Hakan Güveli
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@hakanguveli.com

Amortismanların Ayrı Hesaplarda Gösterilmesi!

Bu makalenin konusu yapılan incelemeler ve denetimler sonucu amortisman hesaplarının ilgili değerden doğrudan doğruya indirilmesi sonucu Vergi Usul Kanununa uygun ama ilgili MSUGT Bilanço ilkelerine aykırılığı üzerinden durulmuştur.

Amortismanların ayrı hesaplarda gösterilmesi ‘’Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin Bilanço İlkelerinin’’ bir gereğidir.

Vergi Usul Kanunun ‘’Amortisman hesapları’’ başlıklı 321 nci maddesi ‘’Bu bölüm gereğince hesaplanan amortismanların, hesaplarda ayrıca gösterilmek şartiyle ilgili bulundukları değerlerden doğrudan doğruya indirilmesi veya pasifte ayrı bir karşılık hesabında toplanması caizdir.’’ Denilmektedir. Burada bahsedilen hükümden anlaşılacağı üzere, ‘’Direk Yöntem’’ yani amortismana tabi hangi değer varsa o varlık yok edilmek üzere doğrudan her amortisman ayrıldığında alacaklandırmak suretiyle giderleştirmek.

Direk Yönteme Örnek:   50.000-TL Maliyet Bedeli bir ‘’Taşıt’’ satın alınıyor bunun Amortisman oranı 5 yıl olduğunu düşürsek.

--------------------------------/--------------------------------

770 GENEL YÖNETİM GİDERİ 10.000

                 254 TAŞITLAR HS                     10.000 

--------------------------------/--------------------------------

Vergi Usul Kanunu ilgili Maddesi Gereği diğer bir yöntemde ‘’Endirek Yöntem’’ yani pasifte ayrı bir karşılık hesabının oluşması yöntemine göre amortisman ayrılması VUK gereği işletmelerin isteğine bırakılmıştır.

Endirek Yönteme Örnek:  50.000-TL Maliyet Bedeli bir ‘’Taşıt’’ satın alınıyor bunun Amortisman oranı 5 yıl olduğunu düşürsek.

--------------------------------/--------------------------------

770 GENEL YÖNETİM GİDERİ 10.000

                 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN HS 10.000 

--------------------------------/--------------------------------

Konuyu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin Bilançonun Varlıklara ilişkin İlkeleri yönünden inceleyecek olursak durum değişiyor.

İlgili varlıklara İlişkin ilkeler 6.Maddesi;  ‘’Bilançoda duran varlıklar grubunda yer alan maddi duran varlıklar ile maddi olmayan duran varlıkların maliyetini çeşitli dönem maliyetlerine yüklemek amacıyla her dönem ayrılan amortismanların birikmiş tutarları ayrıca bilançoda gösterilmelidir.’’ Düzenlemesine yer vermiştir. Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere, Tek Düzen Hesap Planın da endirekt ve direk yöntemle amortisman ayırmada seçimlik bir hak tanımamış ve endirekt yöntemin uygulanacağını belirtmiştir.

213 sayılı vergi Usul Kanunu’ndan farklı olarak, Hesap Planında endirekt yöntemin belirlenmesi, Vergi Usul kanununa aykırılık teşkil etmediği ancak; Vergi usul kanununda geçen direkt yöntemin uygulama olanağını da ortadan kaldırmıştır.

SONUÇ

Vergi usul kanunu yönünden sorun olmayan ancak hesap planı ilkelerine aykırı olan bu uygulamanın mükellefler nezdinde cezai işleme muhatap olmaması açısından dikkate almakta fayda var.

17.10.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.