Hacer Doğanay Yakut
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
hacer@dijitalmusavirlik.com

Bigo Live, Twitch ve Tiktok vb. Platformlardan Elde Edilen Gelirlerin Vergisel Durumu

Sosyal medyanın hayatımızda açtığı alanlar her geçen gün artmakla birlikte yenilik doğuran bu alanların yasal mevzuat karşısındaki durumu da soru işaretleri doğurmaya devam etmektedir.

Sosyal medya içerik üreticilerinin Bigo Live, Twitch ve TikTok gibi çeşitli platformlar üzerinde yayın yaparak izleyicilerin faydalandıkları yayınları ve yayıncıları desteklemek için herhangi bir akde bağlı olmaksızın bağış yapmaları/hediye göndermeleri; bu maddi menfaatlerden faydalanan yayıncılarının gelirlerinin vergi kanunları karşısındaki durumu yönünden de gri alanlar oluşturmaktadır.

Maliye de söz konusu platformlar üzerinden dönen paranın meblağının büyümesini görmüş olacak ki son dönemde Bigo Live, Twitch ve TikTok gibi sosyal medya kanalları üzerinden gelir elde eden yayıncıların elde ettiği bu kazançların vergilendirilmesiyle ilgili vergi incelemelerini yoğun bir şekilde başlatmıştır.

Bu yazımızda kazanç elde eden yayıncıların farklı vergi türleri karşısında kazançlarının durumu değerlendirme konusu olacaktır.

1- GELİR VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME

Gelir Vergisi Kanun sistematiğine göre bir kazancın vergilendirilmesi için kazancın gelir vergisi kanununda tanımlanan 7 kazanç unsurundan birine girmesi gerekmektedir. Bu unsurlar;

1.Ticari Kazanç

2.Zirai Kazanç

3.Ücretler

4.Serbest Meslek Kazancı

5.Gayrimenkul Sermaye İradı

6.Menkul Sermaye İradı

7.Diğer Kazanç ve İratlar

Elde edilen gelirlerin zirai kazanç, gayrimenkul sermaye iradı ve menkul sermaye iradı olmadığı açık olmakla birlikte diğer unsurlar yönünden değerlendirmelerimiz aşağıdaki gibidir.

Ticari Kazanç

Gelirin ticari kazanç olarak tanımlanması için sermaye, organizasyon, süreklilik gibi unsurlar aranmaktadır. Bu yönüyle yayıncıların daha çok izleyiciye ulaşmak için kamera sistemleri, oyuncu ise buna yönelik bilgisayar ekipmanları, yayını izlenir kılmak adına yaptıkları sermaye destekleri ticari kazanç yönünden değerlendirmeye müsait konulardır.

Aynı şekilde özellikle Bigo Live uygulamasının tek tek yayıncıları muhatap almak yerine yayıncıları biraraya getiren ve platform içerisinde ‘ajans’ olarak tanımlanan kişilere ‘yayıncılara dağıtılmak üzere’ gönderilen ve bu kişiler tarafından yayıncılara aynen gönderilmesinin ticari kazanç olarak değerlendirilmesinin ağır bir yorum olacağı düşünülmektedir.

Ücret

Yukarıda değinildiği gibi, yayınlarını bir ajansa bağlı olarak açan ve elde ettiği yayın gelirlerini bu ajanslar aracılığıyla tahsil eden yayıncıların ajansa bağlı çalışan olarak yorumlanması ücret gelirinin kanunda tanımlanan bazı unsurlarına uymakla birlikte genel çerçeveden bakıldığında ve işverenin emir ve talimatlarına bağlı olma, işyerine bağlı olarak çalışma gibi konular yönünden ciddi eksik unsurlar içerdiği söylenebilir.

Serbest Meslek Kazancı

‘Sermayeden ziyade şahsi mesaiye veya ihitsasa dayanan’ ‘ticari mahiyette olmayan’ işlerin ‘şahsi sorumluluk altında’ kendi nam ve hesabına yapılması olarak kanunda tanımlanan bu kazanç türünün; bu türden elde edilen gelirlerin tanımlanmasında en uygun kazanç unsuru olduğu şahsi kanaatimiz olmakla birlikte Maliye tarafından sosyal medya üzerinden elde edilen gelirlerin ticari kazanç olduğu yönündeki görüş katı bir şekilde savunulmaktadır.

Diğer Kazanç ve İratlar

Bilindiği gibi diğer 6 kazanç unsurunun tanımına uymayan kazançlar ‘diğer kazanç ve irat’ olarak değerlendirilmemekte, burada sayılan türden kazançlarla sınırlı kalınmaktadır. Yukarıda sayılan kazanç türlerinin arızi, yani gelip geçici olarak elde edilmesi bu kazanç türüne en yakın alan olmakla birlikte hangi kazanç unsurunun arızi olarak elde edilmesinin değerlendirilmesinde yukarıda yer alan açıklamaların aynı şekilde üzerinden geçmek gerekmektedir.

2- VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME

7338 Sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 1.maddesine göre ivazsız yani karşılıksız olarak bir şahıstan diğer şahsa mal veya para intikali bu kanunun konusuna girmektedir. Aynı kanunun 2. Maddesine göre ise ivazsız intikal tabiri ‘ hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız intikal’ olarak tanımlanmıştır.

Buna göre yayıncılara izleyiciler tarafından bağış, hediye veya hangi sair adlarla yapılırsa yapılsın eğer bir karşılık beklenmeksizin gönderiliyor ise bu kanunun kapsamına girmektedir. Öte yandan kanunda sayılan 2022 yılı için 10.491 TL hariç herhangi bir istisna ve muafiyet kapsamına da söz konusu kazançlar girmemektedir. Bu noktada izleyiciler tarafından gönderilen tutarların ne şekilde intikal ettiği, herhangi bir tarafın bir karşılık beklentisi ile hareket edip etmediğinin ortaya konulması önem arz etmektedir.

3- KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME

KDV Kanuna göre Türkiyede sunulan her türlü mal ve hizmet teslimi KDV’nin konusuna girmektedir. Bununla birlikte Bigo Live, Twitch ve TikTok vb. platformlar üzerinden yapılan yayınlar yurtdışında izleyenler için yapılması durumunda buralardan elde edilen gelirler hizmet ihracı olarak KDV’den istisna sayılmaktadır.

Bu yayınların hem yurtiçi hem de yurtdışında izlenmesi halinde ise durum biraz karışıyor. Burada olması gerekenin kazancın yurtdışı ve yurtiçi izlenme oranlarının tespit edilerek ayrıştırılması suretiyle KDV hesaplanması gerektiği görüşündeyiz. Ancak Maliye ise özellikle youtuberların vergilendirilmesiyle ilgili özelgelerden gördüğümüz üzere hizmetin hem yurtdışı hem de yurtiçi izleyicilerin faydalanması için sunulması durumunda kazanılan veya edinilen bedelin tamamının KDV’nin konusuna girdiğini belirtmektedir.

Vergi mahkemeleri nezdinde ise Maliyenin bu görüşü benimsenilmemiş olup Kanunun bu anlamda dar yorumlanılmasının önüne geçilmektedir.

Son olarak eğer bu gelirlerin ticari kazanç olarak kabul edilmeyip örneğin ücret geliri olarak nitelendirilmesi durumunda ücret gelirlerinin yurtdışı veya yurtiçinde sunulduğuna bakılmaksızın KDV’nin konusu dışında kaldığını da unutmamak gerekir.

4- SOSYAL İÇERİK ÜRETİCİLİĞİ İLE MOBİL CİHAZLAR İÇİN UYGULAMA GELİŞTİRİCİLİĞİNDE KAZANÇ İSTİSNASI

14.10.2021 tarihli kanuni düzenleme ile Gelir Vergisi Kanununa 20/B maddesi eklenmiştir. Bu kanun ile İnternet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Kanun kapsamında sosyal ağ platformlarından gelir elde edenler, ilgili kanun ve kanunla ilgili çıkartılan genel tebliğde yer alan şartları sağlamaları koşuluyla, bankaların yapacağı %15 stopaj dışında başka bir vergi ile muhatap olmayacaklardır.

Ancak bu kanunda yer alan istisnadan faydalanmanın şartlarından biri, Vergi Dairesinden istisna belgesi alınarak bu belgenin bankalara ibrazı üzerine ve ibraz tarihinden itibaren geçerli olmaktadır. Dolayısıyla bu şartı sağlamayanlar ile 2021 öncesi gelir elde edenlerin bu madde kapsamındaki istisnadan faydalanmaları mümkün bulunmamaktadır.

SONUÇ

Yukarıdaki değerlendirmelerimizden anlaşılacağı üzere Bigo Live, Twitch ve TikTok vb. platformlar üzerinden elde edilen gelirlerin hangi kazanç unsuruna girdiği ve nasıl vergilendirilmesi gerektiği gerek Maliye nezdinde gerekse Vergi Yargısı nezdinde henüz bir netliğe varmamış, ihtilafa müsait bir hal almıştır.

Her ne kadar youtuber incelemelerinden ve inceleme sonrası safhalardan edinilen tecrübelerimiz ile youtuber gelirleri ile ilgili Maliye ve Vergi Yargısının görüşlerini öngörebilir olsak da reklam geliri içermeksizin ‘bağış’ ‘hediye’ ve sair adlarla edinilen gelirlerin kapsam ve mahiyeti ile ilgili henüz bir netlik bulunmamaktadır.

Maliyenin bu konudaki görüşlerini tebliğ, özelge gibi araçlarla ilan etmemesi, bu konuya netlik kazandırmadan vergi incelemelerini başlatması ve vergi incelemelerinin yeni olması itibariyle henüz vergi mahkemelerine intikal eden bir dosya olmaması dolayısıyla bu platformlarda içerik üreterek gelir elde edenlerin konuyla ilgili düzenlemeleri takip etmesinde fayda olduğu düşüncesindeyiz.

NOT: Bu makale Caner ÖZERDEMLİ ile birlikte hazırlanmıştır.

23.03.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.