflerinizi net bir şekilde tanımlamak, hedeflerinize ilerlemenizi ölçmenize yardımcı olacaktır.

2. Kaynaklardan Yararlanma

Finansal okuryazarlığınızı artırmak için mevcut kaynakları kullanmak oldukça önemlidir:

• Online Eğitimler: İnternette birçok platformda finansal okuryazarlıkla ilgili çevrimiçi kurslar bulabilirsiniz. Bu kurslar, temel kavramlardan ileri düzey stratejilere kadar geniş bir yelpazede eğitim sunmaktadırlar.
• Web Seminerleri ve Podcast'ler: Finansal konularda uzmanların katıldığı web seminerleri ve podcast'ler dinleyerek güncel bilgiler edinebilirsiniz. Bu tür içerikler, farklı bakış açıları kazanmanızı sağlayacaktır.
• Makale ve Bloglar: Finans yönetimi, yatırım stratejileri ve tasarruf yöntemleri hakkında yazılmış makaleleri ve blogları takip ederek bilgi dağarcığınızı genişletebilirsiniz.
• TV ve Radyo Yayınları: Ekonomi üzerine yapılan Görsel ve Sesli yayınları takip etmeli transkriptlerinden notlar almalısınız.

3. Sertifika Programları

Finansal okuryazarlığınızı pekiştirmek için nitelikli eğitimler alarak sertifika kazanmak, kendinizi geliştirmek için etkili bir yol olabilir:

• Akredite Eğitim Kurumları: Finansal okuryazarlık üzerine eğitim veren akredite kurumlar tarafından sunulan programları araştırın. Bu programlar, genellikle kapsamlı müfredatlar içerecektir.
• Uygulamalı Eğitim: Sertifika programları, sadece teorik bilgi değil, aynı zamanda pratik uygulamalar da sunar. Bu sayede öğrendiklerinizi gerçek hayatta nasıl uygulayacağınızı deneyimleyebilirsiniz.
• Sertifika Faydaları: Kazandığınız sertifikalar, Kişisel CV’nizi güçlendirirken, aynı zamanda finansal yönetim konusunda daha yetkin bir birey olmanızı sağlar. Ayrıca, bu belgeler iş hayatında veya bireysel yatırımlarınızda güvenilirlik ve özgüven oluşturacaktır.

Bu adımları takip ederek finansal okuryazarlığınızı geliştirebilir, mali durumunuzu daha sağlıklı bir şekilde yönetebilir ve gelecekteki finansal hedeflerinize ulaşma konusunda daha donanımlı ve özgüvenli hale gelebilirsiniz.

Sonuç :

Finansal okuryazarlık, bireylerin yaşam kalitelerini artırmalarına yardımcı olurken toplumda ekonomik istikrarın sağlanmasına da katkı sağlar. Bu nedenle, herkesin finansal okuryazar olma çabası içinde yer alması ve kendinde o özgüveni görmesi önemlidir. Finansal okuryazarlığı, yaşamımızı sürdürmek için gerekli temel yaşam becerilerinden biri olarak düşünmeli ve erken yaşlarda edinilmesi gereken bir yetkinlik olarak kabul etmeliyiz.

Küçük bir öğrencinin bütçesini yönetmesinden bir ailenin yatırım kararlarına veya bir şirket yöneticisi ya da ortaklarının şirketlerinin sürdürülebilirliği ve büyümesi için alınması gereken kritik kararlara kadar her alanda, finansal sistemin avantajlarından yararlanmamızı ve risklerinden mümkün mertebe korunmamızı sağlayacaktır.

27.09.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.