Gayrimenkul alım satım işlemi ticari kazanç hükümleri kapsamında değilse, elde edilen kazanç “değer artışı kazancı” olarak değerlendirilecektir. Ticari kazanç olarak değerlendirilmesi için ise; sürekli olarak gayrimenkul alım-satımı yapılması ve bu işlemin kişisel ihtiyaçları karşılamak için değil kar elde etmek için yapılıyor olması gerekir.
Örnek olarak oturduğunuz konutu satmanız durumunda değer artış kazancı hükümlerine göre değerlendirme yapılacak fakat elinizde birden fazla konut olması ve sene içerisinde birden fazla konutu kar elde etmek amacıyla satmanız durumunda ticari kazanç hükümlerine tabi olabilirsiniz.
Kar elde etmek amacıyla değil de kişisel ihtiyaçlarınızdan dolayı konutunuzu satmanız durumunda ise bakmanız gereken ilk unsur; konutun satın alınma tarihinden başlayarak 5 yıl içerisinde satılıp satılmadığı olacaktır. Gerçek kişilerin bir bedel karşılığı edindikleri gayrimenkullerin (konut, arsa, vb.) iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılması halinde, elde edilen kazanç gelir vergisine tabidir. 5 yıldan sonra yapılacak satışlarda tutar ne olursa olsun gelir vergisi söz konusu olmayacaktır.
İvazsız olarak yani bir bedel ödenmeden elde edilen mal ve hakların elden çıkarılması dolayısı ile doğan kazançlar değer artış kazancı olarak değerlendirilmeyecektir. Örmek olarak vefat eden anne-babadan kalan konutun satış tutarı ve elde edilme tarihi ne olursa olsun gelir vergisi konusuna girmeyecektir.
Gayrimenkul satışı tapuya tescil tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde yapılmış ve istisna haddinin üzerinde 2023 yılı için 55.000 TL kar elde etmişseniz gelir vergisi beyannamesi vermeniz gerekmektedir. İstisna haddini aşan tutarda gelir elde edilmesi halinde yıllık beyanname verilecek ve istisna tutarı beyan edilen gelirden düşülebilecektir.
Beyanname verilirken maliyet bedelinin endekslemeye tabi tutulması önemlidir. Endeksleme yapılması kağıt üzerinde düşük gözüken maliyetinizi şimdiki zamana getirecek, bir nevi enflasyon farkına göre düzeltme yaparak ödeyeceğiniz vergi tutarını düşürecektir. Endeksleme yapılabilmesi için tek şart; satın alımın yapıldığı aydan bir önceki ay ve satışın yapıldığı aydan bir önceki ay baz alınarak Türkiye İstatistik Kurumunca belirlenen Yurt İçi - Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) artış oranlarındaki artışın %10 veya üzerinde olmasıdır. Bu şart sağlanmıyorsa endeksleme yapmak mümkün değildir. İstisna haddinin aşılıp aşılmadığı endeksleme işlemi sonrasında belirlenecektir.
Gayrimenkulün iktisap tarihi tapuya tescil edildiği tarihtir. Ancak, gayrimenkulün tapuya tescil tarihinden önce sahibinin fiilen kullanımına bırakıldığı bazı özel hallerde, iktisap tarihi olarak tapuya tescil tarihi yerine fiilen kullanıma bırakılma tarihinin kabul edilmektedir. Fakat bu durumun su, elektrik, telefon, doğalgaz faturaları ve benzeri belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir.
Beyanname üzerinde, ispatlanması koşulu ile hayat/şahıs sigorta primleri, eğitim ve sağlık harcamaları, bağış ve yardımlar, sponsorluk harcamaları indirim olarak kullanılabilir ve ödenecek verginizi azaltabilirsiniz.
2023 yılında elde edilen değer artışı kazançlarına ilişkin olarak beyanname vermeniz gerekiyor ise 2024 Mart ayı içerisinde beyannamenizi vermeniz gerekiyor. Beyannamenizi hazır beyan sistemini kullanarak internet üzerinden, vergi dairesine kağıt ortamında verebilirsiniz. Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisi ise, 2024 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksit olmak üzere ödenecektir.
Kaynakça
07.03.2024
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.