Gazi Taş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
gazitas46@hotmail.com

Gelir Vergisi Kanunu 64.Maddenin Yeniden Düzenlenmesi

Bilindiği üzere,  Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi, vergi kanunlarına göre verilmesi gereken muhtasar beyanname ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek, kesilen vergilerin matrahlarıyla birlikte sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı ile prim ödeme gün sayılarının bildirilmesine mahsustur şeklinde düzenleme yapılmıştır. Bu nedenle aşağıda buna istinaden gelir vergisi kanunu 64.madde ile ilgili ayrıntılı irdelenecektir.

a) Vergi kanunlarına göre vergi kesintisi yapmak zorunda olanlar, bir ay içinde yaptıkları ödemeleri veya tahakkuk ettirdikleri kârlar ve iratlar ile bunlardan kestikleri vergileri,

b) 5510 sayılı Kanuna göre sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini bildirmekle yükümlü olanlar/işverenler, sigortalıların cari aya ait prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile bildirmek zorundadırlar.

İÇERİK

2006 yılında yayınlanan ve pilot bölgelerde uygulanan. Vergi kanunlarına göre verilmesi gereken muhtasar beyanname ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek, kesilen vergilerin matrahlarıyla birlikte sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı ile prim ödeme gün sayılarının bildirilmesine mahsustur şeklinde düzenleme yapılmıştır.. Ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi 2020 Temmuz ayından itibaren tüm Türkiye’de uygulanmaktadır.

a) Vergi kanunlarına göre vergi kesintisi yapmak zorunda olanlar, bir ay içinde yaptıkları ödemeleri veya tahakkuk ettirdikleri kârlar ve iratlar ile bunlardan kestikleri vergileri,

b) 5510 sayılı Kanuna göre sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini bildirmekle yükümlü olanlar/işverenler, sigortalıların cari aya ait prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile bildirmek zorundadırlar.

Bu uygulama ile beraber Gelir Vergisi kanunun 64 Maddesi ile çelişen ve mükellefi sıkıntıya sevkten bir durum ile karşı karşıyayız.

Şöyle ki SGK işveren sistemindeki kolay işverenlik sistemine kayıtlı, Apartman yönetimi ve Ev Temizliği sigortası  dışında SGK tabii bütün çalışanlar MuhSGK Beyannamesi ile Vergi Dairesine Beyan edilmektedirler.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'na göre ücret gelirleri; gerçek ücretler ve diğer ücretler olmak üzere iki şekilde vergilendirilmektedir. Gerçek usule tabi ücretlerin vergilendirilmesi, ücretten işveren tarafından vergi kesintisi yapılması ve elde edilen ücretin belirlenen koşulları sağlaması halinde yıllık beyanname verilerek yapılmaktadır

Vergi Usul Kanunu 64. Maddesindeki Diğer Ücretler;

(3946 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle değişen fıkra, Yürürlük; 1.1.1994)

 Aşağıda yazılı hizmet erbabının safi ücretleri (4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle değişen ibare, Yürürlük; 1.1.1999) takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan (4444 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle değişen ibare, Yürürlük; 1.1.2000) asgari ücretin yıllık brüt tutarının % 25'idir.

Diğer ücret geliri elde eden hizmet erbaplarının 2021 yılında ödeyeceği gelir vergisinin tarh ve tahakkuk işlemleri 1 Şubat-1 Mart (28 Şubat hafta sonuna rastladığından) tarihleri arasında yapılacaktır.

Diğer ücretli hizmet erbabının ödeyeceği gelir vergisi, hizmetin verileceği takvim yılının Şubat ayında hesaplanmaktadır. Diğer ücretli hizmet erbabının safi ücretleri, takvim yılı başından geçerli olan sanayi sektöründe çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25'i olarak hesaplanmaktadır. Bulunan safi ücret tutarına vergi tarifesi uygulanarak ödenecek gelir vergisi hesaplanmaktadır.

a- Gelir Vergisi Kanununa göre diğer ücretli kapsamında sayılan hizmet erbapları kimlerdir?

• 1. Kazançları (4369 sayılı Kanunun 81'nci maddesiyle değişen ibare) basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar;
• 2. Özel hizmetlerde çalışan şoförler;
• 3. Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri;
• 4. (202 sayılı Kanunun 30'uncu maddesiyle değişen bent) Gayri menkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar;
• 5. Gerçek ücretlerinin tespitine imkan olmaması sebebiyle, Danıştayın müsbet mütülaasıyla, (4369 sayılı Kanunun 81'inci maddesiyle değişen ibare, Yürürlük;1.1.1999) Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanlar.(5)
• (4369 sayılı Kanunun 81'inci maddesiyle değişen fıkra, Yürürlük; 1.1.1999) Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bunlar beyannameye ithal edilmez.

Gelir Vergisi Kanunu'nun 64'üncü maddesine göre diğer ücret gelirleri için yıllık beyanname verilmez. Diğer gelirler sebebiyle beyanname verilmesi durumunda da diğer ücret gelirleri beyannameye dahil edilmez.

b- Diğer ücretlilerden işe başlarken istenilen belgeler nelerdir?

• Kimlik Kartı Fotokopisi , (yabancıların pasaportunun noter onaylı örneği veya vergi dairesi görevlilerine onaylatmak üzere aslı ve fotokopisi)
• İkametgah Belgesi
• İşverenden alınan işe Başlama bildirimi (iş bildiriminde iş verenin adı soyadı, vergi dairesi, TCKN, VKN, adresi ve imzası bulunmalıdır.)
• Dilekçe

Diğer ücret kapsamında vergilendirilenler, vergi karnesi almak zorundadır. Mükellefler, işe başladıkları tarihten itibaren 1 ay içinde, vergi karnesini doldurarak, vergi dairesine ibraz etmeleri gerekmektedir.

c- Diğer ücretlilerin vergilendirilme dönemi ne zamandır?

Diğer ücretlilerin vergilendirilme dönemi hizmetin ifa olduğu takvim yılıdır. Diğer ücretlilerin ödeyeceği gelir vergisi, hizmetin ifa olduğu yılın ikinci ayında, takvim yılı içinde başlaması durumunda ise başlama tarihinden itibaren bir ay içinde tahakkuka bağlanır. Ödenecek gelir vergisi, mükellefin ikametgahının olduğu yer vergi dairesi tarafından tarh edilir.

d- Diğer ücretlilerin vergi tarhı ve hesaplanması nasıldır?

Gelir Vergisi Kanunu'nun 64'üncü maddesine göre, hizmet erbabının safi ücretleri takvim yılı başından geçerli olan ve sanayi sektöründe çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25'idir.

Takvim yılı içinde işe başlayan diğer ücret sahiplerinin vergi matrahı, yıllık diğer ücret matrahından işe başlama ayı hariç tutularak, o yılın sonuna kadarki aylara isabet eden tutardır.

2021 takvim yılı başında sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı 3,577,50 TL'dir.

e- Diğer ücretlilere 2021 yılında uygulanacak vergi tarifesi ve ödeme zamanı nedir?

Gelir Vergisi Kanunu'na göre 2021 yılında elde edilen diğer ücretlilere ait gelirler için aşağıda yer alan vergi tarifesi uygulanarak gelir vergisi hesaplanır.

Gelir vergisine tabi gelirler;

24.000 TL'ye kadar %15

53.000 TL'nin 24.000 TL'si için 3.600 TL, fazlası %20

130.000 TL'nin 53.000 TL'si için 9.400 TL (ücret gelirlerinde 190.000 TL'nin 53.000 TL'si için 9.400 TL), fazlası % 27

650.000 TL'nin 130.000 TL'si için 30.190 TL (ücret gelirlerinde 650.000 TL'nin 190.000 TL'si için 46.390 TL), fazlası %35

650.000 TL'den fazlasının 650 TL'si için 212.190 TL (ücret gelirlerinde 650.000 TL'den fazlasının 650.000 TL'si için 207.390 TL), fazlası %40

oranında vergilendirilir.

Gelir Vergisi Kanunu'nun 118'inci maddesine göre diğer ücretlinin vergisi,

Öteden beri işe devam edenlerde yıllık verginin yarısı takvim yılının ikinci ayında (1 Şubat–1 Mart 2021) diğer yarısı ise sekizinci ayında (1– 31 Ağustos 2021),

Takvim yılının birinci yarısı içinde işe başlayanlarda, yıllık verginin yarısı verginin karneye yazıldığı ayda, diğer yarısı takvim yılının sekizinci (1–31 Ağustos/2021) ayında,

Takvim yılının ikinci yarısı içinde işe başlayanlarda ise verginin karneye yazıldığı ayda,

ödenmesi gerekmektedir.

f- Diğer ücretli çalıştıran işyerlerinin sorumlulukları nedir?

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 251'inci maddesine göre kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı ile götürü gider usulünü kabul eden gayrimenkul sermaye iradı sahipleri, yanlarında çalışan hizmet erbabının belirlenen süre zarfında karne almalarını ve karnelerinde yazılı vergi ödemelerini temin etmek zorundadırlar. Söz konusu zorunluluğa uyulmadığı takdirde;

Süresinde karne almamış ya da vergisini tarh ettirmemiş olan hizmet erbabının vergisi de cezası da işveren adına kesilerek tahsis edilir.

Vergi karnesini zamanında almış ve vergisini tarh ettirmemiş olan hizmet erbabının süresinde ödenmemiş olan vergisi ve gecikme zammı da yanında çalıştığı işverenden tahsil edilir.

Gelir Vergisi Kanunu'nun 122'inci maddesine göre diğer ücret kapsamında vergilendirilen hizmet erbabının Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine tabi işverenler nezdinde çalışmaya başlaması durumunda, bu tarihten sonraki döneme ait olmak üzere peşin ödemiş oldukları vergiler gerçek ücretleri üzerinden hesaplanan vergilere mahsup edilir. Mahsubu yapılan tutar hizmet erbabının vergi karnesine işveren tarafından işlenir.

Diğer ücretliye ödenen ücret tutarları gerçek usulde gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmaz. 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı çalışanları bildirmekle yükümlü olan işverenler tarafından verilecek Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde vergi tevkifatıyla ilgili bölümlerin doldurulmasına gerek yoktur.

g- Diğer ücretlilerin vergilendirilmesiyle ilgili önemli bilgiler

Diğer ücretlilerin Gelir Vergisi Kanunu'nun 31'inci maddesinde yer alan engellilik indirimden faydalanması mümkün değildir.

Gelir Vergisi Kanunu'nun 32'inci maddesinde yer alan Asgari Geçim İndirimden (AGİ) faydalanması mümkün değildir.

Gelir Vergisi Kanunu'nun 63'inci maddesinde yer alan sigorta pirimi, şahıs / hayat sigorta pirimleri ve sendika aidatları gibi indirimlerden faydalanması mümkün değildir.

213 sayılı VUK'nun 238'inci maddesine göre diğer ücret üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için ücret bordrosu düzenlenmez.

Ve Damga vergisi kesintisi yapılmaz.

Kapsamına bakdığımız da 1 Maddeki 2 ve 3 maddeler dahil Muhsgk bildirilme zorunluluğu var. Özellikle Özel bina işaatlarında günlük çalışma nedeniyle işçiler adına Vergi daireleri işlem yönergesi gereği Diğer ücretliler kapsamında en az altı aylık Vergi Tahakkuku yapılmakta ve çalışanlar adına vergi dairesine diğer ücretli kapsamında işe başlama verdirilmekte ve işverenden dilekçe istenerek mevzuat yükü ve vergi yükü nedeniyle maddi manevi kayıplara neden olmaktadır.

Ve prosüdürler uzamaktadırlar.

Vergi usul kanunu ile ilgili yukarıda bahsedilen nedenler ile ilgili olarak mükellefler nezdinde yeniden düzenleme yapılarak bu maddede nin revize edilmesi yada kaldırılması sağlanarak Asgari ücret üzerinden, çalışılan gün kadar vergilendirilmesi sağlanması hem hakkaniyet hem de vergi yükümlülüğü açısından elzemdir.

Örnekleme yapılarak konunun anlaşılması acısından izahı bir netlik kazanır diye düşünüyorum:

400 M2 Bir 3 B İnşaatında çalışacak 3 işçi için  1 Nisan 2021  de işe giriş yapılmış olursa bir ay içinde yürüklükteki asgari ücret üzerinden;

“   (3577,50 *12= 42.930 Yıllık Brüt Asgari Ücret )

42.930 *0,25 = 10.732,5 Vergi Matrahı

10.732,50 Vergi Matrahı *0,15 Vergi Oranı = Yıllık Ödenecek Vergi 1.609,87 TL   

 olarak hesaplanmaktadır.

İlk Altı aylık dilimde 804,93 TL Vergi ödenmektedir.

İşçi br günde çalışsa 6 ay da çalışsa ödenecek vergi 804,93 TL dir. “

Örneğimize devam edersek yaklaşık 3 işçi için ilk altı ay 804,93 *3 =2.414,81 TL ödemek durumunda kalmaktadır. İşçiler ister bir gün çalışsın ister altı ay çalışsın ödenecek vergi bu tutardadır.

İşçilerin biri 2 ay diğeri 3 ay ve üçüncü 4 ay çalışmış olsa ve asgari ücret üzerinden hesaplansa ortalama agi dahil ödenecek tutar  2+3+4 ay: 9 ay eder ortalama 150 TL vergi tahakkuk etse ödenecek miktar .1350 TL ödenecek vergi tahakkuk eder,

Örnek arasında hesaplanan 2.414,81-1.350 = 1.064,81 TL mükellef daha az vergi ödeyecektir.

SONUÇ

Yukarıda izahı yapılan Vergi usul kanunu 64. Maddenin Muhsgk sistemine geçilmiş olmasından ve özel inşaat ve basit usul vergi mükellefi yanında çalışan işçilerin değişmesi durumunda uğramış olduğu vergi yükünün azaltılması ve Vergi Dairesi işlem yönergesi gereği, vergi dairesi evrak yükünü ve zaman açısından iş yükünü azaltmış olacaktır.

06.05.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.