Halil İbrahim İlhan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
halililhan.tr@gmail.com

Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası

Özet

Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilen 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilere, elde ettikleri söz konusu kazançlarının 75.000-TL’sına kadar olan kısmı için, maddede yer alan şartlar dahilinde kazanç istisnası sağlanmaktadır.

İstisnadan yalnızca tam mükellef gerçek kişiler faydalanabilir. Sermaye şirketleri (Anonim, Limited ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit şirketler) ve dar mükelleflerin istisnadan faydalanması mümkün değildir.

İstisna, her vergilendirme dönemi için yıllık 75.000 Türk lirası olarak uygulanacak olup, bir vergilendirme döneminde istisna tutarının altında kazanç elde edilmesi durumunda istisnadan yararlanılmayan tutar ertesi yıla devretmemektedir.

Bir Limited veya Anonim Şirket kurmuş olmanız durumunda buradan elde edilen gelirler Menkul Sermaye İradı sayılacağından, yeni bir şahıs işletmesi açmanız durumunda istisnadan faydalanmanız mümkündür.

Genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalanan mükelleflerin 12 ay boyunca bağkur primleri hazine tarafından karşılanmaktadır.

Kimler İstisnadan Faydalanabilir?

1. 29 yaşını doldurmamış olmak,

2. Ticari, zirai veya serbest meslek faaliyeti nedeniyle adına ilk defa mükellefiyet tesis edilmiş olmak,

İstisnadan Faydalanma Koşulları

İstisnadan faydalanabilecek kişiler arasında girilmesi durumunda ayrıca aşağıdaki şartların da sağlanması gerekmektedir.

1. İşe başlamanın kanuni süresinde bildirilmiş olması. Kanuni süre işe başlama tarihinden itibaren 10 gündür. 10 günlük süre içerisinde bildirimin yapılmaması durumunda genç girişimci, diğer şartları taşısa dahi söz konusu istisna hükmünden yararlanamaz.

2. İşin mükellef tarafından yürütülmesi veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi. Mükellefin işin sevk ve idaresini kendi elinde tuttuğu, işin yürütülmesiyle ilgili kararların kendisince alındığı, işin planlanması veya denetiminin yine mükellef tarafından yapıldığı hallerde istisna şartı ihlal edilmiş olmaz. Faaliyetin yürütülebilmesi için yanında çırak, kalfa, sekreter, odacı veya yardımcı işçi çalıştırması istisna şartını ihlali olarak kabul edilmez.

Yukarıda sayılan tüm koşulların sağlanması halinde Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnasından faydalanılabilir. Mükellefiyet tesisi için gerekli işlemlerin yerine getirilmesinden sonra istisnadan yararlanmak için vergi dairesine ayrıca bir başvuru yapılmasına veya talepte bulunulmasına gerek yoktur.

Bağkur Desteği

Genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalanan mükelleflerin 12 ay boyunca bağkur primleri hazine tarafından karşılanmaktadır

Teşvikten yararlanmak için öncelikle bağlı olunan vergi dairenize dilekçe ile başvuru yapılması gerekmektedir. Vergi dairesinden alınan yazı ile birlikte SGK´ya dilekçe, vergi dairesinden alınan genç girişimci onay yazısı ve vergi levhasını da ekleyerek başvuru yapılması gerekmektedir. SGK tarafından gerekli incelemeler yapıldıktan sonra genç girişimci Bağ-Kur desteğinin onaylanması halinde 1 yıl süreyle kısıtlı olmak üzere Bağ-Kur primleri Hazine tarafından karşılanacaktır.

Özellikli Durumlar

1. Faaliyetin Ortaklık Olması

Adi Ortaklık, kollektif şirket ve adi komandit şirketler bu istisnadan faydalanabilirler. Tüm ortakların yukarıda sayılan şartları sağlaması halinde istisnadan faydalanılması mümkündür. Ortaklardan herhangi birinin istisna şartlarını taşımaması halinde, diğer ortaklar da istisnadan faydalanamaz.

Dikkat edilmesi gereken konu ise faaliyetin adi ortaklık olarak yapılması halinde ortaklardan sadece biri ortak bağ-kur desteğinden yararlanabilir (2018–28 SGK Genelgesi)

2. İşletmenin Devralınması

Bir işletmenin veya mesleki faaliyetin devralınması halinde, istisnadan yararlanılabilmesi için, işletmenin devralındığı kişinin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından olmaması gerekmektedir.

Bir işletmenin veya mesleki faaliyetin, ölüm dolayısıyla eş ve çocuklar tarafından devralınması halinde, devralan eş veya çocuklar istisnaya ilişkin şartların tamamını taşımaları kaydıyla, istisnadan üç vergilendirme dönemi boyunca yararlanabilirler.

Vefat eden kişinin istisnadan ne kadar süre yararlandığının önemi yoktur. Devralının tarihten itibaren gerekli şartların sağlanması halinde 3 vergilendirme dönemi boyunca istisnadan faydalanılacaktır. Örnek olarak vefat eden eş istisnadan 2 vergilendirme dönemi yaralansa bile devir olması durumunda devralan istisnadan 3 vergilendirme dönemi daha yararlanabilecektir.

3. Mevcut Bir İşletmeye veya Mesleki Faaliyete Sonradan Ortak Olunmaması

Mükelleflerin mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olmaları durumunda istisnadan yararlanmaları söz konusu olmaz.

4. Faaliyet Alanı Değişikliği Veya Yeni Faaliyete Başlama

İstisnadan yararlananların, yararlanma süresi içerisinde faaliyetlerini ticari, zirai ya da mesleki faaliyet olarak değiştirmesi veya faaliyet konusunda değişiklik yapması yahut yeni faaliyet alanı eklemesi, istisnadan kalan süre kadar yararlanmaları mümkün olmakla birlikte sonradan başlanan yeni faaliyetin istisna süresini uzatması mümkün değildir.

5. Birden Fazla Gelir Unsurundan Kazanç Sağlama

İstisna, ticari, zirai veya mesleki faaliyetlerinden dolayı bir vergilendirme döneminde anılan faaliyetlerden bir veya birkaçından kazanç elde etmeleri durumunda söz konusu istisna beyan edilen bu gelirlerin toplamına uygulanacaktır.

Kazanç istisnasından yararlanan mükellefler, ticari, zirai veya mesleki gelirlerinin dışında, beyana tabi başka gelirlerinin (ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı veya diğer kazanç ve iratlar) olması durumunda istisna indirimini ticari, zirai veya mesleki gelirleri üzerinden elde edilen kazançlara uygulayabilirler.

6. Faydalanılamayan İstisna Tutarının Devri

İstisna, her vergilendirme döneminde yıllık 75.000 Türk lirası olarak uygulanacak olup, bir vergilendirme döneminde istisna tutarının altında kazanç elde edilmesi durumunda istisnadan yararlanılmayan tutar ertesi yıla devretmemektedir.

7. İstisnanın Altında Gelir Elde Edilmesi

İstisnanın yıllık beyanda bulunma yükümlülüğüne herhangi bir etkisi yoktur. istisnadan yararlanan bir mükellef istisnanın altında gelir elde etse, bir başka deyişle istisna dolayısıyla üzerine ödenmesi gereken bir vergi düşmese de yine yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi gerekmektedir.

Önemli Notlar

- Daha önce bir Limited veya Anonim Şirket kurmuş olmanız durumunda buradan elde edilen gelirler Menkul Sermaye İradı sayılacağından, yeni bir şahıs işletmesi açmanız durumunda istisnadan faydalanmanız mümkündür.

- Sigortalı ve vardiyalı olarak bir işverene tabi çalışmanız genç girişimcilerde kazanç istisnası uygulamasında kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi şartının ihlal edilmesi anlamına gelmeyeceğinden istisnadan yararlanmanız mümkündür. İşinizin sevk ve idaresinin elinizde tutulması ve maddede yer alan diğer şartları da sağlamanız koşuluyla, başka bir iş yerinde ücretli olarak çalışmanız ve yanınızda yardımcı eleman çalıştırmanız genç girişimcilerde kazanç istisnasından yararlanmanıza engel teşkil etmemektedir.

Dayanak

GVK Mükerrer Madde 20 - Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75.000 Türk lirasına kadar olan kısmı, aşağıdaki şartlarla gelir vergisinden müstesnadır.

1- İşe başlamanın kanuni süresi içinde bildirilmiş olması,

2- Kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi (Çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak ya da seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmaz)

3- Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması hâlinde tüm ortakların işe başlama tarihi itibarıyla bu maddedeki şartları taşıması,

4- Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması,

5- Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması.

İstisna kapsamındaki faaliyetlerden kazanç elde edilmemesi veya istisna haddinin altında kazanç elde edilmesi hâllerinde dahi yıllık beyanname verilir.

Bu istisnanın, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Vergi Usul Kanununun 168. Madde - gerçek kişilerde işe başlama bildirimlerinin, işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde kendilerince veya Avukatlık Kanunu’na göre ruhsat almış avukatlar veya 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarınca yazılı usulde yapılması gerekmektedir.

Kaynakça

- 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu

- 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

- TÜRMOB Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası – Sirküler No: 6 – Mart 2021 (https://online.fliphtml5.com/nitus/pgjr/#p=1)

- https://medium.com/mali-m%C3%BC%C5%9Favir-evren-%C3%B6zmen/limited-anonim-%C5%9Firketimi-kapat%C4%B1p-veya-kapatmadan-%C5%9Fah%C4%B1s-%C5%9Firketi-kurarak-gen%C3%A7-giri%C5%9Fimci-8a9ebfb039f5

- https://medium.com/mali-m%C3%BC%C5%9Favir-evren-%C3%B6zmen/gen%C3%A7-giri%C5%9Fimciler-neden-adi-ortakl%C4%B1k-kurmamal%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1z-43176d7b59a9

13.10.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.