Gürkan Vatansever
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
muhasebe@gurkanvatansever.com

Huzur Hakkı ve Kâr Payı Ödemelerinin Vergisel Yönden Karşılaştırılması

1. Giriş

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerine, limited şirketlerde ise müdürlere huzur hakkı verilebilir. Huzur hakkı ve kar payı arasında 3 temel fark bulunmaktadır. Huzur hakkı ödemeleri ticari kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabilirken, dağıtılan kar payları ise gider olarak dikkate alınamaz. Kar payı dağıtımı için şirketin kar etmiş olması gerekir. Lakin huzur hakkı verilebilmesi için şirketin karlı olması gerekmez. Kar payı menkul sermaye iradı olarak, huzur hakkı ise ücret olarak gelir vergisine tabidir.

2. Değerlendirmeler

193 sayılı Gelir Vergisi kanununun 61.maddesinde; “Ücret, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez” hükmüne yer verilmiştir.

Yine aynı kanunun 75.maddesinde ise; “Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır. Her nevi hisse senetlerinin kâr payları (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa hisse senetlerine verilen kâr payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her türlü ödemeler ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları ile konut finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlere ve varlık finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetlere ödenen faiz, kâr payı veya benzeri gelirler dahil.)” hükümlerine yer verilmiştir.

Görüldüğü üzere huzur hakkı ödemeleri ücret olarak gelir vergisine tabidir. Kar payı ödemeleri ise menkul sermaye iradı olarak gelir vergisine tabi bulunmaktadır.

Huzur hakkı ödemeleri ile kar payı ödemelerinin vergi karşısındaki durumunu bir örnekle özetleyecek olur isek;

Örneğin; ABC Ltd. Şti. işletmesi 2022 yılında ortaklarına brüt 500.000,00 TL kar payı dağıttığını varsayalım ve yine aynı örnekten yola çıkarak 500.000,00 TL huzur hakkı ödemesi yapıldığını düşünerek karşılaştırma tablosunu hazırlayalım. ( Kar payı ödemeleri stopaj tevkifatı %10 olarak dikkate alınmıştır.)

KAR PAYI			HUZUR HAKKI
Brüt Kar Payı Tutarı	500.000,00		Brüt Huzur Hakkı	500.000,00
Tevkifat Tutarı ( %10)	50.000,00		Hesaplanan Tevkifat	148.500,00
Ödenecek Net Kar Payı	450.000,00		Damga Vergisi (Binde 7,59)	3.795,00
Beyan Edilecek Kar Payı (%50 İstisna)	250.000,00		Kurumlar Vergisi Avantajı (%23)	115.000,00
Hesaplanan Gelir Vergisi	67.400,00		Toplam Vergi Yükü	37.295,00
Mahsup Edilecek Tevkifat Tutarı	50.000,00		Vergi Yükü Oranı	7,46%
Ödenecek Vergi	17.400,00
Toplam Vergi Yükü	67.400,00
Vergi Yükü Oranı	13,48%

Görüldüğü üzere; vergisel yönden bakıldığında huzur hakkı daha avantajlıdır. Ancak dağıtılan kar payı ve ödenen huzur hakkı tutarları arttıkça, toplam vergi yükleri arasındaki fark oransal olarak azalacaktır.

Kaynaklar

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu

31.05.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.