Günay Çalışkan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
smmmgunaycaliskan@gmail.com

Sermaye Kaybı ve Borca Batık Hali

Değerli Okuyucular,

Bugünkü yazımızın mevzuu 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 376.maddesinde tanımlı olan Sermaye Kaybı ve Borca batık halidir. Hepimizin malumu 2018 yılı sonuna gelindi ve bazı firmalarımız zarar bazı firmalarımız kar açıkladılar. Buna mukabil şirketlerimizin öz kaynaklarında değişimler meydana geldi. Şimdide şirketimizin öz kaynaklarının profilini ve muhasebesini ortaya koyma zamanıdır.

Öncelikle bu profili ortaya koymada hangi tabloları ortaya koyacağımızı 6102 sayılı kanununda ve Türkiye Muhasebe Standartlarına göre tutulması gereken konsolide finansal tablolara atıf yapılmıştır.

Soru: Bu sermayenin borca batık veyahut sermayenin yetersiz kalma halinin doğrulamasını kimler yapar?

Yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile ortaya konulur. Şirket denetime tabi olması halinde bu rapor, denetime tabi şirketin denetçisi tarafından da hazırlanabilir.

Hesaplamada yararlanılacak tablo aşağıdadır.

A	B	C	D
Öz sermaye Kalemi	Sermayenin Yarısının Kaybedilmiş Olduğu Durum	Sermayenin 2/3’nün Kaybedilmiş Olduğu Durum	Sermayenin Tamamının Kaybedilmiş Olduğu (Borca Batık) Durum
Sermaye	5.000.000,00	5.000.000,00	5.000.000,00
Yasal Yedekler	25.000,00	25.000,00	25.000,00
Geçmiş Yıllar Karları	700.000,00	700.000,00	700.000,00
Geçmiş Yıllar Zararları	-1.600.000,00	-1.600.000,00	-1.600.000,00
Dönem Kar (Zararı)	-1.612.500,00	-2.450.000,00	-4.125.000,00
ÖZ VARLIK	2.512.500,00	1.675.000,00	0,00

B Sütunu Hesaplaması =((Dönem Net  Zararı+Geçmiş Yıllar Zararı+Geçmiş Yıllar Karı)/(Ödenmiş Sermaye+Yasal Yedek ))= ((-1.612.500-1.600.000+700.000)/(5.000.000+25.000)= 2.512.500/5.025.000=(%50) (Kayıp ½)

Sermayenin yarısının kaybedilmesi akabinde yapılması gereken 6102 saylı Kanunun 376/1 maddesi ve 15.09.2018 tarih ve 30536 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan tebliğe göre yapılması gerekenler;

a) Yönetim organı, bu genel kurula uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunar.

b) Yönetim organı, son bilançoyu genel kurula sunarak şirketin finansal yönden bulunduğu durumu bütün açıklığıyla ve her ortağın anlayabileceği şekilde anlatır. Bu hususta genel kurula rapor da sunulabilir.

c) Yönetim organı, uygun gördüğü sermayenin tamamlanması, sermaye artırımı, bazı üretim birimlerinin veya bölümlerinin kapatılması ya da küçültülmesi, iştiraklerin satışı, pazarlama sisteminin değiştirilmesi gibi iyileştirici önlemleri alternatifli ve karşılaştırmalı olarak aynı genel kurula sunar ve açıklar.

d) Genel kurul, sunulan iyileştirici önlemleri aynen kabul edebileceği gibi değiştirerek de kabul edebilir ya da sunulan önlemler dışında başka bir önlemin uygulanmasına karar verebilir.

C Sütunu Hesaplaması =((Dönem Net Zararı+Geçmiş Yıllar Zararı+Geçmiş Yıllar Karı)/(Ödenmiş Sermaye+Yasal Yedek))= ((-2.450.000-1.600.000+700.000)/(5.000.000+25.000)= (1.675.000/5.025.000)=(%66,67)(Kayıp 2/3)

Sermayenin ve Yedeklerin üçte ikisinden fazlasının kaybedilmesi akabinde yapılması gereken 6102 saylı Kanunun 376/2 maddesi ve 15.09.2018 tarih ve 30536 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan tebliğe göre yapılması gerekenler;

a) Sermayenin üçte biri ile yetinilmesine ve Kanunun 473 ilâ 475 inci maddelerine göre sermaye azaltımı yapılmasına,(aksi istikametinde şirket kendiliğinden fesih olur.)

b) Sermaye tamamlama

c) Sermaye arttırma

D Sütunu Hesaplaması =((Dönem Net Zararı+Geçmiş Yıllar Zararı+Geçmiş Yıllar Karı)/(Ödenmiş Sermaye+Yasal Yedek))= ((-4.125.000-1.600.000+700.000)/(5.000.000+25.000)= (5.025.000/5.025.000)=(%100)(TAMAMI)

Sermayenin ve Yedeklerin üçte ikisinden fazlasının kaybedilmesi akabinde yapılması gereken 6102 saylı TT Kanunun 376/3 maddesi ve 15.09.2018 tarih ve 30536 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan tebliğe göre yapılması gerekenler;

a) Sermaye tamamlama

b) Sermaye arttırma

c) Şirket birleşmesi

d) İflas talebi

15.09.2018 tarih ve 30536 sayıl Resmi Gazetede yayınlanan 376.maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve hakkında tebliğ yayınlanmış ve ilgili geçici maddede ifa edilmemiş yabancı paraların yükümlülüğünden doğan kur farklarını hesaplamada ihtiyari olarak dikkate alınması hususunda açıklama yapılmıştır.(Geçerlilik : 01.01.2023)

 Yani hesaplama şu şekilde olabilecektir.

Örnek.

İfa edilmemiş YP doğan Kur Farkı 1.000.000,00TL

=((Dönem Net Zararı+Geçmiş Yıllar Zararı+Geçmiş Yıllar Karı+Kur Farkı) /(Ödenmiş Sermaye+Yasal Yedek))= ((-1.612.500-1.600.000+700.000+1.000.000)/(5.000.000+25.000)= 3.512.500/5.025.000=%70

Öz sermaye Kalemi	Öz varlık Durumu
Sermaye	5.000.000,00
Genel Kanuni Yedek Akçe	25.000,00
Geçici 1.Madde(Kur Farkları)	1.000.000,00
Geçmiş Yıllar Karları	700.000,00
Geçmiş Yıllar Zararları	-1.600.000,00
Dönem Kar (Zararı)	-1.612.500,00
ÖZ VARLIK	3.512.500,00

6102 sayılı TTK 376 Maddesine istinaden tabloya göre firma öz varlığın %70 ini koruduğu tespit edilmiştir.

Sonuç olarak birçok bilançoyu incelememiz neticesinde maalesef çoğu firma bilmeden hem fesih duruma düştüğünü ve yine bir kısmının da teknik olarak iflas ettiğine şahit olmaktayız. Bu minval de Genel Kurullar (Olağan veya Olağanüstü) öncesi firmalarının öz varlık fotoğrafının çekilmesi sonrasında daha zor durumlara düşmemek adına gerek Yönetim Kurulu/Müdürler Kurulu ve Genel Kurul’a raporlamalar yapılmalı ve alınacak kararlara ışık tutulmalıdır.

17.04.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.