Hamza Kocadal
Vergi Müfettiş Yrd.
İstanbul Küçük Ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı
Hamza.Kocadal@Vdk.Gov.Tr

Girişim Sermayesi Fonu

Girişim Sermayesi genel olarak dinamik ve yaratıcı ancak finansal gücü yeterli olmayan müteşebbişlerin yatırım fikirlerini gerçekleştirmelerini sağlamayı amaçlayan bir yatırım finansmanı modelidir.[1]

6322 sayılı kanunun 15’inci maddesiyle girişim şirketlerini desteklemek amacıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanununa 325/A maddesi olarak eklenen ve 15.06.2012 tarihinde yürürlüğe giren ‘‘ Girişim Sermayesi Fonu’’ başlıklı hükümle; gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine  girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına sermaye olarak konulması veya girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması amacıyla ilgili dönem kazancından veya beyan edilen gelirden girişim sermayesi fonu ayırabilme imkanı getirilmiştir.[2] 

Gelir Vergisi mükellefleri ile Kurumlar Vergisi mükellefleri, beyan edilen gelirlerinin/kurum kazançlarının %10’unu ve özsermayelerinin %20’sini aşmayacak şekilde girişim sermayesi fonu ayırabilirler. Fon ayrılırken bu iki şart birlikte göz önünde bulundurulmalıdır. Bu fon beyanname üzerinden indirim konusu yapılacağından (GVK 89/12, KVK 10/1-g) faaliyet sonucu zarar olan veya beyan edilen gelir bulunmayan dönemlerde fon ayrılması söz konusu olmayacaktır.[3]

Girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarlar pasifte geçici bir hesapta tutulur. Bu hükümden anlaşılması gereken, girişim sermayesi fonu ayırmak isteyen işletmenin bilanço esasında defter tutan bir işletme olması gerektiğidir.[4] Dolayısıyla işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile serbest meslek kazanç defteri tutan serbest meslek erbabı girişim sermayesi fonu ayıramayacaktır.

Ayrıca mükellefler, ilgili takvim yılının/hesap döneminin başından beyannamelerini verecekleri tarihe kadar girişim sermayesi fonu için ayırdıkları miktarları özel fon hesabına almak zorundadırlar. Mükelleflerce, fonun ayrıldığı yılın sonuna kadar girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına veya girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırım yapılmaması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

Öte yandan beyan edilen gelirin veya kurum kazancının tespitinde [Ticari Bilanço Karı (zararı)+Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler–Geçmiş Yıl Zararları–Tüm İndirim ve İstisnalar] formulü kullanılacaktır.

Fon ayrılmasına esas özsermaye tutarı da Vergi Usul Kanununun 192’nci maddesi  hükümlerine göre belirlenen özsermaye olacaktır. Fon ilgili hesap dönemi sonunda ayrılacağından fon hesaplamasına esas özsermaye de dönem sonu özsermaye olacaktır. Dolayısıyla geçici vergi dönemlerinde fon ayrılması ve indirim uygulamasından yararlanılması da mümkün olmayacaktır.

Örnek: Hesap dönemi takvim yılı olan (A) A.Ş.’nin 31.12.2014 tarihi itibariyle Özsermayesi 1.000.000 TL, Ticari Bilanço Karı 250.000 TL, Kanunen Kabul Edilmeyen Giderleri 35.000 TL, Geçmiş Yıl Zararları 40.000 TL, İştirak Kazançları İstisnası 60.000 TL, İstisna kapsamında serbest bölge kazancı 30.000 TL, Yatırım İndirimi 50.000 TL’dir.

(A) A.Ş. 2014 yılı kurum kazancının [ 250.000 + 35.000 – 40.000 – 60.000 – 30.000 -50.000] %10’u olan (105.000 x %10=) 10.500 TL’yi girişim sermayesi fonu olarak ayırabilecektir. Öte yandan mükellefin ayırabileceği maksimum fon tutarı dönem sonu özsermayesinin %20’si olan (1.000.000 x %20=) 200.000 TL’yi de aşamayacaktır. Girişim sermayesi fonunun 2014 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilmesi için mükellef kurumun beyanname verdiği tarihe kadar aşağıdaki kaydı yapması gerekmektedir.[5]

-------------------01.01-25.04/2015--------------------

570 Geçmiş Yıllar Karı        10.500

          549 Özel Fonlar                    10.500

Açıklama: 2014 yılı karından girişim sermayesi fonu ayrılması.

-----------------------------/--------------------------------

Örneğimizde, mükellef kurum ayırmış olduğu girişim sermayesi fonunu 25.04.2015 tarihine kadar özel fon hesabına almalı ve 31.12.2015 tarihine kadar ise ayırdığı bu fon miktarını girişim  sermayesi yatırım ortaklıklarına veya girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırım yapması gerekmektedir. (A) A.Ş. 2015 yılı sonuna kadar, ayırmış olduğu 10.500 TL fon tutarıyla girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına veya girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırım yapmaması halinde, indirim konusu yaptığı 10.500 TL fon tutarı nedeniyle eksik tahakkuk ettirilen (10.500 x %20=) 2.100 TL vergi, gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir.

Bu fon;

·         amacı dışında herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmesi,

·         işletmeden çekilmesi,

·         ortaklara dağıtılması,

·         dar mükelleflerce ana merkeze aktarılması,

·         işin terki,

·         işletmenin tasfiyesi, devredilmesi, bölünmesi

·         girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma paylarının elden çıkarılmasından itibaren altı ay içinde bu maddede belirtilen amaçla yeniden kullanılmaması halinde,

bu işlemlerin yapıldığı veya sürenin dolduğu dönemde vergiye tabi tutulur. Dolayısıyla, bu fon tutarları, beyan edildiği döneme ilişkin dönem zararı, geçmiş yıl zararları, indirim ve istisnalar ile ilişkilendirilmeksizin vergilendirilecektir.

Yukarıda sayılan hallerde sadece girişim sermayesi fonu hesabında tutulan ve önceki yıllarda indirim konusu yapılan tutarlar vergiye tabi tutulacak olup daha önce beyannamede indirim konusu yapılan tutarlar bakımından ise herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Görüldüğü üzere girişim sermayesi fonunun kullanımı, girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına sermaye olarak konulması veya girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınmasıyla sınırlandırılmış olup, fonda kayıtlı tutarın sermayeye eklenmesi bile vergilendirilmesini gerektirmektedir.[6]

    

NOT: BU YAZI SMMM SEDAT TONTUŞ İLE BİRLİKTE HAZIRLANMIŞTIR.

    

---

[1] M. Emin AKYOL, Girişim Sermayesi Fonu, Vergi Dünyası, Sayı 382, Haziran 2013, Sayfa 17.

[2] Dr. Mehmet Ali ÖZYER, Açıklama ve Örneklerle Vergi Usul Kanunu Uygulaması, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, Temmuz 2014, 6. Baskı, Sayfa 826.

[3] M. Emin AKYOL, Girişim Sermayesi Fonu, Vergi Dünyası, Sayı 382, Haziran 2013, Sayfa 19.

[4] Yakup Akalp, Girişim Sermayesi Fonuna İlişkin Dönem Sonu İşlemler, Vergi Dünyası, Sayı 376, Aralık 2012, Sayfa 184.

[5] M. Emin AKYOL, Girişim Sermayesi Fonu, Vergi Dünyası, Sayı 382, Haziran 2013, Sayfa 20.

[6] M. Emin AKYOL, Girişim Sermayesi Fonu, Vergi Dünyası, Sayı 382, Haziran 2013, Sayfa 20.

23.10.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.