Gökhan Şahin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
gokhansahin9@gmail.com

Ölen Sigortalının Hak Sahiplerine Verilen Cenaze Ödeneği ( Kefen Parası ) Nedir?

Kıymetli okurlar, sizlerinde bildiği üzere Sosyal Güvenlik Kurumu sigortalılara veya hak sahiplerine çeşitli destekler sağlamakta ve yardımlar yapmaktadır. Bunlardan biri de ölen sigortalının hak sahiplerine verilen “cenaze ödeneği ( kefen parası )” olup, bir takım şartların oluşması ve ilgili kuruma müracaat edilmesi ile hak sahiplerine ödenmesidir. Bu durumda 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve ilgili tebliğler ile diğer yazılı kaynaklar sigortalıya veya duruma göre hak sahiplerine destek ödemeleri/yardımları konusunda yön vermektedir. Peki, ölen sigortalının hak sahipleri cenaze ödeneği alabilmesi için ne yapmalı ve nasıl bir yol izlemelidir? Öncelikle bu soruya açıklık getirecek olup, ardından da yine konumuzla ilgili akılda ki soru işaretlerini cevaplamaya çalışacağız. 

Soru 1: Cenaze ödeneği hak sahiplerine hangi şartlarda ödenir?

Cevap 1: Cenaze ödeneği; İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden ödenir.

Soru 2: Cenaze ödeneğinden yararlanmak için sigortalının ölüm tarihinde sigortalı olması şartı aranır mı?

Cevap 2: Ölen sigortalının ölüm tarihi itibariyle önceden 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olanların hak sahiplerine cenaze ödeneği verilmesi için ölüm tarihinde sigortalı olması şartı aranmayacaktır.

Soru 3: Cenaze ödeneği için başvuruyu nereye ve nasıl yapılır?

Cevap 3: Cenaze ödeneği için başvuru, Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne veya ölen kişinin yerleşim yerine en yakın Sosyal Güvenlik Merkezine Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ve ölüm belgesi ile birlikte yapılır. Hak sahiplerine aylık bağlama koşullarının oluşmaması veya cenazenin eş, çocuk, ana/baba veya kardeşler dışında gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda ölüm tarihini belirten bir dilekçe ve ölüm belgesi ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuru yapılabilecektir.

Soru 4: Cenaze ödeneği ölen sigortalının geride kalan hak sahiplerine ne zaman ödenir?

Cevap 4: Cenaze ödeneği ölen kişinin yakınlarına en geç 1 ay içinde ve Ziraat Bankasından ödenir. Ziraat Bankasında hesap açma zorunluluğu yoktur.  Kurum tarafından ödenecek cenaze ödeneği hak sahibinin Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarasına gönderilmektedir.

Soru 5: Cenaze ödeneğinde zaman aşımı süresi var mıdır? Var ise ne kadar bir süredir?

Cevap 5: Cenaze ödeneğinde zaman aşımı elbette vardır. Cenaze ödeneğinde zaman aşımı, hakkın doğduğu tarihten ( sigortalının ölümünden ) itibaren beş yıldır. Bu süre içerisinde cenaze ödeneği istenmezse hak düşer.   

Soru 6: Cenaze ödeneği kimlere ödenir? Ölen sigortalının hak sahipleri kimlerdir?

Cevap 6: Cenaze ödeneği, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine ödenir. Cenaze ödeneğinin hak sahiplerine ödenememesi ve sigortalının cenazesinin gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda, her yıl onaylanan cenaze ödeneği tutarını geçmemek üzere belgelere dayanan masraflar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4’ üncü maddesinin birinci fıkrasında (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan ölenlerin hak sahiplerine kendi kurumları tarafından ilgili mevzuat gereği ölüm yardımı hariç cenaze gideri, cenaze nakil gideri ödeneği veya bu mahiyette bir ödemenin yapılması halinde, Kurum tarafından cenaze ödeneği ödenmez. Ölen sigortalının hak sahipleri; sigortalının eşi, çocukları, annesi/babası ve kardeşi’dir.

Soru 7: Son 5 yılın yıl bazında cenaze ödeneği tutarları ne kadardır?

Cevap 7: Cenaze ödeneği tutarları; 2018 yılı için 595.-TL, 2019 yılı için 716.-TL, 2020 yılı için 801.-TL, 2021 yılı için 918.-TL, 2022 yılı için 1.250.-TL ‘dir.

Soru 8: Sigortalının hak sahibine kurum tarafından gönderilen cenaze ödeneğini hak sahibi bankadan almaz ise hak düşer mi?

Cevap 8: Kendisine cenaze ödeneği gönderilen hak sahibi ödeneği 2 ay içinde bankadan almaz ise ödeme Sosyal Güvenlik Kurumuna iade edilmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumuna iade edilen ödemeler 5 yıl içinde talep edilmesi halinde hak sahibi tarafından alınabilmektedir.

Soru 9: Cenaze ödeneği tutarı her yıl neye göre belirlenmekte ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap 9: Cenaze ödeneği tutarı, her yıl bir önceki yıl için Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı tarafından açıklanan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) değişim oranında artırılmaktadır. Bu şekilde hesaplanarak bulunacak rakamlardaki kuruşlar liraya iblağ edilmekte ve Bakan onayına sunulmaktadır. Bu durumda, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2021 yılı için TÜFE oranlarında ortaya çıkan değişim oranının % 36,08 olarak açıklanması nedeniyle 2021 yılında 918.-TL olan cenaze ödeneği tutarı 2022 yılı için 1.250.-TL olarak belirlenmiştir.

Soru 10: Cenaze ödeneği hak sahiplerine hangi hallerde ödenmez? Cenaze ödeneği bir defaya mahsus mu ödenir?

Cevap 10: Cenaze ödeneği, ölen kişinin yakınlarının ( hak sahiplerinin ) Sosyal Güvenlik Kurumuna bir talepte bulunmaması halinde ödenmemektedir. Yaşlılık toptan ödemesi yapılmış olan sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine cenaze ödeneği ödenmeyecektir. Cenaze ödeneği ölen sigortalının hak sahiplerine bir defaya mahsus yapılan ödemedir.

Son söz; Sevgili okurlarım, yazımın son cümlesini Hz. Mevlana’nın “Ey can; Kimseyi kırma. Sözden ağırı yoktur. Beden çok yükü kaldırır ama gönül her sözü kaldıramaz. “ Sözüyle tamamlamak istiyorum. Sağlık, huzur, mutluluk ve sevdiklerinizle keyifli vakitler geçireceğiniz bir hayat diliyorum. Saygılarımla, 

Kaynakça:

1. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
2. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü’nün 2022/1 Sayılı Genelgesi
3. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü’nün 2011/58 Sayılı Genelgesi

04.07.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.