Gökhan Şahin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
gokhansahin9@gmail.com

Erkek İşverenler İçin 4/b Kapsamında Emekli Olma Koşulları Nelerdir?

Kıymetli okurlar, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun İkinci kısım birinci bölümünde   “sigortalı sayılanlar” konusunda gerekli düzenlemeler yapılmıştır. İşverenler tarafından Mali Müşavirlere çeşitli zaman aralıklarında ne zaman emekli olacakları konusunda çokça soru yöneltilmekte ve bu konuda bilgi talep edilmektedir. Konu ile bağlantılı en sık karşılaştığımız ikinci bir soru ise işverenlerin emekli olduğumda ne kadar tutarda emekli aylığı almaya hak kazanırım şeklinde sorusudur.

4/b kapsamında sigortalı sayılanların kimler olduğu ve işverenleri ne derece bağladığının önemi yüksektir.

4/B Kapsamında Değerlendirilen Sigortalılar Kimlerdir? 

1.Köy ve Mahalle Muhtarları,

2.Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar,

3.Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar,

4.Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,

5.Tarımsal faaliyette bulunanlar,

6.İsteğe bağlı olarak prim ödeyenlerden istisnaları hariç olanlar,

7.10 Temmuz 1953 tarihli ve 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanuna tabi jokey ve antrenörler,

değerlendirme kapsamına alınmıştır.

4/B Kapsamında Değerlendirilen Sigortalı İşverenlerin Emeklilik Koşulları Nelerdir? 

Burada Kanunların süreleri içerisinde gelişen ve yayımlanan emeklilik koşulları, üç farklı tarih temel alınarak ve erkek sigortalı işverenler için aranan tüm detayları ile açıklanacaktır. 

4/b Erkek Sigortalılar;

8 Eylül 1999 tarihi öncesinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na işe başlama/giriş kaydı tesis edenlerin durumu.

8 Eylül 1999 tarihinde yayımlanan 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu gereğince, 1Ekim 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süre prim ödemiş olan erkek sigortalılar yani Bağ-Kur’lular geçmişte olduğu gibi 25 tam yılı ( 9.000 günü ) tamamladıkları takdirde yaşa tabi değildirler. Bu kişiler diledikleri zaman emekli olabilmeye hak kazanmışlardır. Prim ödeme gün sayısını tamamlayamayanlar için ise kısmi emeklilik şartları öngörülmüş olup, buna göre; en az 15 tam yıl prim ödemek şartı ile erkekler 55 yaşında emekli olabilmeye hak kazanmışlardır. Bu şartların dışında kalanların durumları aşağıdaki tablolarda açıklandığı gibi emekli olabilme koşulları gösterilmiştir.

1 Haziran 2002 tarihi itibariyle erkeklerde 25 tam yıl prim ödenme süresinin dolmasına kalan süreye göre kademe durumunu gösteren emeklilik tablosu.

Bağ-Kur’lu ( 4/b kapsamında ) erkeklerin 01.06.2002 tarihi itibari ile 9.000 gün ( 25 tam yıl ) ile emeklilik koşulları	Prim Ödemeleri Gereken Süre (Yıl)	Emekli Olacakları Yaş
Erkeklerin 25 yılı tamamlamasına kalan sürekalan süre	Erkek	Erkek
2 tam yıl veya daha az kalanlar	25	44
2 tam yıldan fazla - 3,5 yıl veya daha az kalanlar	25	45
3,5 yıldan fazla - 5 tam yıl veya daha az kalanlar	25	46
5 tam yıldan fazla - 6,5 yıl veya daha az kalanlar	25	47
6,5 yıldan fazla - 8 tam yıl veya daha az kalanlar	25	48
8 tam yıldan fazla - 9,5 yıl veya daha az kalanlar	25	49
9,5 yıldan fazla - 11 tam yıl veya daha az kalanlar	25	50
11 tam yıldan fazla - 12,5 yıl veya daha az kalanlar	25	51
12,5 yıldan fazla - 14 tam yıl veya daha az kalanlar	25	52
14 tam yıldan fazla - 15,5 yıl veya daha az kalanlar	25	53
15,5 yıldan fazla - 17 tam yıl veya daha az kalanlar	25	54
17 tam yıldan fazla - 18,5 yıl veya daha az kalanlar	25	55
18,5 yıldan fazla - 20 tam yıl veya daha az kalanlar	25	56
20 tam yıldan fazla - 21,5 yıl veya daha az kalanlar	25	57
21,5 yıldan fazla veya 22 tam yıl kalanlar	25	58
22 tam yıldan fazla	25	60

Soru:

1 Ocak 1987 tarihinde sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) olan Bay Ö.E 1 Ocak 1963 tarih doğumludur. Buna göre sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) Bay Ö.E ne zaman emekli olabilir?

Cevap:

1 Ocak 1987 tarihinde sigortalı olan Bay Ö.E’nin 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle 15 yıl 5 ay prim/hizmet süresi vardır. Emeklilik için 25 yılı doldurmasına 9 yıl 7 ay süresi kalmıştır. Yukarıda ki tablodan baktığımızda 25 yılın dolmasına 9,5 yıldan fazla ve 11 tam yıldan az kaldığı için 50 yaşında emekli olabilecektir. Sigortalı Bay Ö.E 50 yaşını dolduracağı 1 Ocak 2013 tarihinde 25 yıl prim ödeme şartını yerine getirirse emekli olmaya hak kazanacaktır.

01 Ekim 1999 tarihi itibariyle erkeklerde 15 tam yıl prim ödenme süresinin dolmasına kalan süreye göre kademe durumunu gösteren kısmi emeklilik tablosu.

Bağ-Kur’lu ( 4/b kapsamında ) erkeklerin 01.10.1999 tarihi itibari ile 5.400 gün ( 15 tam yıl ) ile kısmi emeklilik koşulları	Prim Ödemeleri Gereken Süre (Yıl)	Emekli Olacakları Yaş
Erkeklerin 15 yılı tamamlamasına kalan sürekalan süre	Erkek	Erkek
2 tam yıl veya daha az kalanlar	15	55
2 tam yıldan fazla - 4 tam yıl veya daha az kalanlar	15	56
4 tam yıldan fazla - 6 tam yıl veya daha az kalanlar	15	56
6 tam yıldan fazla - 8 tam yıl veya daha az kalanlar	15	57
8 tam yıldan fazla - 10 tam yıl veya daha az kalanlar	15	57
10 tam yıldan fazla süreler için	15	58

Soru:

1 Ocak 1989 tarihinde sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) olan Bay C.Y 1 Ocak 1955 tarih doğumludur. Buna göre sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) Bay C.Y ne zaman kısmi emekli olabilir?

Cevap:

1 Ocak 1989 tarihinde sigortalı olan Bay C.Y’nin 1 Ekim 1999 tarihi itibariyle 10 yıl 9 ay prim/hizmet süresi vardır. Emeklilik için 15 yılı doldurmasına 4 yıl 3 ay süresi kalmıştır. Yukarıda ki tablodan ( kısmi emeklilik tablosundan ) baktığımızda 15 yılın dolmasına 4 tam yıldan fazla ve 6 tam yıldan az kaldığı için 56 yaş şartı aranmaktadır. Ancak sigortalı Bay C.Y’nin 55 yaşını tamamlamasına 10 yıl 3 ay zamanı vardır. Kısmi emeklilik tablosundan baktığımızda 15 yıl ve 55 yaş şartının gerçekleşmesine 10 tam yıldan fazla süreler için emeklilik yaşı 58’dir. 1 Ocak 2010 tarihine kadar 15 tam yıl prim ödeme şartını yerine getirirse 58 yaşında emekli olmaya hak kazanacaktır.

8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında Sosyal Güvenlik Kurumu’na ilk defa işe başlama/giriş kaydı tesis edenler.

Bağ-Kur’lu ( 4/b kapsamında ) erkeklerin 08.09.1999 ile 30.04.2008 tarihleri arasında ilk defa sigortalı olanların 9.000 gün ( 25 tam yıl ) ile emeklilik koşulları	Prim Ödemeleri Gereken Süre (Yıl)	Emekli Olacakları Yaş
Yararlanılan Emeklilik Şekli	Erkek	Erkek
Normal Emeklilik Koşulları	25	60

 

Bağ-Kur’lu ( 4/b kapsamında ) erkeklerin 08.09.1999 ile 30.04.2008 tarihleri arasında ilk defa sigortalı olanların 5.400 gün ( 15 tam yıl ) ile kısmi emeklilik koşulları	Prim Ödemeleri Gereken Süre (Yıl)	Emekli Olacakları Yaş
Yararlanılan Emeklilik Şekli	Erkek	Erkek
Kısmi Emeklilik Koşulları	15	62

Soru:

1 Ocak 2000 tarihinde sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) olan Bay H.T 1 Ocak 1970 tarih doğumludur. Buna göre sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) Bay H.T ne zaman normal emekli olabilir?

Cevap:

1 Ocak 2000 tarihinde sigortalı olan Bay H.T’nin prim/hizmet günleri kesintisiz ödenirse, 1 Ocak 2025 tarihi itibariyle 25 yıl ( 9.000 gün ) prim/hizmet süresi tamamlanmış olacaktır. Ancak Yukarıda ki tablodan ( normal emeklilik tablosundan ) baktığımızda normal emeklilik için 25 yıl prim gün sayısının tamamlanmasının yanında ayrıca 60 yaş şartı da aranmaktadır. Bu durumda emeklilik yaş şartı 1 Ocak 2030 tarihinde tamamlanmış olacaktır. Sigortalı Bay H.T emeklilik yaş şartının tamamlandığı tarih olan 1 Ocak 2030 tarihine kadar 25 tam yıl prim ödeme şartını da yerine getirirse 60 yaşında emekli olmaya hak kazanacaktır.

Soru:

1 Ocak 2007 tarihinde sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) olan Bay O.S 1 Ocak 1982 tarih doğumludur. Buna göre sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) Bay O.S ne zaman kısmi emekli olabilir?

Cevap:

1 Ocak 2007 tarihinde sigortalı olan Bay O.S’nin prim/hizmet günleri kesintisiz ödenirse, 1 Ocak 2022 tarihi itibariyle 15 yıl ( 5.400 gün ) prim/hizmet süresi tamamlanmış olacaktır. Ancak Yukarıda ki tablodan ( kısmi emeklilik tablosundan ) baktığımızda kısmi emeklilik için 15 yıl prim gün sayısının tamamlanmasının yanında ayrıca 62 yaş şartı da aranmaktadır. Bu durumda kısmi emeklilik yaş şartı 1 Ocak 2044 tarihinde tamamlanmış olacaktır. Sigortalı Bay O.S tercihini kısmi emekli olabilme koşullarından yana kullanmak isterse emeklilik yaş şartının tamamlandığı tarih olan 1 Ocak 2044 tarihine kadar 15 tam yıl prim ödeme şartını da yerine getirirse 62 yaşında emekli olmaya hak kazanacaktır.

30 Nisan 2008 tarihinden sonra Sosyal Güvenlik Kurumu’na ilk defa işe başlama/giriş kaydı tesis edenler.

Erkeklerin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre 30 Nisan 2008 tarihinden sonra ilk defa sigorta kaydını tesis etmeleri durumunda en az 9.000 gün prim gün sayısı ve 60 yaşını doldurmuş olmaları şartına göre emekli olabilmeleri mümkündür. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 28.maddesine göre 9.000 gün prim gün sayısını belirli tarih aralıklarında tamamlayanlara göre emeklilik yaş şartı da değişmektedir. 9.000 gün prim gün sayısını 31.12.2035 tarihine kadar sağlayan erkekler kademeli sistemden etkilenmezken 60 yaşında da emekli olmaya hak kazanacaklardır. Aşağıda yer alan tabloda 9.000 gün prim gün sayısına göre erkeklerin emeklilik şartları kademeli olarak gösterilmiştir.

Bağ-Kur’lu ( 4/b kapsamında ) erkeklerin 30.04.2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanların 9.000 gün ( 25 tam yıl ) ile emeklilik koşulları	Prim Ödemeleri Gereken Süre (Gün)	Emekli Olacakları Yaş
5510 sayılı Kanun Madde 28’e göre 9.000 gün prim gün sayısının tamamlandığı tarih aralığına göre cetvel süre	Erkek	Erkek
1 Ocak 2036 – 31 Aralık 2037 tarihleri arasında tamamlayan	9.000	61
1 Ocak 2038 – 31 Aralık 2039 tarihleri arasında tamamlayan	9.000	62
1 Ocak 2040 – 31 Aralık 2041 tarihleri arasında tamamlayan	9.000	63
1 Ocak 2042 – 31 Aralık 2043 tarihleri arasında tamamlayan	9.000	64
1 Ocak 2044 – 31 Aralık 2045 tarihleri arasında tamamlayan	9.000	65
1 Ocak 2046 – 31 Aralık 2047 tarihleri arasında tamamlayan	9.000	65
1 Ocak 2048 tarihinden itibaren tamamlayan	9.000	65

Soru:

1 Ocak 2009 tarihinde sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) olan Bay T.İ 1 Ocak 1983 tarih doğumludur. Buna göre sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) Bay T.İ ne zaman normal emekli olabilir?

Cevap:

1 Ocak 2009 tarihinde sigortalı olan Bay T.İ’nin prim/hizmet günleri kesintisiz ödenirse, 1 Ocak 2034 tarihi itibariyle 25 yıl ( 9.000 gün ) prim/hizmet süresi tamamlanmış olacaktır. Ancak Yukarıda ki tablodan ( normal emeklilik tablosundan ) baktığımızda normal emeklilik için 25 yıl prim gün sayısının tamamlanmasının yanında ayrıca 60 yaş şartı da aranmaktadır. Bu durumda normal emeklilik yaş şartı 1 Ocak 2043 tarihinde tamamlanmış olacaktır. Sigortalı Bay T.İ normal emekli olabilme koşullarından emekli olmak isterse emeklilik yaş şartının tamamlandığı tarih olan 1 Ocak 2043 tarihine kadar 25 tam yıl prim ödeme şartını da yerine getirirse 64 yaşında emekli olmaya hak kazanacaktır.

30 Nisan 2008 tarihinden sonra Sosyal Güvenlik Kurumu’na ilk defa işe başlama/giriş kaydı tesis edenlerin kısmi emeklilik koşulları.

Erkeklerin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre 30 Nisan 2008 tarihinden sonra ilk defa sigorta kaydını tesis etmeleri durumunda en az 5.400 gün prim gün sayısı ve 63 yaşını doldurmuş olmaları şartına göre kısmi emekli olabilmeleri mümkündür. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 28.maddesine göre 5.400 gün prim gün sayısını belirli tarih aralıklarında tamamlayanlara göre kısmi emeklilik yaş şartı da değişmektedir. 5.400 gün prim gün sayısını 31.12.2035 tarihine kadar sağlayan erkekler kademeli sistemden etkilenmezken 63 yaşında da emekli olmaya hak kazanacaklardır. Aşağıda yer alan tabloda 5.400 gün prim gün sayısına göre erkeklerin kısmi emeklilik şartları kademeli olarak gösterilmiştir.

Bağ-Kur’lu ( 4/b kapsamında ) erkeklerin 30.04.2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanların 5.400 gün ( 15 tam yıl ) ile kısmi emeklilik koşulları	Prim Ödemeleri Gereken Süre (Gün)	Emekli Olacakları Yaş
5510 sayılı Kanun Madde 28’e göre 5.400 gün prim gün sayısının tamamlandığı tarih aralığına göre cetvel süre	Erkek	Erkek
1 Ocak 2036 – 31 Aralık 2037 tarihleri arasında tamamlayan	5.400	64
1 Ocak 2038 – 31 Aralık 2039 tarihleri arasında tamamlayan	5.400	65
1 Ocak 2040 – 31 Aralık 2041 tarihleri arasında tamamlayan	5.400	65
1 Ocak 2042 – 31 Aralık 2043 tarihleri arasında tamamlayan	5.400	65
1 Ocak 2044 – 31 Aralık 2045 tarihleri arasında tamamlayan	5.400	65
1 Ocak 2046 – 31 Aralık 2047 tarihleri arasında tamamlayan	5.400	65
1 Ocak 2048 tarihinden itibaren tamamlayan	5.400	65

Soru:

1 Ocak 2010 tarihinde sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) olan Bay S.A 1 Ocak 1985 tarih doğumludur. Buna göre sigortalı ( 4/b’li / bağ-kur’lu ) Bay S.A ne zaman kısmi emekli olabilir?

Cevap:

1 Ocak 2010 tarihinde sigortalı olan Bay S.A’nın prim/hizmet günleri kesintisiz ödenirse, 1 Ocak 2025 tarihi itibariyle 15 yıl ( 5.400 gün ) prim/hizmet süresi tamamlanmış olacaktır. Ancak Yukarıda ki tablodan ( kısmi emeklilik tablosundan ) baktığımızda kısmi emeklilik için 15 yıl prim gün sayısının tamamlanmasının yanında ayrıca 63 yaş şartı da aranmaktadır. Bu durumda kısmi emeklilik yaş şartı 1 Ocak 2048 tarihinde tamamlanmış olacaktır. Sigortalı Bay S.A tercihini kısmi emekli olabilme koşullarından yana kullanmak isterse emeklilik yaş şartının tamamlandığı tarih olan 1 Ocak 2048 tarihine kadar 15 tam yıl prim ödeme şartını da yerine getirirse 65 yaşında emekli olmaya hak kazanacaktır.

Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalığı veya engelliliği bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az on beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.

Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

 malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığına hak kazanırlar.

Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak en az 20 yıldan beri çalışan sigortalılar için yaş şartı 50 olarak uygulanır. 55 yaşını dolduran ve erken yaşlanmış olduğu tespit edilen sigortalılar, yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık aylığından yararlanırlar.

Son açıklama;

Düşünce veya bedensel güçlerini çoğu zamanda her ikisini ortaya koyan, hayatın sürdürülmesi yönünde büyük pay sahibi olan ve bir bütünün ayrılmaz iki önemli parçası ve aktörü işçi ile işverenlerimizdir. Bugünkü yazımızda iş hayatımızın iki önemli aktörlerinden biri olan işverenlerimizden erkek işverenlerimizin 4/b kapsamında emeklilik ( yaşlılık ) aylığına hak kazanması için gerekli koşulların neler olduğunu açıklamaya çalıştık. Bir sonraki yazımızda “Kadın” işverenlerimizin 4/b kapsamında emekli olma koşullarına tüm detayları ile değineceğiz. Faydalı olduğuna inandığımız yazılarımıza devam edeceğiz. Saygı ve sevgilerimle esen kalınız.

Kaynakça:

1. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

2. 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu

3. 4759 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu, Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ile Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun

4. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu

12.05.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.