Furkan Taşbaşı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
frkantasbasi@gmail.com

Tapu Bedelinin Eksik Beyan Edilmesi Sebebiyle Tapu Harcının Eksik Ödenmesi Sorunsalı

I-GİRİŞ

Son zamanların en çok gündemine düşen bir konu, Orta Vadeli Program (OVP).

Haliyle bu program doğrultusunda çeşitli adımlar atılıyor ve çoğu zaman bu adımlar medyanın gündemine yansıyor.

• Mart ayında kira geliri beyanları için Gelir İdaresinin çağrıları,
• 9 Nisan’da Sayın Bakanımız Mehmet ŞİMŞEK’in “Denetim İçin Son Çağrı”sı,
• Kiralık IBAN’ların tespiti,
• Cafe ve restaurantların hesapladıkları katma değer vergisi tutarlarının yerinde denetimi,

Derken “acaba bize de gelecekler mi” sorusunu zihinlerinde yaşayan tapu sicilinde eksik tapu bedeli beyan mükellefler, -merhaba.

II-YASAL DAYANAK

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Vergi Ödevi” başlıklı 73’üncü maddesinde herkesin kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlü olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yine aynı maddede vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin kanunla koyulacağı hükmedilmiştir.

17.07.1964 tarih ve 11756 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 492 sayılı Harçlar Kanununun 4’üncü kısmında Tapu ve Kadastro Harçları açıklanmış olup ilgili kısmın birinci bölümünün “Mevzuu” başlıklı 57’inci maddesinde aşağıdaki hüküm yer almaktadır;

“Tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harçlarına tabidir.”

Tapu harcı, piyasadaki uygulamadan bağımsız olmak üzere 4 sayılı tarife baz alınmak suretiyle emlak vergisi değerinden az olmamak üzere beyan edilen bedel üzerinden alıcı ve satıcı (%2-%2) tarafından ayrı ayrı olmak üzere toplamda tapu bedelinin yüzde dördüdür.

Örnek 1:

Alıcı (A), Satıcı (S)’den emlak değeri 500.000,00 TL olan konutu 800.000,00 TL üzerinden satın almış ve bu işlem Başakşehir Tapu Sicili Müdürlüğü tarafından tescil edilmiştir. Bu işlem üzerinden Alıcı (A) ve Satıcı (S) ayrı ayrı olmak üzere toplamda 32.000,00 TL tapu harcı ödemiştir.

III-TAPU BEDELİNİN EKSİK BEYAN EDİLMESİNİN İDARE TARAFINDAN TESPİT EDİLMESİ

Tarafların tapu tescili sırasında tapu bedelini eksik beyan ettiği idare tarafından tespit edilir ise gerçek tapu bedeli ile beyan edilen tapu bedeli arasındaki bedel üzerinden iki taraftan da %25 vergi zıyaı cezası ile tapu harcı, gecikme faizi uygulanmak suretiyle mükelleflerden alınır.

Örnek 2:

Alıcı (A), Satıcı (S)’den emlak değeri 500.000,00 TL olan konutu 800.000,00 TL üzerinden satın almış ancak bu işlem Başakşehir Tapu Sicili Müdürlüğü’ne 600.000,00 TL olarak beyan edilmiş ve müdürlük tarafından tescil edilmiştir. Bu işlem üzerinden Alıcı (A) ve Satıcı (S) ayrı ayrı olmak üzere toplamda 24.000,00 TL tapu harcı ödemiştir.

İdare tarafından yapılan tespit ile 200.000,00 TL eksik beyan sebebiyle iki taraftan toplamda 8.000,00 TL harç,  2.000,00 TL vergi zıyaı ve gecikme faizi talep edilmiştir.

Cezanın ödenmesinde ise iki yöntem vardır;

Birincisi cezalarda indirim şartlarını sağlamak suretiyle vergi zıyaı cezasının yarısı indirilir.

İkincisi ise istenen vergi zıyaı cezası için uzlaşma talebinde bulunulmak suretiyle ilgili cezanın %80’i terkin EDİLEBİLİR. Uzlaşma esasları çerçevesinde ilgili cezanın 1 ay içerisinde ödenmesi durumunda ceza %25 oranında indirilir.[1]

IV- TAPU BEDELİNİN EKSİK BEYAN EDİLMESİNİN MÜKELLEFLER TARAFINDAN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİ İLE BEYAN EDİLMESİ

İlgili idare, tapu harcının eksik beyan edildiğini tespit etmeden önce mükelleflerin kendi irade ve istekleriyle bu eksikliği 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 371’inci maddesi kapsamında pişmanlık hükümlerinden faydalanmak suretiyle beyan edebilir.

Bu durumda vergi zıyaı aranmaksızın vergi aslı (harç) ve gecikme zammı oranında pişmanlık zammı ile mükelleften talep edilir.

V-SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER

Böyle yapılarak maalesef kar edilmiyor.

Aslında öyle bir zarar söz konusu ki.

Okulların elektriğinden, askerlerin botuna; hastanelerdeki serumlardan, cenazenin kefenine kadar. Bir gün ihtiyaç duyacağımız her şeyin finansman kaynağı.

Anayasamız bunların tamamını daha nazik bir şekilde ifade etmiş, “Kamu Giderleri”.

Bunların hepsi bir yana, değerini düşük gösterip daha az tapu harcı ödeme gayretinde olanlar bu gayrimenkulleri 5 yıldan daha erken bir vakitte elden çıkarmak istediklerinde enflasyon karşısında erimiş bir maliyet bedeli ile enflasyon karşısında kendini koruyan bir satış bedeli çıkıyor ki bu bedeller arasındaki fark 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda zikredildiği üzere “Değer Artış Kazancı” olarak nitelendiriliyor.

Bu şekilde ilgili takvim yılında elde ettiğiniz kazancı takip eden yılın mart ayı sonuna kadar beyan etmeyi unutmayınız.

VI-KAYNAKÇA

• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası,
• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu,
• 492 sayılı Harçlar Kanunu.

---

[1] 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, md. 376

13.05.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.