Gürkan Vatansever
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
muhasebe@gurkanvatansever.com

Peşin Ödenen Kira Bedellerinde Stopaj Beyanı ve Yapılan Hatalı Uygulamalar

1. Giriş

Bazı firmalar, kiracısı oldukları işyerlerine ait kira ödemelerini aylık taksitler halinde ödemek yerine 1 yıllık – 2 yıllık peşin şeklinde ödemektedirler. Kira ödemelerinin aylık yahut yıllık yapılmasında bir sakınca yoktur.

Lakin peşin ödenen kiralara ait stopajların aylık dönemler halinde beyan edilip ödenmesi hatalı bir uygulamadır. Ayrıca peşin ödeme çekle yapıldığı durumda da aynı sorun ortaya çıkmaktadır. Çek ile yapılan ödemeye ilişkin bilgilerin; firmanın mali müşavirine verilmemesi nedeniyle kira ödemesine ait stopaj beyanları aylık dönemler halinde tahakkuk ettirilmeye devam edilmektedir.

Peşin ödenen kira bedellerinin stopaj tevkifatını Gelir Vergisi Kanunu Yönünden İncelediğimizde;

GVK’nun “Vergi Tevkifatı” başlıklı 94.maddesinde; Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

Yine aynı kanunun “Vergi Tevkifatında Uyulacak Esaslar” başlıklı 96.maddesinde; Vergi tevkifatı, 94 üncü madde kapsamına giren nakten veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır. Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder. hükmü yer almaktadır.

Aynı zamanda gelir vergisi kanununda kira ödemeleri “tahsil esasına” bağlı olduğundan; peşin ödenen kiraların stopaj ödemeleri de tek seferde beyan edilip peşin olarak ödenmelidir. Yani 1 yıllık kira tutarı peşin olarak ödendiyse, 1 yıllık kiraya isabet eden stopaj tutarı da ödemenin yapıldığı aya ait muhtasar beyannamede beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Örnek: XYZ LTD.ŞTİ. firmasının faaliyet gösterdiği işyerinin 2022 yılı aylık net kira bedeli 2.000,00 TL’dir. Firma 2022 yılı kirasını 15.01.2022 tarihinde mülk sahibine banka kanalıyla peşin olarak ödemiştir.

Aylık Brüt Kira Tutarı= 2.000 / 0,80 =2.500,00 TL

Yıllık Brüt Kira Tutarı: 2.500 *12 = 30,000,00 TL

Hesaplanın Yıllık Stopaj: 30.000,00 * 20%= 6.000,00 TL

XYZ LTD.ŞTİ. Ocak/2022 dönemi muhtasar beyannamesinde; işyeri kira ödemesine ilişkin stopajını tek seferde beyan edip ödeyecektir.

Tür Kodu	Matrah	Vergi
041	30.000,00	6.000,00

Konuyla ilgili Gelir İdaresi Başkanlığının vermiş olduğu bir özelge de;

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; ......tarafından, tarafınıza ödenen 12 aylık kira bedelinin tamamı üzerinden tevkifat yapılarak ……….dönemine ilişkin muhtasar beyanname ile beyan edilmiş olması gerekmektedir. 

Sonuç itibariyle; kiralanan işyerleri ile ilgili olarak geçmiş veya gelecek dönemlere ait nakden veya hesaben kira ödemesinde bulunulması halinde, ödemelerin brüt tutarı üzerinden ödeme sırasında vergi tevkifatı yapılması ve nakden veya hesaben ödemenin yapıldığı aya ait muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Kaynaklar

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu

Gelir İdaresi Başkanlığı 02.01.2012 Tarihli-B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 121-33 Sayılı Özelgesi

18.03.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.