Halil İbrahim İlhan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
halililhan.tr@gmail.com

Eurobond Kazançlarının Vergilendirilmesi

Eurobond Nedir?

Günümüzde bir çok kişi birikimlerini değerlendirmek adına çeşitli yatırım araçlarını kullanmaktadır. Özellikle son zamanlarda yaygınlaşan pasif gelir elde etme amacı, ülkemizde artan döviz kurları ve belirli vadelerde döviz cinsi kupon ödemesi almak isteyen kişiler için eurobond yatırımı cazip gelmektedir.

Eurobondu kısaca tanımlamak gerekirse kaynak ihtiyacı olan kurumların uzun vadeli borçlanmalarını sağlayacak bir araçtır. Basitçe örneklemek gerekirse A firması ihtiyacı olan 100 bin doları temin edebilmek için belirli bir vade ve faiz oranı belirleyerek piyasadan borç almak için eurobond ihraç etmek isteyecektir. Genelde 6 ayda bir faizi ile beraber ödeme yaparak borcunu kapatacaktır. Sizde bu firmaya borç veren kişi olacak ve vadelerinde kupon ödemeleri alarak gelir elde etmiş olacaksınız. Duruma göre ihtiyacınız olduğu taktirde vadeleri beklemeden elinizdeki eurobond senedini aracı kurum veya banka aracılığı ile satabilirsiniz.

Eurobond Faiz Geliri

Eurobond kupon ödemesi nitelik olarak faiz geliridir. Bu gelirler Gelir Vergisi Kanunu açısından “Menkul Sermaye İradı” olarak kabul edilirler.

Aracı kurum veya banka aracılığıyla, eurobond alım satımı yapılması veya eurobondlardan faiz geliri elde edilmesi durumunda, bu kurumlar tarafından herhangi bir vergi kesintisi yapılmaz. Herhangi bir vergi kesintisi yapılmadığı için bu gelir ve kazançların istisna veya beyan sınırı tutarlarını aşması halinde gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekir.

Kupon ödemesi döviz olacağı için tahsil edildiği tarihteki merkez bankası döviz alış kuru ile TL'ye çevrilecektir. Baz alınması gereken kur kupon ödemesinin gerçekleştiği tarihten bir gün öncesinin TCMB döviz alış kurudur. 2023 senesi içerisinde alınan toplam kupon ödemesi tutarı 150.000-TL'yi aşması durumunda Gelir Vergisi Beyannamesi verme zorunluluğu doğacaktır. Bu tutarı aşmaması durumunda ise istisna tutarının altında kalacağı için herhangi bir beyanname verilmeyecektir. Hesaplama sadece Eurobond geliri olduğu varsayılarak yapılmıştır.  Yıllık beyan haddinin aşılıp aşılmadığının tespitinde; beyana tabi diğer gelir unsurlarının da (ücret geliri hariç) dikkate alınması gerekir. 

Eurobond Satış Kazancı

Eurobond satışından elde edilen kazanç Gelir Vergisi Kanunu açısından "Değer Artış Kazancı" olarak kabul edilir.

Alım sırasında döviz cinsinden ödenen bedel ile satış tarihinde tahsil edilen bedelin alış ve satış tarihindeki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığının bulunması gerekir. İkinci aşamada ise maliyet bedellerinin endekslenmesi yapılacaktır. Buna göre, elden çıkarılan Eurobondun maliyet bedeli, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Türkiye İstatistik Kurumu'nca hesaplanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi'ndeki (Yİ-ÜFE) artış oranında artırılarak tespit edilebilecektir. Endeksleme işleminin yapılabilmesi için, hesaplanacak artış oranının %10 veya üzerinde olması gerektiği unutulmamalıdır.

Aynı yıl içerisinde mükellefin sahip olduğu Eurobondların ya da benzer menkul kıymetlerin bir kısmının satışından kazanç bir kısmının satışından zarar doğması halinde; aynı yıl içerisinde yapılmış olması koşuluyla bu işlemlerden doğan kâr ve zararın birbirinden mahsubu mümkündür.

Eurobondların alım-satımı neticesinde elde edilen gelirler Gelir Vergisi Kanunu'nun Geçici 67'nci maddesi kapsamına girmediğinden, yukarıdaki şekilde hesaplanan kazancın tamamı herhangi bir istisna ile beyan sınırı uygulanmaksızın beyan edilecektir. Satış işleminde herhangi bir istisna tutarı söz konusu değildir. Satış karı ne kadar olursa olsun beyannameye dahil edilmek zorundadır. Satış sonrası zarar ortaya çıkması halinde ise bu zarar beyanname üzerinde indirim olarak kullanılamaz. 

1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilen eurobondlar için özel bir durum söz konusudur. 2023 yılındaki satış kazancının 129.000 TL’sı vergiden istisnadır. Bunu aşan kazanç tutarı beyan edilir. 

19.06.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.