Gürkan Vatansever
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
muhasebe@gurkanvatansever.com

TNT, UPS, DHL Gibi Hızlı Kargo veya Posta Firmaları Aracılığıyla Yurt Dışına Yapılan Ürün Satışlarının KDV Karşısındaki Durumu

Anahtar Kelimeler: Kargo İle Gönderilen Yurt Dışı Teslimleri, Mal İhracı, Gümrük Beyannamesi, KDV İadesi ,

1. Giriş

Globalleşen dünyada elektronik sistemlerin hızlıca gelişmesi, internettin yaygınlaşması, e-ticaret hacminin büyümesi, sermaye hareketlerinin hızlanması gibi nedenlerden dolayı uluslararası ticaret hacmi oldukça gelişmekte ve birçok firma açısından ihracat önemli bir gelir kapısı olmaktadır. İhracatın artması ile birlikte ülkeye giren döviz miktarında artış sağlanmaktadır. Dolayısıyla ihracat yapan sektörler de istihdamı artırmaktadır. Bu sebeplerle ülkeler doğrudan veya dolaylı yollarla ihracatı teşvik etmektedirler.

Firmaların yurtdışına sattıkları ürünleri, TNT, UPS, DHL gibi hızlı kargo firmaları aracılığı ile gönderebilmektedirler. Yurt dışına satışı yapılan ürünlerin kargo firmaları aracılığıyla gönderildiğinde, söz konusu işlemlerin KDV karşısındaki durumu, ihracat kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve buna bağlı olarak KDV iadesinin mümkün olup olmayacağını, ilgili yasal mevzuatlar ve mali idarenin vermiş olduğu özelgeler çerçevesinde özetlemeye çalıştım.

2. Değerlendirmeler

KDV Mevzuatı Açısından;

Bilindiği üzere; 3065 Sayılı KDV Kanunu’nun 11/a maddesi uyarınca; ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler, serbest bölgedeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye'de verilen roaming hizmetlerinin KDV’nden istisna olduğu belirtilmiştir.

Ayrıca KDV Kanunu’nun 12. Maddesinde ise bir teslimin ihracat sayılabilmesi için aranan şartlar açıklanmıştır.

Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır:

a) Teslim yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya veya 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 95 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre faaliyette bulunan gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalı veya mallar yetkili gümrük antreposu işleticisine tevdi edilmelidir. (1)

b) Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olmalı ya da gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına veya yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır. Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar veya bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya herhangi bir şekilde değerlendirilmesi durumu değiştirmez.

Yetkili gümrük antrepoları ile buralarda düzenlenmesi zorunlu belgeleri belirlemeye, konulacak malın cinsi ve miktarı ile bunların antrepoda bekleme sürelerine ilişkin olarak sınırlama getirmeye, Gümrük Müsteşarlığının görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Yetkili gümrük antrepolarının işleyişine ilişkin olarak bu fıkra uyarınca belirlenen esaslara uyulmaması halinde ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden katma değer vergisi iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumludur.

Hükümleri yer almaktadır.

Yukarıdaki kanun hükümlerine göre; firmaların kargo şirketleri aracılığıyla yurt dışına yaptıkları ürün satışları “ihracat teslimi şartlarını” taşımaktadır.

Ayrıca; mal ve hizmet ihracı nedeniyle KDV iade taleplerinin değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin esasların düzenlendiği 84 Nolu KDV Genel tebliğinde ise; mal ihracı nedeniyle yüklenilen KDV’nin iadesi esnasında aranan belgelerden birinin gümrük beyannamesi olduğu açıklanmıştır. Söz konusu tebliğ ile mal ihracatının tevsikinin gümrük beyannamesi ile yapılacağı açıkça belirtilmiş ve gelir idaresi tarafından verilen muktezalarda gümrük beyannamesi aranacağı hükümlerine yer verilmiştir.

Konuyla ilgili verilen özelgeler;

Bursa Vergi Dairesi Başkanlığının 11.10.2006 Tarihli-B.07.1.GİB.4.16.16-02-300-06- /1859 sayılı özelgesinde;

……

Söz konusu işlemlerde gümrük beyannamesi yerine herhangi bir belgenin tevsik edici belge olarak kabul edilmesi mümkün bulunmadığından, kargo şirketi tarafından düzenlenen konşimento ihracatı tevsik edici belge olarak kabul edilemez. Buna göre; firmanız tarafından yurt dışındaki müşterilere kargo yoluyla gönderilen malların gümrük çıkış beyannamesi düzenlenmeksizin konşimento ile çıkışlarının yapıldığı anlaşıldığından yukarıdaki açıklamalar kapsamında yapılan teslimin ihracat teslimi olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla yurt dışında bulunan müşterilerinizin çok acil taleplerinin karşılanması amacıyla küçük miktar ve tutarlı da olsa uluslararası kargo taşımacılık şirketleri aracılığı ile gönderilen mallar için düzenlenen satış faturalarında Katma Değer Vergisi hesaplanması gerekmektedir.

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’nün 07.12.2004 Tarihli - B.07.0.GEL.0.57/5711-500 / 58205 sayılı özelgesinde;

……

Buna göre, ihracat istisnasının en önemli belgelerinden olan Gümrük Çıkış Beyannamesi ibraz edilmeden, söz konusu firma tarafından TNT veya UPS yoluyla gerçekleştirilen yurtdışı teslimlerinin, tevsik edici belgeyle ispatlanamaması nedeniyle, ihracat teslimi olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Görüşlerine yer verilmiştir.

Firmaların müşteri talepleri, iş gereksinimleri ve başka nedenlerden dolayı kargo firmaları aracılığı ile mallarını yurt dışı etmeleri durumunda, gümrük beyannamesi düzenlememekte ve ihracatın gerçekleştiğini, kargo firmaları tarafından verilen konşimento ile tevsik etmektedir. Ancak yukarıda da belirtildiği üzere; Mali İdare ihracatın tevsiki için gümrük beyannamesi düzenlenmesinin şart olduğunu belirtmekte ve gümrük beyannamesi olmaksızın kargo şirketleri aracılığıyla yapılan ihracatlarda, ihracat şartlarının gerçekleşmediğini kabul etmektedir.

Ayrıca; mal ihracatlarında KDV iade taleplerinde aranacak belgelerden birinin de gümrük beyannamesi olduğundan, bu şekilde yapılan ihracatlarda KDV iadesinin alınması mümkün görünmemektedir. Firmalar, mal ihracı nedeni ile KDV iade talebinde bulunamadıkları gibi düzenlenen faturalarda KDV hesaplamak zorunda kalacaklardır.

3.Sonuç

Firmalar, ürünlerinin yurt dışı satışını kargo firmaları ( TNT, UPS vb. ) aracılığıyla yaptıkları durumlarda, bu durum her ne kadar yurt dışı satış olarak görünse de ve KDV kanununda ki ihracat teslimi şartlarını taşısa da, mali idarenin görüşü “ihracat sayılamayacağı” yönünde olmuş uygulamada halen çok tartışılan bir konudur.

Bu itibarla; kargo firmaları aracılığıyla yurt dışına ürün satışı yapan firmaların; KDV istisnası ve buna bağlı olarak KDV İadesinden faydalanabilmeleri için, yaptıkları yurt dışı teslimlerini mutlak suretle gümrük beyannamesi ile tevsik etmeleri gerekmektedir.

Kargo firmalarının düzenledikleri konşimento vs. belgeler, mali idare nezdinde ihracatı tevsik edici belge olarak kabul edilmemektedir. Kargo firmaları aracılığıyla yurt dışına yapılan satışlarda; bu hususları gözden geçirmekte fayda vardır. Aksi halde KDV iade taleplerinde sorunların çıkması ve mağduriyetler kaçınılmaz gibi görünüyor.

Saygılarımla,

Kaynaklar

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu

84 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği

Bursa Vergi Dairesi Başkanlığının 11.10.2006 Tarihli-B.07.1.GİB.4.16.16-02-300-06- /1859 sayılı Özelgesi

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’nün 07.12.2004 Tarihli - B.07.0.GEL.0.57/5711-500 / 58205 sayılı Özelgesi

31.03.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.